ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΡΗΤΟΡΕΙΕΣ!
Ο κ. Δρεττάκης υπήρξε ο συντάκτης του πρώτου Προϋπολογισμού του ΠΑΣΟΚ το 1981 που σχεδόν εφαρμόστηκε στο σύνολό του, αλλά παραιτήθηκε σύντομα (Ιούνιος του 1982) επειδή διαφώνησε με τον Ανδρέα Παπανδρέου για την κατάργηση του φόρου ακίνητης περιουσίας.
Σήμερα περιμένει να δει τα ουσιαστικά μέτρα -και όχι εξαγγελίες και ρητορείες- που θα πάρει η κυβέρνηση για να κρίνει εάν θα προχωρήσουμε σε ανάπτυξη. Είναι, ωστόσο, επιφυλακτικός για την πολιτική βούληση προκειμένου να χτυπηθούν η διαφθορά και η διαπλοκή καθώς επισημαίνει πως «όλοι οι πρωθυπουργοί υπέκυψαν στα μεγάλα συμφέροντα». Απομένει να δούμε αν θα κάνει το ίδιο και ο σημερινός.
// Ο κ. Παπακωνσταντίνου εξήγγειλε τη συγκρότηση επιτροπής για να καταγράψει την οικονομική κατάσταση της χώρας. Πώς το σχολιάζετε;
– Απορώ και εξίσταμαι για το πώς ο υπουργός Οικονομικών πηγαίνει στην ΕΕ και δηλώνει ότι το έλλειμμα είναι 12,5% του ΑΕΠ και στη συνέχεια λέει ότι θα συστήσει επιτροπή για να εκτιμήσει το πραγματικό έλλειμμα. Πρόκειται περί προφανέστατης αντίφασης. Τι θα κάνει ακριβώς; Θα αναθεωρήσει αυτό που είπε στον κ. Αλμούνια;
// Μήπως δεν είχε όλα τα στοιχεία για να εκτιμήσει το πραγματικό έλλειμμα;
– Προφανώς δεν έχει εικόνα για τα ελλείμματα των υπουργείων και ιδιαίτερα του υπουργείου Οικονομικών. Καλά κάνει, δεν τον κατηγορώ γι’ αυτό, αλλά απορώ πώς μίλησε για 12,5%, ενώ δεν είναι βέβαιος για τα στοιχεία που συγκρότησαν αυτό το ποσόν. Είναι πολύ σοβαρό το θέμα. Κακώς το
ΠΑΣΟΚ έλεγε για την απογραφή που έκανε η ΝΔ. Τώρα κάνει ακριβώς το ίδιο. Αν τη λέει καταγραφή και όχι απογραφή, δεν θα παίζουμε με τις λέξεις. Από το τελικό ποσόν που θα προκύψει θα πρέπει να μελετηθεί ποιο μέρος του ελλείμματος αφορά τη διαχείριση της ΝΔ και ποιο την τρίμηνη διαχείριση του ΠΑΣΟΚ. Δηλαδή, να εκτιμηθεί τι ποσοστό του ελλείμματος οφείλεται στην προκάτοχο της κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της αναστολής των μέτρων της προηγούμενης κυβέρνησης, καθώς επίσης και της εφαρμογής των μέτρων που θα πάρει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Όλα αυτά θα πρέπει να αναφέρονται ξεκάθαρα στον Προϋπολογισμό, για να υπάρχει -όπως λέει ο πρωθυπουργός- διαφάνεια.
// Βλέπετε ανάκαμψη της οικονομίας με το πρόγραμμα που έχει εξαγγείλει το
ΠΑΣΟΚ σήμερα;
Δεν έχει εξαγγείλει κανένα πρόγραμμα. Όσα είπε προεκλογικά είναι γενικότητες, οι οποίες χρειάζεται να αποκρυσταλλωθούν σε κάποιο συγκεκριμένο πρόγραμμα, που δεν υπάρχει. Από το ουσιαστικό πρόγραμμα -και όχι από εξαγγελίες και ρητορείες- και από τα συγκεκριμένα μέτρα θα εξαρτηθεί εάν θα βγούμε σιγά σιγά από το τούνελ. Αυτό δεν το γνωρίζουμε ακόμη ούτε μπορούμε να το προβλέψουμε με βάση όσα έχουν πει.
// Μπορεί να αντιστραφεί το κλίμα στην οικονομία μας μέσα σε 100 ημέρες;
Να δούμε αν θα αντιστραφεί σε τέσσερα χρόνια. Το πρόβλημα είναι πάρα πολύ σοβαρό και δεν αφορά μόνο τη διεθνή οικονομική κρίση. Είναι διαχρονικό πρόβλημα. Η οικονομία μας έχει εξασθενήσει φοβερά καθ’ όλο το διάστημα των 35 ετών μετά τη μεταπολίτευση. Είναι, φυσικά, γνωστή η καταστροφή που είχε επιφέρει η χούντα στην οικονομία μας. Την είχε εξαρθρώσει τελείως. Αλλά αυτό που έγινε μετά δεν αποτελούσε ένα συστηματικό πρόγραμμα. Ήταν περιστασιακές επεμβάσεις, οι οποίες βέβαια βοηθήθηκαν πολύ από τα κοινοτικά πλαίσια στήριξης. Όμως το παραγωγικό δυναμικό της χώρας δεν είναι εκείνο που θα μπορούσε να είναι ώστε να αντιμετωπίζει τα συνηθισμένα προβλήματα, και πολύ περισσότερο να μπορεί να αντιμετωπίσει μια οικονομική κρίση που είναι παγκόσμια. Η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας όμως και πριν από την κρίση ήταν πολύ κακή. Και έγινε πολύ χειρότερη τώρα.
