Σκληρή επιτήρηση α λα ΔΝΤ με τη σφραγίδα της ΕΚΤ!

Οι «σκληροί» του τραπεζικού ιερατείου της Φρανκφούρτης παίρνουν πλέον στα χέρια τους το «ελληνικό πρόβλημα» της Ευρωζώνης, πιέζοντας για εξαιρετικά ασφυκτική επιτήρηση της οικονομίας, που θα παραπέμπει στα αντίστοιχα προγράμματα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Την ίδια ώρα, το οικονομικό επιτελείο μοιάζει να ισορροπεί με δυσκολία σε δύο βάρκες, επιχειρώντας να εξευμενίσει Βρυξέλλες, Φρανκφούρτη και δανειστές της χώρας, χωρίς να «προδώσει» τις προεκλογικές δεσμεύσεις του ΠΑΣΟΚ.
Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες του «Π», η κυβέρνηση δεν βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με την Κομισιόν και το Συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών, αλλά έχει να αντιμετωπίσει τις ισχυρές παρασκηνιακές πιέσεις των τραπεζιτών της Φρανκφούρτης, οι οποίοι πιέζουν για την «τελική λύση» στο μόνιμο ελληνικό πρόβλημα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως τονίζουν οικονομικοί παράγοντες, θεωρεί ότι το πρόβλημα της Ελλάδας είναι ωρολογιακή βόμβα για την αξιοπιστία του ίδιου του ευρώ και πλέον δεν υπάρχουν περιθώρια σφαλμάτων: «Η επόμενη αποτυχία της Ελλάδας δεν θα εγγραφεί στο παθητικό της κυβέρνησης στην Αθήνα, αλλά στο παθητικό της Ευρωζώνης», τονίζουν χαρακτηριστικά έγκυροι οικονομικοί κύκλοι.
Οι τραπεζίτες επιδιώκουν να επιβληθεί στην Αθήνα μια επιτήρηση που θα κάνει τα αντίστοιχα προγράμματα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου να θυμίζουν… περίπατο στο πάρκο. Και θεωρούν ότι δεν υπάρχει το παραμικρό περιθώριο καθυστερήσεων, αφού από το 2010 η ΕΚΤ θέλει να αποσύρει σταδιακά τις γενναιόδωρες παροχές φθηνής ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης, που έχουν επιτρέψει ως τώρα στην ελληνική κυβέρνηση να ικανοποιεί τις τεράστιες δανειακές της ανάγκες, πουλώντας μεγάλης αξίας ομόλογα στις ελληνικές τράπεζες. Ουσιαστικά, το 2010 αποσύρεται η «μάσκα οξυγόνου» από την ΕΚΤ, που επέτρεψε στην ελληνική οικονομία να αποφύγει τη χρεοκοπία το 2009, παρότι ο δανεισμός ήταν διπλάσιος του αρχικού στόχου (80 αντί 40 δισ. ευρώ).
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι κεντρικοί τραπεζίτες θεωρούν ότι η Ελλάδα μπορεί να διασωθεί μόνο με μια γενναία «εσωτερική υποτίμηση», δηλαδή με μια γενναία μείωση δημοσίων δαπανών και εισοδημάτων, στα πρότυπα των αντίστοιχων προγραμμάτων που έχουν υιοθετήσει όχι μόνο οι χώρες εκτός Ευρωζώνης, που ήδη εφαρμόζουν προγράμματα του ΔΝΤ (Λετονία, Ρουμανία, Ουγγαρία), αλλά και η δεύτερη σε ελλείμματα χώρα μέλος της Ευρωζώνης, η Ιρλανδία – εκεί, η κυβέρνηση αποδέχθηκε περικοπές μισθολογικών δαπανών στο Δημόσιο της τάξεως του 10%.
Από τις αρχές του 2010 η Ελλάδα θα υπαχθεί στις «βαριές» ρυθμίσεις που προβλέπει το άρθρο 104, παρ. 9 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, για τις χώρες που δεν καταβάλλουν επαρκή προσπάθεια συγκράτησης των ελλειμμάτων. Και θα κληθεί να υποβάλλει ανά τρίμηνο αναφορές για την εξέλιξη της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, με κίνδυνο οποιαδήποτε απόκλιση να οδηγήσει στην επιβολή πρόσθετων διορθωτικών μέτρων, κυρίως στο σκέλος των δαπανών. Στο οικονομικό επιτελείο γνωρίζουν καλά ότι αυτήν τη φορά οποιαδήποτε απόκλιση στην εκτέλεση του προϋπολογισμού θα μεταφράζεται σε υποδείξεις για τη λήψη οδυνηρών μέτρων, που ελάχιστα θα θυμίζουν τις «ευχάριστες» προεκλογικές εξαγγελίες του ΠΑΣΟΚ, ενώ σε περίπτωση που οι υποδείξεις δεν εφαρμόζονται, την κυβέρνηση θα «τιμωρεί» η αγορά ομολόγων, με πρόσθετα «πέναλτι» στο κόστος δανεισμού.
