Υπάρχει οικογένεια σήμερα;

// Το έργο που αποφασίσατε να ανεβάσετε φέτος στο θέατρο «Κιβωτός», «Τα κορίτσια ημερολογίου», αναφέρεται σε μια πολύ σοβαρή ασθένεια, τον καρκίνο. Πολλοί άνθρωποι έχουν φτάσει στο σημείο να μην αναφέρουν καν τη λέξη και όταν μιλάνε να λένε «τον βρήκε το κακό»… Είναι ρατσιστική η κοινωνία μας απέναντι στον καρκίνο;
«Όχι. Είναι φοβισμένη. Ο κόσμος φοβάται αυτό που μπορεί να του συμβεί, γι’ αυτό και αποφεύγει να το συζητήσει. Πρέπει ν’ αναγκαστεί για να το αντιμετωπίσει. Εδώ όταν μιλάνε για τον καρκίνο λένε η καταραμένη αρρώστια. Ο άνθρωπος δεν θέλει να κουβεντιάζει τα δυσάρεστα, τα δύσκολα. Δεν του αρέσει. Η κοινωνία της ευμάρειας, των δυνατών δεν θέλει δυστυχία… Ποιος μιλάει για τα ναρκωτικά ανοιχτά; Κακώς, θα μου πείτε. Θα έπρεπε να προσπαθούμε. Ποιος μιλάει για τις ψυχικές ασθένειες ανοιχτά; Κι όμως όλοι έχουν έρθει αντιμέτωποι κάποια στιγμή στη ζωή τους με την κατάθλιψη. Κανείς δεν είναι άτρωτος. Πόσο μάλλον με τον καρκίνο που θερίζει ζωές…».
// Το έργο βασίζεται σε αληθινή ιστορία. Οι ώριμες ηλικιακά γυναίκες ενός συλλόγου, σε ένα χωριό της αγγλικής επαρχίας, αποφασίζουν να φωτογραφηθούν γυμνές για ένα ημερολόγιο ώστε να αγοραστεί ένας καναπές στην αίθουσα των καρκινοπαθών… Σας σόκαρε που θα έπρεπε να εμφανιστείτε γυμνή και εσείς και οι συναδέλφισσές σας στη σκηνή;
«Στην αρχή είχαμε έναν ενδοιασμό, γιατί γυναίκες κάποιας ηλικίας να εμφανίζονται έστω και καλλιτεχνικά γυμνές δεν είναι ό,τι το καλύτερο. Ο καθένας μπορεί να το πάρει όπως θέλει. Ωστόσο, βάλαμε το θέμα κάτω και είπαμε ότι αν κολλήσουμε στο γυμνό θα χάσουμε το νόημα του έργου. Αυτό που έκαναν αυτές οι γυναίκες είχε μεγάλη αξία. Έκαναν το απαγορευμένο για το σωστό. Έκαναν το προκλητικό για το καλό. Πώς αλλιώς θα προσέλκυαν τα φώτα της δημοσιότητας για να πουλήσουν το ημερολόγιο; Η ιστορία αυτή έγινε στη Βρετανία πριν από δέκα χρόνια. Οι γυναίκες αυτές μέχρι σήμερα έχουν μαζέψει 2.000.000 λίρες και έχουν φτιάξει πτέρυγες για καρκινοπαθείς. Έχουν δικό τους ίδρυμα πια».
// Ξέρετε πώς αποφάσισαν να μπουν αυτές οι γυναίκες στον αγώνα κατά του καρκίνου;
«Μια από αυτές έχασε τον άνδρα της -ο οποίος μέχρι το τέλος ήταν η χαρά της ζωής- από καρκίνο. Ένας άνθρωπος που αγαπούσε τη ζωή, τη γη, τη γυναίκα του και έκανε τρελό κέφι να τη βλέπει να συζητά με τις φίλες της. Με το που έπαθε αυτό δεν έκλαψε τη μοίρα του και της έδινε θάρρος. Είδατε ότι στο τέλος της ζωής του φύτευε σ’ ένα χωράφι ηλιοτρόπια. Ξέρετε ότι το άνθος αυτού του λουλουδιού κοιτάζει πάντα εκεί απ’ όπου βγαίνει ο ήλιος και το φως; Το ηλιοτρόπιο τι μας λέει; Μας δείχνει μια στάση ζωής. Ακόμη και στη συννεφιά να κοιτάμε από εκεί που θα βγει η αχτίδα. Τα ηλιοτρόπια όπου υπάρχει ήλιος εκεί θα στραφούν. Γιατί αυτό σημαίνει ελπίδα».
