ΑΠΟΚΟΠΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΡΙΖΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟΣ…

Στις πρώτες εκατό μέρες δοκιμάζεται η ετοιμότητα της κάθε νέας κυβέρνησης. Ωστόσο το αίσθημα ανησυχίας και ανασφάλειας επιτείνεται από τις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η λεγόμενη «πράσινη ανάπτυξη» απαιτεί δυσάρεστα μέτρα όπως είναι το άμεσο γκρέμισμα αυθαίρετων κτισμάτων, η απαγόρευση κυκλοφορίας ρυπογόνων μεγάλου κυβισμού αυτοκινήτων και φραγμό στην άναρχη τσιμεντοποίηση.
Ο Αναστάσιος Πεπονής είναι ο πολιτικός που αποτελεί πρόκληση για ένα πλήθος ερωτημάτων που αφορούν ζητήματα καυτά, σημερινά, αλλά με αφετηρία δεκαετιών καθώς πέρασε ως ενεργός πολιτικός από καίριους τομείς της δημόσιας ζωής.
Οι περισσότεροι τον συνδέουμε με το ΑΣΕΠ και λιγότερο με τον αγωγό φυσικού αερίου, σημαντικό έργο οικονομικής ανάπτυξης που συμβάλλει ταυτόχρονα στην απορρύπανση της ατμόσφαιρας ή με την αφετηρία της πρώτης ελεύθερης –έστω κρατικής– ραδιοφωνίας, που τον νομιμοποιεί να δηλώνει σήμερα πως τα ιδιωτικά ΜΜΕ εξοικειώνουν τον πολίτη με την υποκουλτούρα και τη χυδαιότητα.
Για το ΑΣΕΠ δηλώνει πως στελέχη και παράγοντες και των δύο κομμάτων καταστρατήγησαν τον ιδρυτικό του νόμο. Ενώ για τη σημερινή τάση του ΠΑΣΟΚ να «αποκοπεί» από τις ρίζες του εκτιμά πως «είναι ακρωτηριασμός», αλλά και, από την άλλη πλευρά, «οι ρίζες δεν μπορεί να γίνονται βαρίδια».
// Μπορεί ένα πολιτικό πρόγραμμα εκατό ημερών να αναστρέψει το κλίμα κρίσης στην οικονομία μας;
– Οι πρώτες εκατό μέρες παρέχουν ενδείξεις μόνο για τη συνέπεια και την ετοιμότητα μιας νέας κυβέρνησης. Η παρούσα κρίση όμως θα έχει διάρκεια και το αντίστοιχο κλίμα, το αίσθημα ανησυχίας και ανασφάλειας, επιτείνεται και από τις εκθέσεις και δημόσιες παρεμβάσεις της Επιτροπής της ΕΕ.
// Τα υψηλά ελλείμματα έρχονται από το παρελθόν. Συνήθως τα μέτρα που λαμβάνονται πλήττουν κυρίως τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, αλλά και τη μεσαία τάξη, η οποία τείνει να εξαφανισθεί. Με ποια μέτρα μπορούν να ενισχυθούν αυτές οι τάξεις;
– Ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού υποφέρει. Όμως η μεσαία τάξη, την οποία αναφέρετε, έχει αυξηθεί αριθμητικά κατά τις τελευταίες δεκαετίες και έχει διευρύνει τις καταναλωτικές απαιτήσεις της. Κατά τη γνώμη μου, το πρόβλημα αφορά κυρίως τις πράγματι χαμηλές εισοδηματικά τάξεις. Τα φορολογικά μέτρα πλήττουν, όπως παρατηρείτε, κυρίως τους γνησίως μισθωτούς και συνταξιούχους, λόγω της εκτεταμένης φοροδιαφυγής. Στο άθλημα της φοροδιαφυγής όμως συμμετέχει και ένα τμήμα της καλούμενης μεσαίας τάξης.
