Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1 Το ασθενές δολάριο έχει γίνει ο βραχνάς των Αμερικανών, αξιωματούχων και μη, καθώς όλοι πλέον αντιλαμβάνονται ότι η αποδυνάμωσή του αποτελεί, αν όχι απόδειξη, τουλάχιστον ένδειξη ότι ο κόσμος έχασε την εμπιστοσύνη του στις δυνατότητες της οικονομίας των ΗΠΑ, όπως πολύ σωστά επισημαίνει σε άρθρο του στη «New York Times» ο γνωστός οικονομολόγος καθηγητής Paul Krugman. Και πολλοί οικονομικοί και πολιτικοί παράγοντες ζητούν από την κυβέρνηση και τη διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED) να αποκλιμακώσουν τα μέτρα στήριξης της οικονομίας. Και τούτο για να αρχίσει η «ανάρρωση» του ασθενικού δολαρίου. Οι Αμερικανοί πάσχουν αθεράπευτα από ένα είδος νομισματικού ψυχισμού και είναι προσκολλημένοι στα dollars. Έτσι πολλοί, ακόμη και κορυφαίοι παράγοντες της FED, δημόσια δηλώνουν ότι έφτασε πλέον η ώρα να αυξηθούν τα αμερικανικά επιτόκια, που τώρα είναι σχεδόν μηδενικά. Και επίσης προτείνουν τη μείωση της ρευστότητας για να μη φτάσουν οι ΗΠΑ στον «μεγάλο πληθωρισμό». Και συνιστούν στις τράπεζες να είναι σκληρές στην παροχή εύκολων πιστώσεων. Πάντως η διοίκηση της FED και κυρίως ο πρόεδρός της Μπερνάνκι ακόμη δεν έχουν αντιδράσει θετικά ή αρνητικά στο θέμα της πρότασης για αύξηση των επιτοκίων. Αν αυτό γίνει τελικά, η ισοτιμία του δολαρίου ασφαλώς θα βελτιωθεί και αυτό θα σημάνει και μείωση των εξαγωγών των αμερικανικών προϊόντων και αύξηση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ. Να δούμε πού τελικά θα καταλήξει η FED. Πάντως άρχισε να τίθεται θέμα αύξησης των επιτοκίων.
2 Δύσκολη χρονιά προβλέπεται ότι θα είναι και το 2010 για την τουριστική βιομηχανία σε διεθνές επίπεδο και φυσικά και στην Ελλάδα, καθώς οι επιπτώσεις από την οικονομική κρίση συνεχίζονται. Και όλες οι προβλέψεις συμφωνούν ότι την επόμενη χρονιά σε όλες τις χώρες η ανεργία θα σημειώσει αύξηση. Και ο άνεργος είναι κακός τουρίστας ή μάλλον δεν είναι καθόλου τουρίστας. Βέβαια η κρίση στον τουρισμό θα χτυπήσει αναπόφευκτα και τη χώρα μας. Φέτος η μείωση της τουριστικής κίνησης στην Ελλάδα έφτασε σε ποσοστό 7,5% σε σύγκριση με την περυσινή από πλευράς αφίξεων. Μεγαλύτερη ήταν η μείωση των τουριστικών εσόδων, που μειώθηκαν φέτος σε διπλάσιο ποσοστό. Αυτό σημαίνει ότι οι τουρίστες, ξένοι και ντόπιοι, συντόμευσαν τη διάρκεια των διακοπών τους ή εν πάση περιπτώσει περιόρισαν τις δαπάνες τους. Για το 2010 τα μέχρι τώρα στοιχεία δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά. Οι πωλήσεις πακέτων διακοπών για τη σεζόν του 2010 στην Ελλάδα παρουσιάζουν μείωση κατά 13,4% από τη Βρετανία και 3% από τη Γερμανία. Και οι δύο αυτές χώρες είναι από τους καλύτερους πελάτες του ελληνικού τουρισμού. Έτσι την επόμενη χρονιά πιθανολογείται ακόμη μεγαλύτερη μείωση της τουριστικής μας κίνησης. Υπάρχουν όμως και οι αισιόδοξοι που υποστηρίζουν ότι η αναμενόμενη ανάκαμψη της διεθνούς οικονομίας το 2010 θα προκαλέσει και την αύξηση της τουριστικής κίνησης στις χώρες όπου παρατηρείται τουριστική προτίμηση, όπως Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα, Τουρκία κ.λπ. Ο τουρισμός κινεί αρκετούς κλάδους της οικονομίας της χώρας και η ανάκαμψή του είναι μήνυμα ελπίδας για πολλούς.
3 Προβλήματα στις τράπεζες απειλεί να προκαλέσει η σημαντική αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, λόγω της μείωσης του εισοδήματος των δανειοληπτών (επιχειρήσεων και ιδιωτών). Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, ο «δείκτης καθυστερήσεων» έφτασε στο 6,8% τον περασμένο Ιούνιο, ενώ τον Δεκέμβριο του 2008 βρισκόταν στο 5%. Και η Τράπεζα της Ελλάδος συνιστά στις άλλες τράπεζες ότι είναι αναγκαίο να αυξήσουν τις προβλέψεις τους για αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, δηλαδή τα αποθεματικά για επισφαλείς απαιτήσεις. Θετική πάντως εξέλιξη είναι η σημαντική ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζών. Έτσι πολλές τράπεζες προχώρησαν σε αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου μέσα στη φετινή χρονιά. Και έτσι μάζεψαν αρκετό ρευστό από την κεφαλαιαγορά.
Η Εθνική 1,25 δισ. ευρώ, η Εμπορική 850
εκατ. ευρώ, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο 526 εκατ. ευρώ, η Geniki Bank 176 εκατ. ευρώ κ.λπ. Φαντάζομαι ότι η αύξηση των
μη εξυπηρετούμενων δανείων βασικά θα
οφείλεται σε επισφάλειες που παρατηρούνται στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στις οποίες έχουν δραστηριοποιηθεί οι ελληνικές τράπεζες. Νομίζω ότι είναι σκόπιμο η Τράπεζα της Ελλάδος να ερευνήσει την προέλευση της αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Για να μάθουμε πόσες
επισφάλειες προέρχονται από τη δραστηριότητα των τραπεζών μας στις ξένες χώρες.