Περιμένω το μπαμ από τα νέα παιδιά

// Κάθε βράδυ στο θέατρο «Πειραιώς 131», σχηματίζονται ουρές στο ταμείο. Η επιθεώρηση των Μιχάλη Ρέππα και Θανάση Παπαθανασίου «Ζωή σ’ ελόγου μας» μας έφερε στο νου στιγμές από το «Ελεύθερο Θέατρο» και την «Ελεύθερη Σκηνή». Στιγμές καλής επιθεώρησης. Και αυτό ήταν μια έκπληξη… Αλήθεια, για ποιο λόγο τα τελευταία χρόνια η επιθεώρηση τράβηξε το δρόμο της ρουτίνας και της χυδαιότητας;
«Η επιθεώρηση είναι ένα είδος που μέσα στα χρόνια που έχει λειτουργήσει στην Ελλάδα έχει πολλά σκαμπανεβάσματα. Και αυτό γιατί για να περάσει στο κοινό έχει την ανάγκη ενός κατάλληλου πολιτικού κλίματος για να ανθίσει. Και ένα κοινωνικό κλίμα θα έλεγα. Η επιθεώρηση στοχεύοντας τα τελευταία χρόνια μόνο στα εισιτήρια ξέχασε το πιο σημαντικό, το “ξανακοίταγμα” των πολιτικών και κοινωνικών γεγονότων από μια άλλη σκοπιά. Έτσι, της κόλλησε η ρετσινιά του ελαφρού, του εμπορικού, του επιφανειακού θεάματος, το οποίο μάταια προσπαθούσε να προσφέρει ευφορία στο κοινό… Έτσι, η επιθεώρηση εξασθένισε».
// Κι όμως, πέρσι, με τον Λάκη Λαζόπουλο στον «Βιοπαλαιστή στη στέγη» και πρόπερσι με τον Σταμάτη Φασουλή στο «Το τρέντυ θα χτυπήσει δυο φορές» ο κόσμος αγκάλιασε ξανά στην επιθεώρηση. Φέτος εσείς με αυτό το είδος πάτε περίφημα και το ίδιο καλά πηγαίνει κι η επιθεώρηση του Θ. Αθερίδη «Θέλει η Ελλάδα να κρυφτεί» με τον Γιώργο Μαρίνο στο θέατρο «Αλίκη». Τι άλλαξε;
«Η τηλεόραση, που απογοήτευσε… Τα τελευταία πέντε χρόνια η τηλεόραση μπήκε πολύ άγρια στη ζωή μας. Οι πρώτοι που έχασαν από αυτήν την ωμότητα και την αγριότητα της τηλεόρασης ήταν οι πολιτικοί. Η συνεχής έκθεσή τους στα “παράθυρα” τους έκανε και έχασαν την αίγλη τους. Ο κόσμος πια δεν τους βλέπει με τα ίδια μάτια. Οι πολιτικοί άγονται και φέρονται από το πού τους πάει η ερώτηση του εκάστοτε δημοσιογράφου. Άρα η επιθεώρηση έχει πρόσφορο έδαφος για να σατιρίσει. Η τρέχουσα επικαιρότητα με τα αλλεπάλληλα σκάνδαλα -ήρθαν όλα μαζεμένα- έκαναν και τον Σταμάτη και τον Λάκη και τους Ρέππα-Παπαθανασίου να θέλουν να γράψουν ξανά επιθεώρηση… Να έχουν πράγματα να πουν. Η επιθεώρηση άνθισε τα τελευταία πέντε χρόνια. Με το που βγήκε η Νέα Δημοκρατία… Δεν θέλω να πω τίποτα μʼ αυτό… Απλά έτυχε…» (γέλια).
// Και εκεί που καθόσασταν ήρεμη στην Τήνο, όπως μου είπατε λίγο πιο πριν στο καμαρίνι, και είχατε αποφασίσει να μη δουλέψετε φέτος, σας έρχεται η πρόταση των Ρέππα-Παπαθανασίου, για να υποδυθείτε ένα μέντιουμ που το καλούν στην τηλεόραση για να τους πει πού πήγαν τα λεφτά της Siemens, μια μάνα που ξεφτιλίζεται στη «Στιγμή της αλήθειας», μια πανελίστρια σε εκπομπή με κους κους, μια τραγουδίστρια σε σκυλάδικα και μια χήρα που υποστηρίζει τον Κώστα Καραμανλή, ότι άδικα έφυγε από την εξουσία γιατί είχε κατά νου του να αλλάξει τον τόπο…
«Έτσι είναι. Δεν παίρνω μέρος σε οποιαδήποτε επιθεώρηση, αλλά στην επιθεώρηση των Ρέππα-Παπαθανασίου. Είκοσι χρόνια είχα να παίξω επιθεώρηση. Αυτό σημαίνει κάτι. Το κείμενο όμως με ιντριγκάρισε. Τα παιδιά έχουν πιάσει κάτι πολύ σημαντικό. Ότι η επιθεώρηση είναι πολιτικό θέατρο. Γι’ αυτό και τους έχω εμπιστοσύνη».