// Άρα η ιδιωτική πρωτοβουλία κινεί βουνά…
«Όσα δεν κάνει το κράτος και η εκκλησία μπορεί να τα κάνει ο πολίτης. Εγώ συγκινούμαι που βλέπω τους Έλληνες να δίνουν και το ευρώ τους για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Την ευαισθησία μας δεν τη χάσαμε ακόμη. Δεν μας κινεί ακόμη το ευρώ…».
// Στο έργο φαίνεται ότι οι γυναίκες αυτές του χωριού, νοικοκυρές οι περισσότερες, δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν αυτήν τη δημοσιότητα… Τα κανάλια από την Αμερική, τους χορηγούς, τους διαφημιστές, τις εκπομπές, τα περιοδικά… Κάποια στιγμή έχασαν την μπάλα…
«Πείτε μου ποιος άνθρωπος σήμερα που είναι μέσα στην τηλεόραση δεν έχει χάσει την μπάλα; Η τηλεόραση τρελαίνει. Πες μου ακόμη ένα σοβαρό άνθρωπο που έκανε πέντε εμφανίσεις στην τηλεόραση και δεν την έχει δει κάπως. Και λες αποκλείεται, αυτός ήταν μετρημένος άνθρωπος, πώς λωλάθηκε; Η δύναμη της εικόνας σε κάνει να νομίζεις ότι είσαι παντοδύναμος, ότι εξουσιάζεις. Το ότι είσαι απλά αναγνωρίσιμος δεν σημαίνει όμως ότι σε εκτιμούν κιόλας ή θα σε θυμούνται για πάντα».
// Ποια αντισώματα πρέπει να έχει κάποιος απέναντι στα φώτα και στην προβολή;
«Δεν ξέρω. Απλά να έχεις στο πίσω μέρος του μυαλού σου ότι αυτή η αναγνωρισιμότητα είναι δανεική, την παίρνεις από το μέσο και ότι είναι πρόσκαιρη. Οι ηθοποιοί το ξέρουν καλά αυτό γιατί είναι μέρος της δουλειάς τους η έκθεση, γι’ αυτό είναι και οι πιο ισορροπημένοι. Τι μου κάνεις μ’ αυτούς τους ανθρώπους που δεν είναι η δουλειά τους μέσα στα φώτα και τους παίρνει η τηλεόραση και τους χρησιμοποιεί αναλόγως με τα γούστα της; Αυτοί τρελαίνονται, αλλάζουν χαρακτήρα. Τους παίρνουν, τους κάνουν βασιλιάδες και μετά ρεντίκολα. Ακόμη και για τους πολιτικούς μας λέω. Για κοιτάξτε τους στα “παράθυρα”. Τους παίρνει ο δημοσιογράφος και τους κάνει σκουπίδι. Μέχρι και στον ενικό θα τους μιλήσει…».
// Η τηλεόραση αναλόγως πώς θα χρησιμοποιηθεί μπορεί να έχει και θετικά και αρνητικά αποτελέσματα. Σήμερα προς τα πού κλίνει η ζυγαριά;
«Προς το αρνητικό! Η τηλεόραση φταίει πολύ για το χαμηλό επίπεδο αισθητικής και καλλιέργειας του Έλληνα. Φταίει γιατί μπροστά στο να κάνει νούμερα δεν καταλαβαίνει τίποτα. Τίποτα όμως. Από τη μια στιγμή στην άλλη, κάνει τον οποιοδήποτε Θεό και μετά του τρώει τις σάρκες. Χρησιμοποιεί τους νέους. Τους πετάει στην αρένα και τους στύβει τα όνειρα. Ακούω για ένα κανάλι ότι είναι το κανάλι της νεολαίας. Κάθισα και είδα αυτές τις ειδήσεις του καναλιού για να δω τι είναι αυτό το ωραίο και το διαφορετικό που δίνει στη νεολαία μας… Κάθισα για ένα μήνα και το έβλεπα συστηματικά. Για να έχω άποψη. Και μ’ αυτόν τον τρόπο είχα την ευκαιρία να δω και το τι γίνεται στην τηλεόραση, αφού το δελτίο ανακυκλώνει τις εκπομπές των άλλων καναλιών…».
