ΠΑΡΕΜΠΟΔΙΣΤΗΚΕ Η ΟΡΘΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΠΕΡΙ ΕΥΘΥΝΗΣ ΥΠΟΥΡΓΩΝ!

Για την εξάλειψη, ωστόσο, αμφισβητήσεων και καχυποψιών, ο κ. Μπάγιας προτείνει να ανατίθενται τέτοιου είδους υποθέσεις σε ανακριτές και εισαγγελείς κατόπιν κληρώσεως.
Για την πλήρη ανεξαρτητοποίηση της Δικαιοσύνης από την εκάστοτε κυβέρνηση ο πρόεδρος της Ένωσης Εισαγγελέων προτείνει να επιλέγονται οι πρόεδροι και ο Εισαγγελέας των ανωτάτων δικαστηρίων με την αποδοχή των 2/3 της Βουλής, δηλαδή μεγαλύτερη και από εκείνη που οδηγεί στην εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας.
Ζητάει ειλικρινή προσπάθεια για την εσωτερική ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και θεωρεί επίορκους και διεφθαρμένους εκείνους, «εάν υπάρχουν», τους δικαστικούς λειτουργούς οι οποίοι κατά την άσκηση των καθηκόντων τους «επενδύουν» σε οτιδήποτε άλλο πέρα από την απονομή της Δικαιοσύνης.
Αποδίδει στη διαχρονική απάθεια και αναποφασιστικότητα της Πολιτείας το τεράστιο πρόβλημα των καθυστερήσεων στην απονομή της Δικαιοσύνης. Προτείνει εθελούσια έξοδο για δικαστές που αδυνατούν να ασκήσουν τα καθήκοντά τους, ενώ για την κάθαρση στη Δικαιοσύνη τονίζει πως η διαδικασία πρέπει να είναι διαρκής, καθώς δεν δικαιούνται να λένε ότι «είναι ανυποψίαστοι».
Ποιες προτεραιότητες πρέπει να θέσει ο νέος υπουργός Δικαιοσύνης για τα προβλήματα του κλάδου σας;
– Η ενίσχυση της εσωτερικής ανεξαρτησίας των δικαστικών λειτουργών, η απόλυτη διαφάνεια και η έγκαιρη απονομή Δικαιοσύνης, καθώς και η πλήρης ανεξαρτησία της δικαστικής λειτουργίας από την εκτελεστική θεωρώ ότι πρέπει να αποτελέσουν τους βασικούς πυλώνες κάθε ειλικρινούς προσπάθειας για την ουσιαστική αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της Δικαιοσύνης. Για τα ζητήματα αυτά η Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος πρόσφατα έχει καταθέσει δημόσια μια ολοκληρωμένη δέσμη προτάσεων, που προσβλέπουμε ότι –επιτέλους– θα αρχίσουν να υλοποιούνται.
Γνωρίζετε καλά πως το ωράριο λειτουργίας των δικαστηρίων έχει μπλοκάρει ολόκληρο το σύστημα απονομής Δικαιοσύνης. Θεωρείτε ότι πρέπει να σταματήσει;
– Δεν πιστεύω ότι το ωράριο αποτελεί τη μόνη ή –σε κάθε περίπτωση– τη βασική αιτία βραδύτητας στην απονομή Δικαιοσύνης. Τα πραγματικά αίτια της βραδύτητας είναι άλλα. Πολύ πιο σημαντικά και πολύ πιο σύνθετα. Kαι έχουν ως κεντρική αφετηρία τη διαχρονική απάθεια και αναποφασιστικότητα των εκπροσώπων της Πολιτείας που είναι αρμόδιοι για την επίλυσή τους.