// Πώς βλέπετε σήμερα τους Έλληνες;
«Καταχρεωμένους! Για να έχουν ένα τζιπ και ένα ψυγείο ντουλάπα. Τώρα αν είναι ευτυχισμένοι, αυτό μην το ψάχνετε…».
// Αυτό είναι το πρότυπο της ζωής τους;
«Μα, γιατί σας φαίνεται παράξενο; Όταν από το πρωί μέχρι το βράδυ με αυτό το πρότυπο βομβαρδίζονται από την τηλεόραση. Με διαφημίσεις για διακοποδάνεια, εορτοδάνεια, στεγαστικά δάνεια, καταναλωτικά δάνεια, επισκευαστικά δάνεια, επιχειρηματικά δάνεια, φοιτητικά δάνεια και πάει λέγοντας…».
// Η τηλεόραση έχει την τιμητική της στην επιθεώρηση που πρωταγωνιστείτε… Πώς σας φαίνεται που υπάρχουν εκπομπές οι οποίες σε πληρώνουν για να ξεφτιλίσεις τον εαυτό σου και την οικογένειά σου;
«Πίστεψέ με, δεν βλέπω τηλεόραση. Όλο αυτό που σατιρίζουν τα παιδιά, με τις εκπομπές κουτσομπολιού, το ξέρω ότι υπάρχει, αλλά δεν το βλέπω. Έχω ακούσει για αυτό το ριάλιτι με τα μοντέλα και το χαμό που γίνεται, αλλά δεν έχω προλάβει να το δω. Ούτε δελτία ειδήσεων βλέπω. Την ώρα των δελτίων φεύγω από το σπίτι. Άρα μείνετε σ’ αυτό. Στο ότι δεν βλέπω τηλεόραση».
// Σας στενοχωρεί που η τηλεόραση έχει συρρικνώσει τις σειρές μυθοπλασίας; Με λίγα λόγια, την ουσιαστική ψυχαγωγία;
«Εδώ υπάρχουν τρία κανάλια αν δεν κάνω λάθος που δεν έχουν καθόλου σειρές. Άρα τι να λέμε;».
// Γιατί το κάνουν αυτό, τη στιγμή που ο κόσμος αναζητά μια σειρά όπως οι «Τρεις Χάριτες»; Δεν είναι τυχαία τα ποσοστά τηλεθέασης στην επανάληψη της σειράς…
«Για οικονομία. Φτηνό πρόγραμμα. Τι άλλο; Γι’ αυτό προτιμούν και τα διασκευασμένα από το εξωτερικό σίριαλ και όχι τις ελληνικές παραγωγές».
// Μήπως το κάνουν για να μας αποχαυνώσουν εντελώς;
«Αυτό το έχουν κάνει ήδη με άλλους τρόπους…».
// Τα πράγματα είναι δύσκολα για τη νέα γενιά. Το μόνο που μπορεί να αποκτήσει ένας νέος σήμερα, όπως φαίνεται, είναι ένα αυτοκίνητο. Όλα τα όνειρά του ξεκινούν και τελειώνουν πάνω σε μια ρόδα… Με του που ανέβηκε το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία πέταξε εκατοντάδες νέους στην ανεργία που έπαιρναν 500 ευρώ και δούλευαν στο Δημόσιο πάνω από πέντε χρόνια… Τώρα τους λένε ότι η προϋπηρεσία τους θα μετρήσει με ελάχιστη μοριοδότηση στο ΑΣΕΠ…
«Τα παιδιά στα stage έζησαν μια εργασιακή ομηρία. Η νέα γενιά έχει πολλά προβλήματα να αντιμετωπίσει, με το σπουδαιότερο αυτό της ανεργίας. Όταν δεν έχεις δουλειά, δεν έχεις μέλλον… Αλλά τι λέω; Δεν έχεις παρόν. Θα σας πω το εξής… Όλη αυτή η κατάσταση που βράζει στους χώρους εργασίας με τους ανασφάλιστους, τη μαύρη εργασία κ.ο.κ. είναι μια ευκαιρία για τα νέα παιδιά ώστε να αντιδράσουν. Αυτή είναι η ευκαιρία τους. Τώρα. Αν δεν ξυπνήσουν τώρα, πότε; Πότε θα κουνηθούν; Εγώ περιμένω το μπαμ τους… Μας έχει καθίσει ένα σύστημα εδώ και χρόνια πάνω στην πλάτη μας και δεν λέμε να το αλλάξουμε… Μας έχει καθηλώσει…».
