Τύμπανα πολέμου στην Ιερά Σύνοδο

Στην αρχή της εβδομάδας επικρατούσε κλίμα ικανοποίησης στην Αρχιεπισκοπή και στη Σύνοδο για τη συνάντηση που είχαν «σε πολύ θερμό κλίμα» στο Μέγαρο Μαξίμου ο κ. Ιερώνυμος με τον Γ. Παπανδρέου. Σε μια συζήτηση γενικού περιεχομένου, ο πρωθυπουργός και ο Αρχιεπίσκοπος χάραξαν σε αδρές γραμμές τον δρόμο που θα ακολουθήσουν στο εξής οι δύο πλευρές και επαναβεβαίωσαν τις συμφωνίες που είχαν κάνει κατά τη συνάντηση του περασμένου Απριλίου, όταν ακόμη ο Γ. Παπανδρέου ήταν αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Συμφώνησαν, επιπλέον, ότι πρέπει σύντομα να συσταθούν κοινές επιτροπές που θα μελετήσουν τα προβλήματα και θα προτείνουν λύσεις για όλες τις εκκρεμότητες που υπάρχουν μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας.
Κάποιοι πίστεψαν, προς στιγμήν, ότι η μέθοδος των επιτροπών είναι μια τακτική της κυβέρνησης να παραπέμψει στις ελληνικές καλένδες όλα τα ζητήματα, ώστε να μην προκαλέσει τη δυσφορία των Μητροπολιτών. Όλα φαίνονταν να βαίνουν καλώς. Όμως, ο ενθουσιασμός και τα… χαμόγελα κόπηκαν απότομα για τον Αρχιεπίσκοπο και τους συνεργάτες του, όταν μόλις 24 ώρες αργότερα ο υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε τον τριπλασιασμό του ποσοστού του ΕΤΑΚ που θα πρέπει να πληρώνει η Σύνοδος όχι μόνο εκτάκτως αλλά σε μόνιμη βάση, με τη μορφή άλλων φόρων. Το ενιαίο τέλος ακίνητης περιουσίας δεν πλήττει πάντως μόνο τα ταμεία της Συνόδου (με μια επιβάρυνση της τάξης του 1,5 εκατ. ευρώ), αλλά και τις Μητροπόλεις και κάθε ενορία ξεχωριστά μ’ ένα πολύ σημαντικό ποσό, που στην Εκκλησία πιστεύουν ότι θα είναι μόνον η αρχή όσων θα κληθούν να πληρώσουν στο μέλλον.
Έπεσε από τα σύννεφα…
Ακόμη και ο Αρχιεπίσκοπος, όπως είπε ενημερώνοντας τα μέλη της Συνόδου, αιφνιδιάστηκε με την κίνηση του υπουργού Οικονομικών. Οι Μητροπολίτες ζήτησαν από τον κ. Ιερώνυμο να τους ενημερώσει εάν είχε κάποια σχετική πληροφόρηση από τον Γ. Παπανδρέου, κάτι που ο Αρχιεπίσκοπος αρνήθηκε. «Έπεσε από τα σύννεφα», έλεγαν χαρακτηριστικά οι συνεργάτες του στις οικονομικές υπηρεσίες της Συνόδου. «Τουλάχιστον θα μπορούσε να προηγηθεί μια ενημέρωση από την κυβέρνηση, γι’ αυτήν τους την πρόθεση».
Από την πλευρά τους, κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν ότι δεν μπορεί να αντιμετωπίζει ολόκληρη η ελληνική κοινωνία μεγάλες οικονομικές δυσκολίες, εταιρείες να μην αντιδρούν στην έκτακτη φορολόγησή τους και η Εκκλησία να φαίνεται ότι δεν «βάζει πλάτη». Άλλωστε, υποστηρίζουν, για τη συνολική φορολόγηση της Εκκλησίας θα προηγηθεί διαπραγμάτευση μεταξύ των δύο επιτροπών που θα συσταθούν γι’ αυτόν τον σκοπό.
Οι αρχιερείς δεν δείχνουν διατεθειμένοι, όπως έλεγαν χαρακτηριστικά, να παραδοθούν… αμαχητί στους οικονομικούς σχεδιασμούς της κυβέρνησης. Μητροπολίτες διατυπώνουν τις αντιρρήσεις τους και για την «ήπια» και «χαμηλών τόνων» στάση που τηρεί ο Αρχιεπίσκοπος κατά τις συνομιλίες του με την κυβέρνηση, επισημαίνοντας ότι με αυτόν τον τρόπο δίνει το περιθώριο για να ληφθούν ακόμη πιο σκληρά μέτρα κατά της Εκκλησίας.
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε πάντως η Διαρκής Ιερά Σύνοδος, παρά τη σύσταση προς τους Μητροπολίτες να χαμηλώσουν οι τόνοι για να μη φανεί ότι η Εκκλησία είναι άτεγκτη, ο κ. Ιερώνυμος ζήτησε από την κυβέρνηση η Εκκλησία να έχει «ίση φορολογική μεταχείριση», υπογραμμίζοντας για ακόμη μια φορά το μεγάλο φιλανθρωπικό της έργο.
Τα μέλη της Συνόδου φοβούνται ότι, παρά την κατάργηση του ΕΤΑΚ, η κυβέρνηση θα ζητήσει μεγάλη αύξηση του φορολογικού συντελεστή για τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (ΦΜΑΠ). Γι’ αυτόν τον λόγο συνέστησε ειδική επιτροπή, στα μέλη της οποίας ο Αρχιεπίσκοπος έχει δώσει εν λευκώ την εξουσιοδότηση να κάνουν όλες τις απαραίτητες συνεννοήσεις με τον υπουργό Γ. Παπακωνσταντίνου.