// Καμία κυβέρνηση μεταπολιτευτική δεν είχε μακροπρόθεσμο πρόγραμμα ανάκαμψης;
Δεν λέω ότι οι κυβερνήσεις δεν έκαναν τίποτα. Κάθε κυβέρνηση έκανε αυτό που θεωρούσε σωστό. Είναι γεγονός όμως ότι όλοι οι τομείς της οικονομίας είναι εξασθενημένοι. Απόδειξη, η χαμηλή ανταγωνιστικότητα και το τεράστιο έλλειμμα του ισοζυγίου των εξωτερικών πληρωμών. Από τη μια τετραετία στην άλλη αυξάνεται. Όλα αυτά δείχνουν μια οικονομία αδύναμη. Και φταίμε αποκλειστικά εμείς, διότι ουδέποτε και καμία κυβέρνηση δεν έχει εφαρμόσει ένα τετραετές πρόγραμμα. Ψηφίστηκαν προγράμματα κατά καιρούς, τα οποία ουδέποτε εφαρμόστηκαν. Τα διάφορα κοινοτικά πλαίσια στήριξης και τα τριετή προγράμματα ανάπτυξης και σταθερότητας, όπως λέγονται, ουσιαστικά ήταν για να απορροφηθούν ορισμένα κονδύλια, αλλά δεν ήταν προγράμματα συστηματικής ανόρθωσης της ελληνικής οικονομίας, ώστε να την κάνουν ανταγωνιστική.
// Άλλες ευρωπαϊκές χώρες αξιοποίησαν περισσότερο αυτά τα προγράμματα;
– Η Ιρλανδία, η οποία πήρε πολλά χρήματα, τα τελευταία χρόνια δημιούργησε φούσκες. Ενώ βρίσκεται σε κακή κατάσταση στο κατά κεφαλήν εισόδημα, είναι δεύτερη χώρα στις 27 της ΕΕ. Η Ισπανία αξιοποίησε τα προγράμματα, αλλά έχει τεράστιο πρόβλημα ανεργίας. Η Πορτογαλία το ίδιο. Αλλά καμία από αυτές τις οικονομίες δεν εμφανίζει τόσο υψηλό χρέος όσο εμείς. Αυτό σημαίνει ότι χτίσαμε με δανεικά. Έχουμε και τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις αλλά και το Δημόσιο υπερχρεωμένα.
// Τι μέτρα θα προτείνατε;
– Αυτό που λείπει από όλες τις κυβερνήσεις είναι η πολιτική βούληση. Χωρίς πολιτική βούληση, όποιο μέτρο κι αν προτείνει κανείς δεν πρόκειται να έχει αποτέλεσμα.
// Ποια είναι τα εμπόδια;
– Το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας, της κοινωνίας και της πολιτικής κατ’ επέκτασιν είναι ότι έχουμε ένα πλέγμα σχέσεων που εμποδίζουν τη λήψη μέτρων. Είναι η γνωστή διαπλοκή των εκάστοτε κυβερνήσεων με τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα.
Είναι η διαφθορά που υπάρχει από πάνω έως κάτω, είναι η τεράστια φοροδιαφυγή, η παραοικονομία και η εισφοροδιαφυγή. Το μεγαλύτερης σημασίας όμως ζήτημα, είναι οι αξίες και οι θεσμοί. Αν σεβόμασταν τις αξίες και το αποδεικνύαμε με τις πράξεις μας και αν σεβόμασταν τους θεσμούς, η Ελλάδα θα ήταν διαφορετική και όλα τα προβλήματα θα μπορούσαν να αντιμετωπισθούν.
// Κι όμως, κυβερνητικά στελέχη των προηγούμενων κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ (περίοδος κ. Σημίτη) θεωρούσαν την παραοικονομία στοιχείο ανάπτυξης…
– Μερικοί λένε ότι η παραοικονομία στηρίζει την οικονομία. Εγώ θεωρώ ότι η παραοικονομία υπονομεύει την οικονομία. Και το πιστεύω απόλυτα. Είναι αρρώστια βαριά, καρκίνος που τρώει τα σωθικά της οικονομίας. Αν δεν χτυπήσουμε την παραοικονομία, ποτέ δεν θα πάμε μπροστά. Γιατί δεν εισπράττουμε 20 δισ. τον χρόνο; Να σας πω γιατί: Γιατί κανείς δεν θέλει να συγκρουσθεί με τα μεγάλα συμφέροντα. Με τους μεγάλους φοροφυγάδες. Αυτούς που πραγματικά δεν πληρώνουν, αλλά εισπράττουν.