// Διατελέσατε υπουργός Βιομηχανίας και Ενέργειας. Πώς αντιλαμβάνεσθε την πολιτική που συνοψίζεται στους όρους «πράσινη ανάπτυξη»;
– Η ευρεία αποδοχή ως γνώμονα της ανάπτυξης της «άκρως ανταγωνιστικής οικονομίας της αγοράς» (βλ. και άρθρο 2 της Συνθήκης του Ελσίνκι), η ενθάρρυνση της υπερκατανάλωσης και της απληστίας και η θεοποίηση του κέρδους, είχαν ως συνέπεια, ανάμεσα σʼ άλλα, φυσικές καταστροφές και την κλιματική αλλαγή. Τώρα, με ασυγχώρητη καθυστέρηση, επιχειρείται η αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών σε διεθνή κλίμακα.
// Άρα είναι ζήτημα μέτρων σε διεθνή κλίμακα;
– Το ζήτημα του περιβάλλοντος έχει τη διεθνή του διάσταση. Αλλά είναι αντιμετωπίσιμο και σε εθνική κλίμακα. Ως «πράσινη ανάπτυξη» αντιλαμβάνομαι μια πολιτική που δεν έχει ως κυρίαρχο γνώμονα τα ποσοτικά, αλλά τα ποιοτικά μεγέθη. Εκείνη δηλαδή που εξετάζει τις συνέπειες, στην ποιότητα ζωής του κοινωνικού συνόλου, των αναπτυξιακών μέτρων και έργων, αλλά και των ρυθμίσεων της καθημερινότητας. Μια πολιτική πράσινης ανάπτυξης δεν περιορίζεται στις ανανεώσιμες και ήπιες πηγές ενέργειας. Αποτολμά και περιορισμούς δυσάρεστους. Δεν ενθαρρύνει π.χ. αλλά επιβάλει απαγορευτικά αντικίνητρα στη χρήση Ι.Χ. μεγάλου κυβισμού, δεν χορηγεί χιλιάδες άδειες καθημερινής κυκλοφορίας, γκρεμίζει χωρίς καθυστέρηση παράνομα κτίσματα, δεν ανέχεται την άναρχη τσιμεντοποίηση, καταγγέλλει τους ασυνείδητους πολίτες που πετάνε σκουπίδια σε φυτείες και δάση. Κι ακόμα, μια αποτελεσματική περιβαλλοντική πολιτική εγκαταλείπει την ανόητη ρητορεία πως «ο ρυπαίνων πληρώνει». Αποδείχθηκε ότι τα πρόστιμα είναι αναποτελεσματικά. Πληρώνουν κάποιοι, όταν πληρώνουν, αλλά ρυπαίνουν ανεμπόδιστα. Απαιτούνται λοιπόν μέτρα ριζικά.
// Υπογράψατε τις συμβάσεις για το φυσικό αέριο και ξεκινήσατε το έργο. Η ΝΔ υπέγραψε τη σύμβαση του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης. Χειριστήκατε το ζήτημα με τα πετρέλαια στο Βόρειο Αιγαίο. Ποιες η εκτιμήσεις σας γιʼ αυτά τα ζητήματα και για τα πετρέλαια στο Αιγαίο;
– Με τις συμφωνίες για το ρωσικό και το αλγερινό φυσικό αέριο εμπλουτίσαμε το ενεργειακό μας ισοζύγιο, μειώσαμε την εξάρτηση από το πετρέλαιο και συμβάλαμε στη μερική απορρύπανση της ατμόσφαιρας. Οι προσπάθειες για τον αγωγό πετρελαίου Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης ξεκίνησαν από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου αλλά ολοκληρώθηκαν με τη σχετική συμφωνία από την κυβέρνηση της ΝΔ. Είναι συμφωνία κατʼ αρχήν συμφέρουσα στην Ελλάδα. Όμως η εκτέλεσή της εξαρτάται και από τη σύμπραξη της Βουλγαρίας. Στις περιοχές της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο δεν διεξάγονται έρευνες για πετρέλαιο. Παραμένει η γνωστή εκκρεμότητα λόγω της αυθαίρετης άρνησης της Τουρκίας να οροθετηθεί η υφαλοκρηπίδα από το Διεθνές Δικαστήριο. Εξάλλου, τα γραφόμενα για πλούσια και εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα, εφόσον δεν επιβεβαιώνονται από συστηματικές έρευνες, παραμένουν εικασίες.