Στην κυβέρνηση πάντως ακόμη… γελάνε με τα νομικά επιχειρήματα του νομικού συμβούλου της Συνόδου, ο οποίος αναφέρεται ένθεν κακείθεν σε δήθεν άνιση φορολογική μεταχείριση της Εκκλησίας έναντι των άλλων θρησκευτικών, νομικών και φιλανθρωπικών νομικών προσώπων, απειλώντας ότι η Εκκλησία θα προσφύγει ακόμη και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Το κακό μάλιστα είναι ότι κάποιους αρχιερείς δείχνει να τους πείθει…
Ανταλλάγματα
Τα golden boys του Αρχιεπισκόπου, βλέποντας τις προθέσεις της κυβέρνησης να επιβάλει σκληρή φορολογική πολιτική, πρότειναν στον κ. Ιερώνυμο και στα συνοδικά μέλη, όπως λένε εκκλησιαστικές πηγές, να ακολουθήσουν τη λογική των «ανταλλαγμάτων». Γνωρίζοντας ότι δεν έχουν πολλά περιθώρια διαπραγματεύσεων και ότι εκ των πραγμάτων θα αναγκαστούν να υποχωρήσουν στις κυβερνητικές προσταγές, λέγεται ότι προτίθενται να ζητήσουν ως «αντίδωρο» από την κυβέρνηση την άμεση απελευθέρωση των ακινήτων-φιλέτων (οικόπεδα στη Βουλιαγμένης, στην οδό Δεινοκράτους στο Κολωνάκι, στη Λ. Αλεξάνδρας κ.ά.) με την έκδοση προεδρικών διαταγμάτων, ένα πάγιο αίτημα που η Εκκλησία είχε θέσει και στην προηγούμενη κυβέρνηση, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Με αυτόν τον τρόπο, λένε, θα μειώσουν τη «χασούρα» από τη φορολόγηση, αφού με τα συγκεκριμένα ακίνητα (και με τη μόνιμη επωδό ότι θα τα αξιοποιήσουν για φιλανθρωπικούς σκοπούς) θα μπορέσουν να αναπτύξουν συνεργασίες με επιχειρηματίες που τα ορέγονται εδώ και καιρό και να αυξήσουν τα έσοδα της Εκκλησίας, αν και οι κακές γλώσσες λένε ότι ήδη έχουν δοθεί σε ορισμένους επιχειρηματίες και… υποσχέσεις γι’ αυτά τα ακίνητα.
Κανείς δεν αμφισβητεί τις αμέτρητες ευεργετικές δραστηριότητες της Εκκλησίας και το τεράστιο φιλανθρωπικό δίκτυο που έχει αναπτύξει, βοηθώντας όσους έχουν ανάγκη και καλύπτοντας τα μεγάλα κενά του κοινωνικού κράτους. Αλλά στη φιλάνθρωπη Εκκλησία δεν έχουν θέση οι επιχειρηματικοί σχεδιασμοί που ακούγεται έντονα ότι γίνονται στα γραφεία των οικονομικών της υπηρεσιών.
Επιστολή διαμαρτυρίας
Το απόγευμα της Παρασκευής ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων και ο διευθυντής των Οικονομικών Υπηρεσιών της Εκκλησίας επισκέφθηκαν τον υπουργό Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου και του επέδωσαν επιστολή του Αρχιεπισκόπου στην οποία αναφέρονται τα γνωστά επιχειρήματα της Συνόδου για την «άνιση φορολογική μεταχείριση» που έχει έναντι των υπολοίπων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου και ζητείται (ως αντάλλαγμα) η άμεση αποδέσμευση των ακινήτων-φιλέτων που κατέχει η Εκκλησία. Με λίγα λόγια, στην Εκκλησία της Ελλάδος, με πνεύμα «αδελφικό» και «αγάπης» ζητούν από την κυβέρνηση να πληρώσουν τα σπασμένα όχι μόνο οι ίδιοι αλλά και όλα τα υπόλοιπα ιστορικά Πατριαρχεία (Οικουμενικό, Ιεροσολύμων κ.λπ.) και βεβαίως οι εκπρόσωποι των άλλων θρησκειών (μουσουλμάνοι στη Θράκη, καθολικοί κ.λπ.).
Αυτό που προκαλεί βεβαίως μεγαλύτερη έκπληξη είναι η επιμονή των στελεχών των οικονομικών υπηρεσιών της Συνόδου (εφόσον λένε ότι πλήττονται τα ταμεία της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών από την αύξηση του ΕΤΑΚ), να αποδεσμεύσουν και άλλα ακίνητα «για φιλανθρωπικούς σκοπούς και μόνο», όπως λέγουν. Εκτός αν το «φιλανθρωπία» γίνει στην πορεία «επιχειρήσεις» φίλων και γνωστών, όπως λένε οι κακές γλώσσες. Κάποια στιγμή εκεί στη Σύνοδο θα πρέπει να πουν πού ξοδεύουν τα τεράστια κονδύλια που έχουν στον ετήσιο προυπολογισμό της ΕΚΥΟ «για φιλανθρωπίες». Θα επανέλθουμε σύντομα γιατί το θέμα έχει μεγάλο ενδιαφέρον!