Πώς, λοιπόν, θα επιταχυνθούν οι διαδικασίες εκδίκασης των υποθέσεων;
– Ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας με ριζοσπαστική απλούστευση των δικονομικών διαδικασιών, η ευρεία αποποινικοποίηση των ήσσονος σημασίας αδικημάτων, η πλήρης μηχανοργάνωση των εισαγγελιών και δικαστηρίων, η αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία, η λειτουργία δικαστικής αστυνομίας και η σταδιακή αύξηση του αριθμού των δικαστικών λειτουργών αποτελούν τα πρωταρχικά μέτρα-κλειδιά για την επίλυση του όλου ζητήματος, που πράγματι είναι το κεφαλαιώδες πρόβλημα για την εύρυθμη λειτουργία της Δικαιοσύνης στη χώρα μας.
Σε υποθέσεις μείζονος σημασίας, που άπτονται κυρίως πολιτικών ζητημάτων, οι δικαστικοί λειτουργοί (δικαστές και εισαγγελείς) άλλοτε δείχνουν σπουδή και άλλοτε κωλυσιεργία. Λογικό δεν είναι ο απλός πολίτης –και όχι μόνο– να αποδώσει αυτό το φαινόμενο σε πολιτικές σκοπιμότητες;
– Δυστυχώς, κανόνας είναι η μεγάλη βραδύτατα στην εκδίκαση των υποθέσεων, είτε αυτές βλέπουν τα φώτα της δημοσιότητας είτε όχι. Για την εξάλειψη, ωστόσο, κάθε είδους αμφισβήτησης και καχυποψίας, η Ένωσή μας έχει προτείνει η ανάθεση των μείζονος σημασίας υποθέσεων στους εισαγγελείς και ανακριτές να γίνεται κατόπιν κληρώσεως.
Πώς θα βλέπατε την πλήρη ανεξαρτητοποίηση δικαστικής και εκτελεστικής εξουσίας με την αλλαγή του τρόπου επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης;
– Η αναγκαιότητα μεταβολής του τρόπου επιλογής των προέδρων των Ανωτάτων Δικαστηρίων και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου αποτελεί κοινή παραδοχή και αίτημα για το σύνολο του νομικού κόσμου της χώρας μας. Η Ένωσή μας για το ζήτημα αυτό –έπειτα από πολλή περίσκεψη– έχει προτείνει η επιλογή να γίνεται από τη Βουλή με ευρεία διακομματική πλειοψηφία των 2/3 των μελών της.
Ο συνδικαλισμός βοήθησε τον εκδημοκρατισμό της Δικαιοσύνης ή αποτέλεσε τροχοπέδη συναλλαγών εντός και εκτός Δικαιοσύνης;
– Ο θεσμός των Δικαστικών Ενώσεων, που είναι συνταγματικά κατοχυρωμένος στη χώρα μας, αποτελεί σπουδαία δημοκρατική κατάκτηση τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Ειδικά στη χώρα μας, πιστεύω ότι αν δεν υπήρχαν οι Δικαστικές Ενώσεις –παρά τα όποια ελαττώματα παρουσιάζουν στη λειτουργία τους– τότε η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης έναντι της εκτελεστικής εξουσίας θα είχε μειωθεί δραματικά, με εξαιρετικά δυσμενή αποτελέσματα για τη λειτουργία της ίδιας της δημοκρατίας μας.
Η κάθαρση της Δικαιοσύνης εξαντλήθηκε στη δίωξη συγκεκριμένων δικαστών, που οδηγήθηκαν μάλιστα στη φυλακή;
– Έχω επανειλημμένα τονίσει ότι η «κάθαρση» στη Δικαιοσύνη πρέπει να είναι μια διαρκής διαδικασία. Θεωρώ ότι πρέπει να υπάρχει διαρκής επαγρύπνηση και τόλμη για την πάταξη κάθε φαινομένου διαφθοράς στη γέννησή του. Άλλωστε, δεν δικαιούμαστε πλέον να λέμε ότι είμαστε ανυποψίαστοι.
