Τα greeklish απειλούν την ελληνική γλώσσα

Νωπή είναι ακόμα στη μνήμη μου, παρότι πέρασαν αρκετά χρόνια, η αντίδραση ενός ακαδημαϊκού λειτουργού, όταν ένας μεταπτυχιακός φοιτητής τον αποκάλεσε «Δάσκαλο». Είμαι καθηγητής πανεπιστημίου, εξήγησε! Προφανώς, απʼ ό,τι αντιλήφθηκα, η ενόχληση προήλθε από το γεγονός ότι έτσι αποκαλούν οι σπουδαστές τους εκπαιδευτικούς στα Ανώτατα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΤΕΙ) της πατρίδας μας, τα οποία για τους περισσότερους καθηγητές πανεπιστημίων δεν είναι καθόλου ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Δάσκαλος: Ο πιο τιμητικός τίτλος για όποιον μπορεί να αντέξει το τεράστιο βάρος που προκαλούν οι ευθύνες απʼ αυτό το θεσπέσιο λειτούργημα.
Ο Δάσκαλος, που καλείται, σε δύσκολους ομολογουμένως καιρούς, να μεταλαμπαδεύσει στους νέους μας τη γνώση, έχοντας να αντιπαλέψει με δυσθεώρητους, αόρατους ως επί το πλείστον και υπεράνω κάθε υποψίας εχθρούς. Στην εποχή της υπερκατανάλωσης και της υπεραπλούστευσης, όπου αξίες όπως η γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα, η ιστορία και άλλα πολλά, που συνθέτουν αυτό που ονομάζεται Ελληνικός Πολιτισμός, βάλλονται πανταχόθεν με βολές κατά ριπάς…
Τίτλος τιμής και ευλογία Θεού είναι να αξιωθείς να γίνεις ένας αληθινός Δάσκαλος. Και όποιος τον απαξιώνει μάλλον κατά λάθος βρέθηκε σε μια τέτοια τιμητική θέση. Ο Δάσκαλος της Δημοτικής Εκπαίδευσης και όσοι ύστερα απʼ αυτόν παίρνουν στη συνέχεια τη σκυτάλη της Ελληνικής Παιδείας. Σε μια εποχή όπου ελλοχεύει ο θανάσιμος κίνδυνος αφελληνισμού των παιδιών μας, με μια μέθοδο που όσο αθώα και να φαίνεται στην ουσία αποτελεί βραδυφλεγή βόμβα μεγατόνων που απειλεί να τινάξει στον αέρα όλο το εθνικό μας οικοδόμημα. Μάρτυρας αδιάψευστος οι απόψεις της κοινής γνώμης όπως εκφράσθηκαν μέσω μια πρόσφατης σφυγμομέτρησης.
Σε πρόσφατη έρευνα του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, που διεξήχθη σε μαθητές όλων των βαθμίδων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, διαπιστώθηκε πως η ευρέως διαδεδομένη χρήση των greeklish επιδρά αρνητικά στην ορθογραφική ικανότητα των μαθητών! Η νέα αυτή μορφή «γλώσσας», που αρχικά ξεκίνησε για εξοικονόμηση χρόνου, προκειμένου οι χρήστες να μη μετατρέπουν τη γραμματοσειρά τους στο πληκτρολόγιο του υπολογιστή από τα αγγλικά στα ελληνικά, σταδιακώς διαδόθηκε και πλέον επικρατεί στις σύγχρονες μορφές επικοινωνίας, όπως είναι το Facebook, το MSN, το Skype, τα γραπτά μηνύματα σε κινητά τηλέφωνα και τα e-mails.
Τα είδη των λαθών των μαθητών αφορούν κυρίως την παράλειψη τονισμού ή σημείων στίξης και τη χρήση αγγλικών σημείων στίξης, τον συνδυασμό ελληνικών και λατινικών γραμμάτων σε μία λέξη, ορθογραφικά λάθη (π.χ. ο αντί για ω), φωνητικά λάθη (κυρίως στους φθόγγους π.χ. κς αντί για ξ), καθώς, επίσης, σύντμηση λέξεων (π.χ. tespa αντί τέλος πάντων, tpt αντί για τίποτα, dld αντί για δηλαδή κ.ά.).
Οι φιλόλογοι δήλωσαν ότι συνάντησαν λέξεις γραμμένες σε greeklish σε γραπτά του σχολείου σε ποσοστό 64,3% και ότι παρατηρήθηκαν και μη αναμενόμενα λάθη, όπως αλλαγή χρόνου ή προσώπου στα ρήματα, αλλαγή πτώσης στα ουσιαστικά, αντικατάσταση λέξης με άλλη, με εντελώς διαφορετική σημασία.
Σύμφωνα με την έρευνα, ποσοστό 77,4% των μαθητών χρησιμοποιεί τα greeklish, με αξιοσημείωτη αύξηση χρηστών από το γυμνάσιο στο λύκειο. Οι μαθητές που παραδέχτηκαν ότι τα χρησιμοποιούν στο γυμνάσιο φτάνουν το 67,8%, στο επαγγελματικό λύκειο το 70,2% και στο γενικό λύκειο το 88,5%. Από αυτούς, περίπου το 50% τα χρησιμοποιεί από δύο έως και περισσότερα χρόνια, ενώ πάνω από το 63% τα χρησιμοποιεί καθημερινά ή πολλές φορές τη μέρα.
Επιπλέον το 19% των μαθητών της Α΄ και το 51,6% της Β΄ τάξης του γυμνασίου δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν τα greeklish τουλάχιστον δύο χρόνια, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η χρήση τους ξεκινά από το δημοτικό.
Οι μαθητές δήλωσαν ακόμη πως πέρα από τα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας (sms 52,8%, e-mail 78,2%, chat-forum 84,7%, smartphone 16,1%, pda 13,7%) χρησιμοποιούν τα greeklish και σε χειρόγραφα (προσωπικές σημειώσεις, σχολικές εργασίες, σημειώματα κ.ά.) σε ποσοστό 15,7%.
Οι λόγοι χρήσης του συγκεκριμένου τρόπου γραφής είναι κατά τους μαθητές η συνήθεια, σε ποσοστό 83,9%, η εξοικονόμηση χρόνου (75,8%), επειδή το θεωρούν χρήσιμο ή βολικό εργαλείο (71,4%), για την αποφυγή ορθογραφικών λαθών (38,7%) και… επειδή είναι μόδα (33,9%).
Τέλος, στην ίδια έρευνα το 58,5% των μαθητών θεωρεί ότι η χρήση των greeklish απειλεί την ελληνική γλώσσα, ενώ την ίδια άποψη έχει μόνο το 64,3% των φιλολόγων, ενώ το 53,6% έχει παρατηρήσει αύξηση των ορθογραφικών λαθών σε μαθητές που παλαιότερα παρουσίαζαν καλύτερες επιδόσεις στον γραπτό λόγο.
Συμπέρασμα: Δώστε στους μικρούς μαθητές μας πρώτα ελληνικά βιβλία και ύστερα ηλεκτρονικούς υπολογιστές! Και πρέπει να θυμόμαστε πάντα: Ο ανεπιτήδευτος πατριωτισμός, που στοχεύει στην προστασία του πολιτισμού μας, δεν είναι έγκλημα, κυρίες και κύριοι…
Ντίνος Αυγουστή
Εκπαιδευτικός στο Τ.Ε.Ι. Λάρισας
Από το Μονάγρι Λεμεσού