// Διατελέσατε υπουργός Προεδρίας και συνδέσατε το όνομά σας με το ΑΣΕΠ.
Η εξέλιξή του ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες σας;
– Σε όσες περιπτώσεις το
ΑΣΕΠ αφέθηκε να λειτουργήσει όπως είχαμε προβλέψει, οι προσδοκίες μας επιβεβαιώθηκαν. Δυστυχώς όμως στελέχη και παράγοντες και των δύο εναλλασσόμενων στην κυβέρνηση κομμάτων επιδόθηκαν στην καταστρατήγηση του ιδρυτικού νόμου.
// Όσοι εργάστηκαν σε Stage πρέπει να πριμοδοτηθούν έναντι των άλλων διαγωνιζομένων;
– Όπου η λήξη της μαθητείας τους αφήνει κενά, να προκηρυχθούν οι θέσεις και να συμμετάσχουν και αυτοί με ίσους όρους σε ανοικτές διαδικασίες υπό τον έλεγχο του ΑΣΕΠ.
// Έχετε από μέσα γνωρίσει τη Δημόσια Διοίκηση ως υπουργός Προεδρίας. Πόσους χρειάζεται το Δημόσιο για να δουλέψει; Ρωτάμε γιατί όλοι θέλουν να μπουν στο Δημόσιο. Κι όλο ακούμε για κενά… Και όλοι διαμαρτυρόμαστε ότι δεν εξυπηρετείται ο πολίτης. Ταλαιπωρείται, δεν ξέρει σε πόσες μέρες θα διεκπεραιωθεί η υπόθεσή του.
– Στις περισσότερες περιπτώσεις οι ταλαιπωρίες των πολιτών δεν οφείλονται σε έλλειψη προσωπικού αλλά στη νομοθεσία, στην ευθυνοφοβία ορισμένων και στη ροπή προς την αναβλητικότητα, πάλι ορισμένων. Επίσης σε αδυναμίες ελέγχου από τους πολιτικά υπεύθυνους. Οφείλω όμως να προσθέσω ότι κατά τη θητεία μου σε υπουργεία συνάντησα υπαλλήλους ευσυνείδητους και αποτελεσματικούς.
// Πιστεύετε ότι θα βοηθούσε στην απόδοση της Δημόσιας Διοίκησης και στη μη ελκυστικότητα του Δημοσίου, να καταργηθεί η μονιμότητα όσων προσλαμβάνονται από δω και πέρα;
– Η μονιμότητα δεν ισχύει σε όλο τον δημόσιο τομέα, ισχύει κυρίως στην κεντρική διοίκηση (π.χ. υπουργεία). Εργάζονται παράλληλα και υπάλληλοι με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου, ενώ σε οργανισμούς του δημόσιου τομέα , όπως π.χ. στη ΔΕΗ, δεν ισχύει καθόλου η συνταγματικά κατοχυρωμένη μονιμότητα. Το συμπέρασμά μου είναι ότι ο βαθμός απόδοσης δεν επηρεάζεται από τη μονιμότητα.