Ο ίδιος ο νόμος περί ευθύνης υπουργών εμπόδισε τη Δικαιοσύνη να δράσει έγκαιρα ή ο τρόπος που τον εφάρμοσαν ή και τον ερμήνευσαν κάποιοι συνάδελφοί σας;
– Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο συγκεκριμένος νόμος έχει σοβαρά ελαττώματα και ανεπάρκειες που έρχονται σε αντίθεση με το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Ωστόσο, οφείλω να ομολογήσω ότι ακόμη και με αυτές του τις ανεπάρκειες ο νόμος δεν εφαρμόστηκε ορθά στις υποθέσεις των τελευταίων ετών. Για την ακρίβεια, παρεμποδίσθηκε η ορθή εφαρμογή του.
Δέχεστε ότι υπάρχουν δικαστικοί που «επενδύουν» στην επόμενη της συνταξιοδότησής τους μέρα; Και πώς αυτοί μπορούν να εμπνέουν εμπιστοσύνη στον πολίτη;
– Εάν υπάρχουν δικαστικοί λειτουργοί οι οποίοι κατά την άσκηση των καθηκόντων τους «επενδύουν» σε οτιδήποτε πέρα από την ορθή απονομή του δικαίου, τότε σας λέω απερίφραστα ότι οι λειτουργοί αυτοί είναι επίορκοι και θα πρόσθετα διεφθαρμένοι. Η σκέψη και μόνο τέτοιων φαινομένου μου προκαλεί απέχθεια και αποτροπιασμό.
Οι τελευταίες ουσιαστικές ρυθμίσεις εκδημοκρατισμού της Δικαιοσύνης έγιναν επί υπουργίας Κουβελάκη. Πολλά από τα μέτρα αυτά καταργήθηκαν – όπως η εκλογή του προϊσταμένου των μεγάλων δικαστηρίων από δικαστές του ίδιου βαθμού. Η κατάργηση αυτού του μέτρου συνέπεσε με τις αυξήσεις που έλαβαν οι δικαστικοί και μάλιστα αναδρομικά. Σʼ αυτήν τη χρονική σύμπτωση μάλιστα αποδόθηκε και η χλιαρή αντίδραση του κλάδου. Ποια είναι η δική σας γνώμη;
– Αντιλαμβάνομαι το πνεύμα της ερώτησής σας και θέλω να σας διαβεβαιώσω κατηγορηματικά και μετά λόγου γνώσεως ότι δεν υπήρξε καμία σύνδεση των δύο θεμάτων. Η κατάργηση του αυτοδιοίκητου έγινε αιφνιδιαστικά, στο μέσον του καλοκαιριού (του 2008) και υπό μορφή τροπολογίας, ώστε να μην μπορέσουμε να εκθέσουμε τις απόψεις μας στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής. Παρά ταύτα, με ανακοινώσεις, δηλώσεις, συνεντεύξεις Τύπου, αλλά και σχετικά υπομνήματα στους βουλευτές προβάλαμε κάθε δυνατή αντίσταση στη συγκεκριμένη κατάργηση.
Οι επαρκείς αμοιβές των δικαστικών συνδέονται συχνά με την ανεξαρτησία τους και τον φόρτο εργασίας. Δεν είναι, ωστόσο, ευθέως ανάλογες με την ποιότητα, αλλά και την ταχύτητα. Πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί αυτό το φαινόμενο;
– Θεωρώ άτι οι δικαστικοί λειτουργοί της χώρας μας, στη μεγάλη πλειονότητά τους, ανταποκρίνονται με επάρκεια και υπευθυνότητα στα καθήκοντά τους. Υπάρχει ωστόσο, ένας πολύ μικρός αριθμός συναδέλφων που γα λόγους αντικειμενικούς ή υποκειμενικούς αδυνατούν να ανταποκριθούν. Για τον λόγο αυτόν έχουμε προτείνει την καθιέρωση του θεσμού της εθελούσιας εξόδου σε μόνιμη βάση, ώστε ανά πενταετία να εξέρχονται του δικαστικού σώματος όσοι δικαστικοί λειτουργοί αδυνατούν να ασκήσουν τα καθήκοντά τους για λόγους ψυχικής ή σωματικής υγείας.