// Ποια είναι η άποψή σας για αυτό το νεανικό δελτίο;
«Αν η νεολαία μας ενδιαφέρεται για αυτά που δείχνει στις ειδήσεις του το κανάλι και αν αυτά είναι τα ενδιαφέροντά της λυπάμαι πραγματικά… Και γι’ αυτό φταίμε όλοι μας. Η νιότη από μόνη της έχει μια ζωντάνια. Με την καθοδήγηση που παίρνουν από αυτά τα προγράμματα αυτός ο αυθορμητισμός γίνεται αυθάδεια, επιθετικότητα, εγωισμός, θράσος. Το πιο εύκολο πράγμα είναι να καταστρέψεις ένα νέο. Το σχολείο είναι απόν στη γνώση και στη διαμόρφωση χαρακτήρα. Οι νέοι παίρνουν γνώση από τα φροντιστήρια. Ο χαρακτήρας σμιλεύεται από την οικογένεια, αλλά υπάρχει οικογένεια σήμερα; Οι γονείς δουλεύουν από το πρωί μέχρι το βράδυ για να φέρουν χρήματα στο σπίτι, αλλά το σπίτι είναι άδειο από την παρουσία τους. Οι σχέσεις όμως κερδίζονται με το χρόνο και όχι από το χρήμα».
// Μιας και αναφερθήκατε στο σχολείο… Πώς βλέπετε τα πράγματα στην παιδεία μας;
«Το σχολείο είναι αδιάφορο για τα παιδιά. Τα στριμώχνει με μια τεράστια διδακτέα ύλη και τα τρελαίνει στην παπαγαλία. Τελειώνουν και τα πανεπιστήμια και τα μεταπτυχιακά και τα διδακτορικά και μετά δεν έχουν τι να κάνουν. Στην Ελλάδα βέβαια, που πάντα επικρατεί το μέσο και το τι κόμμα είσαι… Γιατί στο εξωτερικό αν είσαι καλός θα σε πάρουν, θα σε κρατήσουν… Υπάρχει αξιοκρατία».
// Δεν θα αλλάξει το τοπίο και στη χώρα μας;
«Μακάρι, αλλά δεν το νομίζω. Εγώ βλέπω μια χώρα να χάνεται! Εγώ την έχω χάσει την Ελλάδα. Ίσως να έχω μεγαλώσει και να τα βλέπω μαύρα και να λέω κάθε πέρσι και καλύτερα. Εδώ χάσαμε τις αξίες μας οι Έλληνες…».
// Πώς τα καταφέραμε;
«Μας το φόρεσαν το καταναλωτικό πρότυπο και εμείς σαν βλάκες το φοράμε. Βλέπω τον εαυτό μου. Έλεγα δεν θα βγάλω πιστωτική κάρτα και τελικά την έβγαλα. Πηγαίνω στο σούπερ μάρκετ και παίρνω και πράγματα που δεν μου χρειάζονται. Εγώ που τα λέω αυτά δουλεύω από το πρωί μέχρι το βράδυ, δεν έχω το χρόνο που θέλω πια, γιατί έχω χρεωθεί από βλακείες. Στο τέλος πληρώνουμε και ασφάλεια και δεν θα πάρουμε και σύνταξη. Χαίρομαι για το γιο μου που σπούδασε με το σπαθί του και τώρα δουλεύει στο εξωτερικό και πάλι με το σπαθί του, αλλά ήταν πολύ καλός μαθητής και προχώρησε. Πριν τελειώσει το πανεπιστήμιο ο γιος μου είχε προτάσεις για να πάει να δώσει συνέντευξη. Τα φροντίζουν τα παιδιά έξω, εδώ όχι…».
// Ποιος φταίει;
«Εμείς και το τι ψηφίζουμε. Ως νέοι αγωνιστήκαμε, είχαμε ιδανικά και τι έγινε; Γκρεμίστηκε ο κομουνισμός, έπεσε το τείχος και μετά έπεσε και το όνειρο του σοσιαλισμού. Τώρα οι πολιτικοί μας είναι καθηγητάδες, μεγαλοαστοί. Τι σχέση έχουν με τους φτωχούς ανθρώπους; Φτιάχνουν νόμους για τους λίγους, αφού οι περισσότεροι από τους βουλευτές μας δεν έχουν δουλέψει μεροκάματο».
// Η ελπίδα από πού θα έρθει;
«Από τον πολιτισμό. Ωστόσο, δεν επενδύουν σ’ αυτόν. Δεν συμφέρει. Τόσα λεφτά ήρθαν στη χώρα μας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά τα έφαγαν τότε και δεν έδωσαν τίποτα στις τέχνες. Να σκεφτείτε ότι έχω τελειώσει τη σχολή του Εθνικού Θεάτρου και έχω παίξει μια φορά στο Εθνικό Θέατρο. Γιατί; Γιατί πλέον το Εθνικό, η ΕΡΤ, το Φεστιβάλ φαγώθηκαν από το δημόσιο χαρακτήρα τους και έτσι πλέον δεν μ’ αφορά».