// Άρα φταίμε κι εμείς που δεν ψηφίζουμε διαφορετικά;
«Υπάρχουν και κάποιοι που ψηφίζουν διαφορετικά. Δεν θέλω να πω όμως ότι φταίει ο λαός. Ο λαός μας είναι ταλαιπωρημένος. Συνέχεια αυτήν την πατρίδα τη διεκδικούν και την παλεύουν. Με την Τουρκοκρατία δεν ζήσαμε Αναγέννηση. Ξέρετε τι σημαίνει αυτό; Ο Έλληνας πολεμούσε για την εθνική του ανεξαρτησία μια ζωή. Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Βαλκανικοί Πόλεμοι, Μικρασιατική Καταστροφή, Β’ Παγκόσμιος, εμφύλιος, μετανάστευση, χούντα… Πόσα χρόνια ηρεμίας είχε για να αναπτύξει την παιδεία του, για να έχει άποψη, για να καλλιεργηθεί σωστά; Αν δεν βρεις λεφτά για την παιδεία πώς θα ξυπνήσει η κοινωνία; Πώς θα αλλάξει η νοοτροπία του ρουσφετιού;».
// Είπατε ότι αυτή την Ελλάδα μας τη διεκδικούν πολύ… Είδα πρόσφατα τη νέα ταινία του Παντελή Βούλγαρη, το «Ψυχή βαθιά», που αναφέρεται στον εμφύλιο πόλεμο, και μου έκανε εντύπωση ότι χάθηκαν 70.000 Έλληνες σ’ αυτόν τον πόλεμο της ντροπής, ενώ 17.000 στον Β’ Παγκόσμιο, 37.000 στη Μικρασιατική Καταστροφή, 12.000 στον Α’ Παγκόσμιο…
«Είδατε τι σας λέω; Μας έβαλαν και σκοτωθήκαμε. Γι’ αυτό σας λέω δεν φταίει πάντα ο λαός μας. Δεν ευθύνεται για όλα όσα του συμβαίνουν. Υπάρχουν πάντα οι μεγάλες δυνάμεις, οι ξένες δυνάμεις».
// Αναφερθήκατε στη μετανάστευση… Η Ελλάδα πλέον έγινε χώρα υποδοχής μεταναστών… Τι πρέπει να κάνουμε με τους μετανάστες μας;
«Δεν ξέρω τι πρέπει να κάνουμε τους μετανάστες μας, αλλά ξέρω πολύ καλά τι δεν πρέπει να κάνουμε. Να μην τους αντιμετωπίζουμε σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας και όγδοης κατηγορίας. Είμαστε μια χώρα με τεράστιο μεταναστευτικό παρελθόν. Την έλλειψη ευαισθησίας δεν τη συγχωρώ όταν βαποριές έφευγαν για την Αμερική οι Έλληνες».
// Πέρα από τον πολιτισμό της καθημερινότητας, γιατί για αυτόν εμμέσως πλην σαφώς μου κάνετε λόγο σε όλη τη συζήτησή μας, υπάρχει και ο πολιτισμός ως τέχνη. Το Εθνικό Θέατρο παράγει σήμερα πολιτισμό;
«Το Εθνικό Θέατρο υπηρετούσε το σκοπό του έτσι όπως το χειρίστηκε ο Κούρκουλος. Ήταν η πιο σωστή αντιμετώπιση. Δεν ήταν ένα κλειστό κύκλωμα ανθρώπων. Το Εθνικό Θέατρο δεν αφορά τους ανθρώπους που πιστεύουν ότι έχουν υψηλό πνευματικό επίπεδο. Είναι ένα λαϊκό θέατρο, που θα πρέπει να ασχολείται με όλα τα είδη και όλα να τα διδάσκει. Το Εθνικό Θέατρο έμαθε την Αθήνα θέατρο! Εκεί ανέβηκε πρώτη φορά ο Ίψεν, ο Τσέχοφ, ο Στρίνμπεργκ, ο Σαίξπηρ, ο Γκόρκι… Τους μεγάλους κλασικούς εκεί τους γνωρίσαμε και εκεί πρέπει να τους μάθουν και τα παιδιά μας…».
// Με την αρχαία τραγωδία πώς και δεν ασχοληθήκατε;
«Και ούτε έχω σκοπό. Το θεωρώ πολύ δύσκολο είδος και έξω από μένα. Η αρχαία τραγωδία χρειάζεται ηθοποιούς ταγμένους στο είδος».
Είναι θύματα…
// Τέλος θα ήθελα να σας ρωτήσω για τους νέους ηθοποιούς. Γίνεσαι ηθοποιός από την τηλεόραση;
«Κατ’ αρχάς δεν λέγεσαι ηθοποιός. Αλλά δεν φταίνε αυτοί. Φταίνε οι επιχειρηματίες που τους παίρνουν… Ουσιαστικά αυτά τα παιδιά είναι θύματα, γιατί δεν θα έχουν διάρκεια».