// Πώς βλέπετε τη λαθρομετανάστευση και τι κινδύνους δημιουργεί για την Ελλάδα. Πόσους μετανάστες μπορεί να θρέψει η χώρα. Φοβάστε αλλοιώσεις του ελληνικού ιστού; Υπάρχουν μέτρα για να εμποδιστεί η λαθρομετανάστευση; Και πλέον μόνο νόμιμους να δεχόμαστε μετανάστες, έχοντες προσδιορίσει πόσοι μας χρειάζονται;
– Ασφαλώς η Ελλάδα δεν μπορεί να δέχεται απεριόριστο αριθμό μεταναστών. Κίνδυνος αλλοίωσης του ιστού της κοινωνίας μας δεν διαφαίνεται προς το παρόν. Εάν εφαρμοστεί αποτελεσματικά πολιτική αριθμητικού ελέγχου με ουσιαστική συνδρομή της Ε.Ε., εάν θα τηρείται ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών και επιδιωχθεί συστηματικά η εκμάθηση και της ελληνικής γλώσσας, ιδίως από τους νέας ηλικίας μετανάστες, αυτός ο κίνδυνος θα αποκλειστεί. Η απονομή της ελληνικής ιθαγένειας σε παιδιά που γεννιούνται στην Ελλάδα υποθέτω ότι θα ισχύει για παιδιά νομίμων μεταναστών.
// Διατελέσατε υπουργός Δικαιοσύνης. Ο νόμος περί ευθύνης υπουργών χρειάζεται τροποποιήσεις ή ενδεχόμενα κενά του αποτελούν άλλοθι για την ατιμωρησία μελών των κυβερνήσεων;
– Η βασική ρύθμιση του ζητήματος βρίσκεται στο Σύνταγμα. Δυστυχώς η Αναθεώρηση του 2001 υπήρξε, πάντως, ως προς αυτό το ζήτημα, άτολμη.
// Διατελέσατε υπουργός Υγείας. Η ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων εκτιμάτε ότι εξυπηρετεί τον ασφαλισμένο ή χρησιμοποιείται για κάλυψη ελλειμμάτων των ασθενών Ταμείων από τα υγιή;
– Ο αριθμητικός περιορισμός των ασφαλιστικών φορέων με συγχωνεύσεις είναι σκόπιμος, υπό την προϋπόθεση όμως ότι κάποιοι συγχωνευόμενοι δεν καθιστούν προβληματικούς και τους υγειείς.
// Διατελέσατε γενικός διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας. Τα ιδιωτικά ραδιοτηλεοπτικά ΜΜΕ υπηρετούν την ελεύθερη και αντικειμενική ενημέρωση, ανταποκρίνονται στον παιδευτικό τους ρόλο; Αν όχι γιατί;
– Ορισμένα προγράμματα όχι μόνο δεν εξασφαλίζουν την ποιοτική στάθμη και δεν συμβάλλουν στην πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας, όπως προβλέπει το άρθρο 15 του Συντάγματος, αλλά εξοικειώνουν τον λαό μας με την υποκουλτούρα και τη χυδαιολογία. Εξάλλου, η ενημέρωση που παρέχουν επιβεβαιώνει την ελευθερία των εξουσιαστών τους να χρησιμοποιούν τα Μέσα ως εργαλείο χειραγώγησης του λαού. Λειτουργούν ως ιδιωτικά κέντρα εξουσίας.
// Πώς βλέπετε την αποκοπή από τις ρίζες του παλιού ΠΑΣΟΚ. Δεν πρέπει να υπάρχει συνέχεια; Προσωπικότητες, με αγώνες, προσφορά, απήχηση, αναγνώριση και κύρος, στον λαό της δημοκρατικής παράταξης και όχι μόνο, είναι σωστό να μην αξιοποιούνται;
– Η αποκοπή από τις ρίζες, είτε στον λαό επιχειρείται είτε στην οικογένεια είτε σε κόμμα, είναι ακρωτηριασμός. Αλλά οι ρίζες δεν πρέπει να γίνονται βαρίδια. Οι παλαιότεροι μπορεί να αξιοποιηθούν μόνο συμβουλευτικά και κατά περίπτωση.