Ο «εξωσυστημικός» που αλλάζει το «σύστημα»…
O Αντώνης Σαμαράς, αν βρισκόταν σε οποιαδήποτε άλλη δημοκρατική χώρα στον κόσμο, θα ήταν ένας εξαιρετικά συστημικός πολιτικός:
Είναι μορφωμένος, απόφοιτος του Harvard, δισέγγονος της Πηνελόπης Δέλτα, οικονομολόγος με βαθιά κατανόηση των διεθνών φαινομένων και ρευμάτων, με εμπειρία της διεθνούς πολιτικής, αφού υπήρξε υπουργός Εξωτερικών σε αντίξοες συνθήκες, όταν κατέρρεε ο υπαρκτός σοσιαλισμός και ξέσπαγαν κρίσεις παντού στον περίγυρο της Ελλάδας…
Μάλιστα τότε –λίγοι το θυμούνται (ίσως το έχει ξεχάσει και ο ίδιος)– αποσπούσε διθυραμβικά σχόλια για τους χειρισμούς του, από το κόμμα του και από τους πολιτικούς του αντιπάλους!
Ίσως ποτέ άλλοτε στην πρόσφατη ελληνική Ιστορία υπουργός Εξωτερικών δεν έχει αποσπάσει τόσα κολακευτικά σχόλια από παντού (ιδιαίτερα από τον «δύσκολο» Ανδρέα Παπανδρέου) όσα ο νεαρότατος τότε (μόλις 40 ετών) Αντώνης Σαμαράς…
Είναι εμφανίσιμος (δύσκολα μαντεύει κανείς την ηλικία του, 58 ετών σήμερα), ανεπιτήδευτος, αλλά επιβλητικός στην παρουσία του, και άφθαρτος πολιτικά, αφού ποτέ δεν μπλέχθηκε στο βρώμικο αλισβερίσι της μικροπολιτικής.
Δέχθηκε τόνους λάσπης και όλες οι εναντίον του κατηγορίες κατέρρευσαν.
Τις πιο σοβαρές τις ανέτρεψαν οι ίδιοι οι αντίπαλοί του.
Ο στρατηγός Γρυλλάκης, το 1993 «παρακοιμώμενος» του τότε πρωθυπουργού Κώστα Μητσοτάκη, αποκαλύπτει ύστερα από χρόνια συγκλονιστικά παρασκήνια που βγάζουν απολύτως καθαρό τον Σαμαρά: Δεν έφυγε από τη ΝΔ, τον «φύγανε». Δεν ανέτρεψε εκείνος τον Μητσοτάκη, άλλοι τον ανέτρεψαν. Άλλοι, που αργότερα αναδείχθηκαν στα ηγετικά κλιμάκια της ΝΔ…
Και το σπουδαιότερο, ο ίδιος ο Μητσοτάκης παραδέχθηκε ότι παραιτήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1993. Δεν «ανατράπηκε»!
Πάμπολλοι πολιτικοί στην εποχή τους συκοφαντήθηκαν.
Κανείς όμως δεν είχε τέτοια προσωπική δικαίωση, και μάλιστα από τους ίδιους τους αντιπάλους του, σαν τον Αντώνη Σαμαρά.
Στη συνέχεια πέρασε μόνος του μια μακρά «έρημο». Από εκείνες όπου ουδείς επιβιώνει…
Δεν τον μνημόνευε κανείς. Το πολιτικό σκηνικό μετά την αποχώρησή του γινόταν όλο και πιο εχθρικό προς τις απόψεις του. Και τότε δέχθηκε δεύτερο κύμα συκοφαντιών. Όχι επί προσωπικού πια, αλλά επί πολιτικού και ιδεολογικού.
Παρουσιάστηκε ως «εθνικιστής» και «ακροδεξιός». Ενώ όλοι γνώριζαν ότι δεν ήταν ούτε το ένα ούτε το άλλο…
Βέβαια, την εποχή εκείνη «εθνικιστές» αποκλήθηκαν και ο Ελύτης και ο Σεφέρης, και ο Λεντάκης, και ο Θοδωράκης ακόμα. Ο Σαμαράς θα γλίτωνε;
Στο μεταξύ, το κλίμα εκείνο της ιδεολογικής τρομοκρατίας άλλαξε. Οι διεθνείς συνθήκες άλλαξαν…
Στην Ευρώπη ήλθαν στην εξουσία δυνάμεις με πολύ πιο σαφή τα εθνικά τους προτάγματα. Από τον Νικολά Σαρκοζί ως την Άνγκελα Μέρκελ.
