Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1Ο επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Ντομινίκ Στρος Καν, μιλώντας στο ετήσιο Forum Ασίας – Ειρηνικού, τόνισε πως ένα ισχυρό γουάν θα μπορούσε να προκαλέσει την τόνωση της οικονομίας της Κίνας με ακόμη υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης, γιατί η αύξηση της ισοτιμίας του γουάν θα έχει αποτέλεσμα και την αύξηση του εισοδήματος των νοικοκυριών. Όμως η αύξηση της ισοτιμίας ενός νομίσματος δεν συνεπάγεται αναγκαία και την αύξηση του εισοδήματος των εργαζομένων. Ασφαλώς όμως τονώνει το εισόδημα των πολιτών εκείνων που έχουν περίσσευμα εισοδήματος για αποταμίευση. Αυτά δήλωσε στο πρώτο μέρος της ομιλίας του ο Ντομινίκ Στρος Καν, θέλοντας να υποστηρίξει τις πιέσεις που άσκησαν ο Μπους στο παρελθόν και τώρα ο Ομπάμα για την υπερτίμηση του γουάν. Στο δεύτερο μέρος της ομιλίας του ο επικεφαλής του ΔΝΤ επαίνεσε τον τρόπο με τον οποίο η ηγεσία της Κίνας αντιμετώπισε και εξουδετέρωσε τη σημερινή οικονομική κρίση. Και υπογράμμισε ότι αυτό που έκανε ήταν το σωστό. Προς γνώση και συμμόρφωση των ηγετών των χωρών της Δύσης, που άργησαν να δείξουν ενδιαφέρον για την πραγματική οικονομία και για τα προβλήματα των εργαζομένων. Αθάνατη κινεζική σοφία.
2Πολλοί αναλυτές και οικονομολόγοι έχουν πεισθεί ότι η ανάκαμψη της διεθνούς οικονομίας βρίσκεται επί θύρας και προβλέπουν ότι μέσα στο 2010 θα αρχίσει πλέον να βγαίνει η διεθνής οικονομία από την ύφεση. Όμως ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Προβόπουλος, στην ενδιάμεση έκθεση για τη νομισματική πολιτική (Οκτώβριος 2009), αναφέρει επί λέξει τα εξής: «Η ανάκαμψη παραμένει μέχρι στιγμής βραδεία και εύθραυστη, καθώς η ανεργία συνεχίζει να αυξάνεται, η εξυγίανση των ισολογισμών των τραπεζών διεθνώς από προβληματικά στοιχεία του ενεργητικού τους δεν έχει ολοκληρωθεί και οι οικονομικές προοπτικές εξακολουθούν να περιβάλλονται από σημαντική αβεβαιότητα. Επίσης η διάρκεια και η σταθερότητα της διαφαινόμενης ανάκαμψης δεν είναι δεδομένες, καθώς η εν εξελίξει τεράστια διόγκωση του δημόσιου χρέους των ανεπτυγμένων χωρών θα καταστήσει αναγκαίο να αρχίσει, εντός της επόμενης διετίας, να ασκείται πολιτική δημοσιονομικής σταθεροποίησης, η οποία θα διαρκέσει αρκετά χρόνια». Για ποια ανάκαμψη μιλάνε όταν η ανεργία έχει σκαρφαλώσει σε διψήφιο ποσοστό με τάσεις παραπέρα αύξησης κατά την επόμενη χρονιά; Για τους εργαζομένους δεν είναι ακόμη ορατή η ανάκαμψη. Και λόγω της δημοσιονομικής ανισορροπίας (ελλείμματα και υψηλό δημόσιο χρέος) η λιτότητα για τους εργαζομένους θα διαρκέσει για αρκετά ακόμη χρόνια. Για μερικούς όμως θα έρθει πολύ σύντομα η ανάκαμψη ή μάλλον ποτέ δεν υπήρξε γιʼ αυτούς οικονομική κρίση. Στη σημερινή κρίση θριάμβευσε η λαϊκή σοφία που μας προειδοποιεί ότι «οι πολλοί ζορίζονται και οι λίγοι δροσίζονται». Τώρα καθόσον αφορά «τα προβληματικά στοιχεία» των τραπεζών, οι κυβερνήσεις και οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών ας πιέσουν για την κάθαρση των ισολογισμών των ιδιωτικών τραπεζών, όχι όμως με χρήματα των φορολογούμενων.
3Στο μέτωπο των τραπεζικών επιτοκίων τώρα. Οι ιδιωτικές τράπεζες αφού γέμισαν τα ταμεία τους με δάνεια από τις κεντρικές τράπεζες (FED, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ΒΟΕ κ.λπ.) με σχεδόν μηδενικά επιτόκια και ξεχείλισαν από ρευστότητα, τώρα καλλιεργούν κλίμα αύξησης των επιτοκίων. Με την αιτιολογία ότι η ανάκαμψη της οικονομίας πλησιάζει και η υπερβάλλουσα ρευστότητα όχι μόνον δεν είναι αναγκαία, αλλά και επικίνδυνη. Τώρα οι ιδιωτικές τράπεζες έχουν κάθε συμφέρον να δανείζουν με υψηλά επιτόκια. Έτσι οι διοικήσεις των κεντρικών τραπεζών προσανατολίζονται να αρχίσουν την αύξηση των επιτοκίων μέσα στην επόμενη χρονιά. Η πρόβλεψη των αναλυτών της χρηματοπιστωτικής αγοράς είναι ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αυξήσει το επιτόκιό της μέσα στο 2010 τουλάχιστον κατά μισή μονάδα, δηλαδή από 1% που είναι σήμερα θα αυξηθεί στο 1,5% και η FED θα το αυξήσει κατά 0,75% δηλαδή από 0,25% που είναι σήμερα θα φτάσει στο 1%. Η Τράπεζα της Αγγλίας από 0,50% σήμερα θα το φτάσει στο 1,25%. Μόνον η διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας της Κίνας φαίνεται ότι θα χαράξει αντίθετη πορεία. Καθώς σήμερα το επιτόκιό της είναι σημαντικά υψηλό (5,31%) με τα διεθνή δεδομένα, η διοίκηση προσανατολίζεται στη μείωση του επιτοκίου, ίσως στο 4,75% μέχρι το τέλος του 2010.