Ήδη το υπουργείο Οικονομικών προετοιμάζεται για αυτήν την εξέλιξη και ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου εξήγγειλε την Παρασκευή, παρουσιάζοντας τον νέο προϋπολογισμό, τον τακτικό μηνιαίο έλεγχο των δαπανών των υπουργείων από μεικτές ομάδες του Γενικού Λογιστηρίου και στελεχών κάθε υπουργείου, ώστε κάθε απόκλιση να διορθώνεται με άμεσα μέτρα, πριν οδηγήσει σε «εκτροχιασμό». Ουσιαστικά, όπως τόνισε, η Ελλάδα θα εφαρμόσει προϋπολογισμό δωδεκατημορίων, παρότι θα έχει ψηφισθεί προϋπολογισμός για όλον τον χρόνο, δηλαδή η εξέλιξη των μεγεθών θα παρακολουθείται κάθε μήνα και θα γίνονται συνεχείς διορθωτικές κινήσεις, χωρίς να αποκλείεται μάλιστα και η κατάρτιση «διορθωτικού» προϋπολογισμού.
Δεν είναι τυχαίο, επίσης, ότι παρότι διέψευσε ότι σχεδιάζεται αύξηση του ΦΠΑ, ή άλλες έκτακτες φορολογικές επιβαρύνσεις, τόνισε ότι δεν θα ήταν σωστό να αποκλεισθεί στην παρούσα φάση οποιοδήποτε μέτρο. Όπως εξηγούν στελέχη του οικονομικού επιτελείου, αν παρʼ ελπίδα κάτι πάει στραβά στην εκτέλεση του φιλόδοξου νέου προϋπολογισμού, δεν μπορεί να αποκλεισθεί εκ των προτέρων οποιοδήποτε μέτρο.
Πάντως, την ώρα που οι Βρυξέλλες, η Φρανκφούρτη και οι διεθνείς οικονομικοί κύκλοι θεωρούν ότι ο νέος προϋπολογισμός περιλαμβάνει ημίμετρα (για «μέτρα-ασπιρίνες» σε έναν ετοιμοθάνατο ασθενή μιλά χαρακτηριστικά τραπεζικό στέλεχος), το οικονομικό επιτελείο έχει να αντιμετωπίσει ισχυρές εσωκομματικές πιέσεις για την τήρηση βασικών δεσμεύσεων του ΠΑΣΟΚ, οι οποίες όμως κινούνται σε αντίθετη κατεύθυνση από τις υποδείξεις των ξένων.
Αλαλούμ…
Είναι χαρακτηριστική η τραγελαφική εικόνα που εμφάνισε η κυβέρνηση, με αφορμή τη μάλλον πρόχειρη πρωτοβουλία του κ. Παπακωνσταντίνου να μιλήσει στο Υπουργικό Συμβούλιο για «πάγωμα» μισθών σε υψηλόμισθους δημοσίους υπαλλήλους. Αρχικά έγινε λόγος για «πάγωμα» μισθών όλων των υπαλλήλων με μεικτές αποδοχές άνω των 2.000 ευρώ, που θα κάλυπτε περίπου 250.000 υπαλλήλους. Στη συνέχεια, έγινε λόγος για περιορισμένο «πάγωμα», μόνο για τους ελάχιστους (περίπου 40.000), με βασικό μισθό 2.000 ευρώ, ενώ την Παρασκευή ο κ. Παπακωνσταντίνου θέλησε να κλείσει το θέμα, λέγοντας ότι θα ανακοινώσει ακριβώς ποιοι υπάλληλοι δεν θα λάβουν την αύξηση του 1,5%, όταν έλθει η ώρα να ανακοινωθεί η εισοδηματική πολιτική, δηλαδή την επόμενη άνοιξη.
Τον υπουργό Οικονομικών «βομβάρδισε» από τη Βουλή για τις αρχικές του δηλώσεις ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, Χρήστος Παπουτσής, επισημαίνοντας με σκληρό τρόπο την απόκλιση από τις προεκλογικές δεσμεύσεις του κόμματος για αποφυγή τέτοιων μέτρων και τονίζοντας ότι στην Ελλάδα έχει εκλεγεί για να κυβερνά το ΠΑΣΟΚ και όχι ο Χ. Αλμούνια ή ο Ζαν Κλοντ Τρισέ. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η παρέμβαση Παπουτσή, όπως και η ανάλογη «επίθεση» Πετσάλνικου στον κ. Παπακωνσταντίνου, για το θέμα της απόσυρσης, δεν αποδοκιμάζονται από το Μέγαρο Μαξίμου, που αφήνει προς το παρόν τα «φιλικά» του στελέχη να ελέγχουν με αυστηρότητα τον υπουργό Οικονομικών.
Πάντως, ο κ. Παπακωνσταντίνου, γνωρίζοντας ότι ήδη έχει αρχίσει να προκαλεί τα βέλη των κορυφαίων στελεχών της κυβέρνησης και της κομματικής ιεραρχίας του ΠΑΣΟΚ, έσπευσε από την Παρασκευή να τονίσει ότι αποτελεί συλλογική ευθύνη η εκτέλεση του προϋπολογισμού. Οικονομικοί παράγοντες σημειώνουν ότι η προσπάθεια της κυβέρνησης να εξισορροπήσει το προεκλογικό πρόγραμμά της με τις αυστηρές υποδείξεις των Βρυξελλών θα συνεχίσει να προκαλεί εντάσεις στην εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής, ενώ επισημαίνουν ότι δεν θα πρέπει να αποκλείεται μια στροφή 180 μοιρών του ΠΑΣΟΚ, κατά τα πρότυπα του 1985, όταν ο
Α. Παπανδρέου κέρδισε τις εκλογές με κεντρικό σύνθημα τις «καλύτερες ημέρες», για να εφαρμόσει τελικά το σκληρό δημοσιονομικό πρόγραμμα του Κώστα Σημίτη και να προχωρήσει δύο μήνες μετά τη νίκη σε υποτίμηση της δραχμής.