Η Ευρώπη αναθεώρησε τη στρατηγική της ολοκλήρωσής της. Με τα εθνικά κράτη στο προσκήνιο πλέον, με αναβαθμισμένο κύρος και ρόλο.
Ο Σαμαράς είχε επιστρέψει στη Νέα Δημοκρατία, χάρη και στην επιμονή του Κώστα Καραμανλή, για να είμαστε δίκαιοι.
Στην αρχή ως ευρωβουλευτής, ύστερα ως βουλευτής.
Αλλά συγκεκριμένα κυκλώματα μέσα στη Νέα Δημοκρατία εμπόδιζαν την υπουργοποίησή του, σχεδόν ως το τέλος…
Στο μεταξύ, εκείνος συνέχιζε να καταθέτει τις απόψεις του. Και να αναδεικνύει την ατζέντα μιας πολιτικής συζήτησης που τότε δεν γινόταν μέσα στη Νέα Δημοκρατία…
Αν η Ντόρα Μπακογιάννη ετοίμαζε τον μηχανισμό για την ανάδειξή της στην αρχηγία του κόμματος μόλις αποτύγχανε κι έχανε ο Κώστας Καραμανλής, ο Σαμαράς αθόρυβα έκανε αυτό που μπορούσε να κάνει –και που δεν μπορούσε η Ντόρα–, αναδείκνυε την ατζέντα της πολιτικής συζήτησης:
Κοινωνικός φιλελευθερισμός, ρόλος της μεσαίας τάξης, ρόλος του κράτους-ρυθμιστή (σε αντίθεση με το κράτος-επιχειρηματία της σοσιαλδημοκρατίας και το κράτος-νυχτοφύλακα του νεοφιλελευθερισμού), ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, «δημοκρατικό έλλειμμα» στην Ευρώπη κ.λπ.
Κι όταν ήλθε η ώρα, ολόκληρη η συζήτηση καθορίστηκε από τον Σαμαρά…
Ταυτόχρονα, η πρόταση του Δημήτρη Αβραμόπουλου να ανοίξει η εκλογή νέου αρχηγού με προσφυγή στη βάση στηρίχθηκε αμέσως από τον Σαμαρά και επιβλήθηκε σε ένα απρόθυμο κόμμα.
Στην αρχή το επιτελείο της Ντόρας Μπακογιάννη μιλούσε για «περίπατο». Ύστερα μιλούσε για δύσκολη αναμέτρηση, με «φαβορί» όμως την Ντόρα.
Τώρα δεν μιλάνε ούτε για «περίπατο» ούτε καν για φαβορί. Είναι ντέρμπι!
Η δυναμική Σαμαρά αιφνιδίασε τους πάντες. Ίσως ακόμα και τους πιο αφοσιωμένους οπαδούς του…
Παραμένει εντελώς ξεχωριστή περίπτωση.
Είναι ένας πολιτικός που παντού αλλού θα ήταν απολύτως συστημικός.
Κι εδώ θεωρείτο, μέχρι πρόσφατα, εξωσυστημικός.
Οπότε, σε περίπτωση εκλογής του, μάλλον θα αλλάξει το ίδιο το… σύστημα.
Το οποίο δεν χωρούσε μέχρι τώρα, σε ηγετικά κλιμάκια, κανέναν αληθινό πολιτικό. Πέρα από τους γόνους και τους «κλώνους» των πολιτικών τζακιών…
Ενδεχόμενη –και πιθανή πλέον– εκλογή Σαμαρά θα σηματοδοτήσει το τέλος των κομματικών φέουδων στην πολιτική.
Παντού αλλού οι «εξωσυστημικοί» αλλάζουν για να μπουν στο σύστημα.
Εδώ είναι πιθανό να συμβεί το αντίθετο:
Το ίδιο το σύστημα να αλλάξει για να χωρέσει έναν «εξωσυστημικό» που τον επιβάλλει η ίδια η λαϊκή βάση σε ένα ηττημένο κόμμα.
Που έχασε την εξουσία και (γιʼ αυτό μάλλον) βρίσκει την Ψυχή του…
Ν. Ζ.