Ποιος τόλμησε να τους πλήξει; Κανείς. Όλοι υπέκυψαν. Όλοι οι πρωθυπουργοί υπέκυψαν. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι εάν ο σημερινός πρωθυπουργός θα ακολουθήσει το παράδειγμά τους ή θα κάνει κάτι καλύτερο. Εύχομαι να κάνει κάτι καλύτερο απ’ ό,τι έγινε μέχρι τώρα.
Δεν ελπίζω, αλλά εύχομαι το καλύτερο.
// Με 2,5 – 3 δισ., όπως έλεγε ο κ. Παπανδρέου, θα κινηθεί η αγορά;
– Τα 2,5 με 3 δισ. είναι το 1% του ΑΕΠ. Τι μπορεί να κάνει αυτό; Εδώ η προηγούμενη κυβέρνηση έδωσε 28 δισ. και δεν έκανε τίποτα. Πρόκειται περί γελοίου ποσού.
Βέβαια, αν δοθεί το 1 δισ. για την παιδεία ή για την πρόσληψη νοσηλευτών, ώστε να υπάρξει κάποια ανακούφιση, θα αξιοποιηθούν σωστά τα χρήματα, αλλά δεν θα είναι εκείνα που θα δώσουν πραγματική ανάπτυξη στην οικονομία.
// Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι με τις αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις θα κινηθεί η αγορά. Συμφωνείτε;
– Συγγνώμη, ο πληθωρισμός είναι κάτω από 1% δηλαδή; Πάρτε τον μισθό τον δικό σας, τι σημαίνει 1,5% αύξηση;
Εκείνοι που κυβερνούν
κυβερνώνται!
// Σήμερα τείνει να εξαφανισθεί η μεσαία οικονομική τάξη. Διαφαίνεται πολιτική βούληση για ενίσχυση της τάξης αυτής;
– Πάντοτε αυτή η τάξη την πληρώνει. Όλα τα θέματα εξαρτώνται από την πολιτική βούληση. Δεν υπάρχει όμως γιατί «εκείνοι οι οποίοι κυβερνούν κυβερνώνται». Το έχει πει κάποιος οξυδερκής μη πολιτικός, και είναι η αλήθεια.
// Με πλασματική δωρεάν παιδεία, με πλασματική δωρεάν υγεία, με ανεργία πάνω από 15% με στοιχεία της ΓΣΕΕ, εκτιμάτε πως μπορεί να υπάρξει βραχυπρόθεσμη ανάκαμψη;
– Δείγματα πολιτικής βούλησης για ανάκαμψη θα δούμε στον Προϋπολογισμό. Εκεί θα φανεί τι ακριβώς σκοπεύει να κάνει η κυβέρνηση από άποψη συγκεκριμένων μέτρων. Έπειτα από δύο-τρεις μήνες θα καταθέσει ένα τριετές πρόγραμμα σταθερότητας και ανάκαμψης, όπως λέγεται. Έχουν κατατεθεί πάρα πολλά και τίποτα δεν έχει γίνει.
Δεν πιστεύω πάντως ότι θα έρθουμε στους ρυθμούς ανάπτυξης της περιόδου 2000 – 2007, όταν ο ρυθμός ήταν κάπου στο 4% κατά μέσον όρο. Ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, τα έργα κ.λπ.
Αυτό πέρασε ανεπιστρεπτί. Μπορούμε να επανέλθουμε σε μια μικρή ανάκαμψη, δηλαδή 0,2% ή 0,3%, όπως λένε οι διεθνείς οργανισμοί, το 2010, που είναι ουσιαστικά στασιμότητα, και να προχωρήσουμε στο 1,5% τον επόμενο χρόνο, ώστε να φτάσουμε στο 2% σε δύο τρία χρόνια.
Αλλά τους ρυθμούς του παρελθόντος ξεχάστε τους. Δεν είναι δική μου σοφία. Είναι εκτιμήσεις πολλών διεθνών οργανισμών.
// Ο τελευταίος Προϋπολογισμός της ΝΔ είδαμε πως ήταν ανεφάρμοστος. Μπορεί να επαναληφθεί το ίδιο και με τον νέο Προϋπολογισμό;
– Μπορεί να επαναληφθεί και μπορεί να είναι χειρότερο το φαινόμενο.
Εξαρτάται από το πόσο ρεαλιστικά θα είναι αυτά που θα περιλαμβάνει και ο Προϋπολογισμός και το τριετές πρόγραμμα. Εάν δούμε πράγματα που δεν μπορούν να υλοποιηθούν, δούμε υπερεκτιμήσεις εσόδων και υποεκτιμήσεις δαπανών, θα έχουμε χειρότερα.
Προσωπικά εύχομαι να διαψευστώ για το καλό του τόπου. Θέλω να πετύχει αυτή η κυβέρνηση για το καλό της πατρίδας μας.