Αν «κάτσεις» στον σκηνοθέτη θα προκόψεις…
Το χρήμα κινεί τη ζωή…
Όμως ο μεγάλος εχθρός είναι η θύελλα που λέγεται παγκοσμιοποίηση. Μισεί την Ελλάδα, λέει σταράτα ο Φυσσούν.
Πάνε να καταργήσουν θρησκείες, κουλτούρες, γλώσσες.
Η ορθοδοξία είναι η πρώτη που βάλλεται.
Τι κάνουμε; Μπορούμε να αντιδράσουμε; Την απάντηση τη δίνει ο Πέτρος Φυσσούν στη συνέντευξη που ακολουθεί.
// Γιατί είπατε το ναι στο έργο του Άρθουρ Μίλερ «Ψηλά από τη γέφυρα» και στον Γρηγόρη Βαλτινό;
«Γιατί το έργο το ήξερα. Πριν από αρκετά χρόνια είχα παίξει τον ρόλο του Έντι, που υποδύεται τώρα ο Γρηγόρης. Με το που μου ζήτησε ο Γρηγόρης Βαλτινός να συνεργαστούμε είπα αμέσως ναι. Ήξερα εκ των προτέρων ότι θα συμμετέχω σε μια πολύ καλή παράσταση».
// Ο δικηγόρος που υποδύεστε, ο Αλφιέρι, παραδέχεται τον Έντι γιατί το πάθος που νιώθει για τη νεαρή κοπέλα είναι ατόφιο, πρωτόγονο, αφιλτράριστο και αυτό τον γοητεύει. Τον γοητεύει γιατί ο σύγχρονος άνθρωπος κουκουλώνει το συναίσθημα και ζει μέσα στην υποκρισία και στις συμβάσεις;
«Τον γοητεύει γιατί ο Έντι έχει το θάρρος να ξεγυμνώσει την ψυχή του και να πει την αλήθεια, ότι ερωτεύτηκε. Ο Έντι ήταν αγνός στο βάθος. Σήμερα όμως οι άνθρωποι δεν είναι σαν τον ήρωα του Μίλερ. Είμαστε όλοι σαν να έχουμε βγει από το ίδιο καλούπι και αυτή η καρμπόν συμπεριφορά έχει να κάνει με πολιτικοκοινωνικές και οικονομικές καταστάσεις. Το χρήμα κινεί τη ζωή και όχι το συναίσθημα».
// Και πώς μας έχει επιβληθεί αυτή η κοινή συμπεριφορά;
«Από την τηλεόραση. Η τηλεόραση μας έχει κάνει πλύση εγκεφάλου. Μας έχει αποβλακώσει και έχει βάλει στην κορυφή των αξιών μας την ύλη. Πρόκειται για οργανωμένο σχέδιο…».
// Ποιος είναι ο στόχος; Η κατανάλωση χωρίς σκέψη, η δημιουργία μιας αποχαυνωμένης γενιάς που θα «τρώει» ό,τι της δίνεται άκριτα και θα εξουσιάζεται με ευκολία;
«Η τηλεόραση έχει ένα στόχο: Να γαργαλάει απλώς την επιδερμίδα του κόσμου. Μ’ αυτήν τη φτήνια που μας πασάρει, η μια εκπομπή ανακυκλώνει τη βλακεία της άλλης, έχει σκυλέψει τον ρομαντισμό και την επαναστατικότητα της νιότης… Νέες γενιές κολλημένες στον καναπέ να βλέπουν την αυτοκρατορία του τίποτα. Συμβιβάστηκαν με το σύστημα πριν από την ώρα τους και έκαναν χαρακίρι στον αυθορμητισμό της ηλικίας τους».
// Το άσχημο όμως είναι ότι και οι παλιότερες γενιές έπεσαν στη λούμπα του λάιφ στάιλ και του εύκολου χρήματος…
«Αφού τους παραδειγμάτισαν με το ρητό ”άρπαξε για να φας και κλέψε για να έχεις”, άλλαξαν και αυτοί. Τι σου λέει το σύστημα σήμερα; Κοίτα την καλοπέρασή σου και την εξωτερική σου εμφάνιση. Για την εσωτερική σου πνευματική υγεία μη νοιάζεσαι… Μην την καλλιεργείς. Γι’ αυτό όλοι παίρνουν φάρμακα. Αλλά το θέμα της κατανάλωσης χωρίς φειδώ είναι εισαγόμενο, πηγάζει από την παγκοσμιοποίηση».
// Μήπως η παγκοσμιοποίηση είναι άλλοθι για όλα τα κακά της ελληνικής μας μιζέριας;
«Όχι, η παγκοσμιοποίηση μισεί την Ελλάδα. Μισεί τον πολιτισμό της, θέλει να εξαλείψει την ιστορία της και να υποβιβάσει τη διαφορετικότητά της. Και δυστυχώς κάποιοι που κατέχουν σημαντικές θέσεις ακολουθούν αυτήν τη γραμμή της παγκοσμιοποίησης. Εδώ πάνε να καταργήσουν θρησκείες, κουλτούρες, γλώσσες… Η ορθοδοξία είναι η πρώτη που βάλλεται. Έτσι όμως η ζωή κυλά σε μια προχειρότητα χωρίς βάσεις. Θέλουν να μας κάνουν έναν αχταρμά στο μίξερ για να περάσουν πιο εύκολα τα συμφέροντα κάποιων. Δεν νομίζω ότι θα τους περάσει, ούτε θα επικρατήσει το σχέδιό τους. Οι Έλληνες έχουν αντισώματα που θα διώξουν τα μικρόβια».
// Το έργο του Μίλερ αναφέρεται στην αγωνία που έχουν οι Ιταλοί μετανάστες για να επιβιώσουν στην Αμερική και να μην απελαθούν στη χώρα τους. Ανάλογη αγωνία περνάνε και οι δικοί μας μετανάστες. Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να νομιμοποιήσει τους μετανάστες της δεύτερης γενιάς. Πώς βλέπετε αυτήν την κίνηση;
«Θετική, αφού οι Έλληνες δεν γεννάνε παιδιά… Αυτοί είναι οι επόμενοι Έλληνες, αρκεί να τους ενσωματώσουμε και να τους αφομοιώσουμε μέσω της παιδείας μας. Αυτοί οι άνθρωποι είναι η μόνη λύση για τα ασφαλιστικά μας ταμεία. Σε λίγο στην Ελλάδα θα δουλεύει ένας νέος άνθρωπος για 4 συνταξιούχους. Πάντως, θα πρέπει να υπάρχει και μια ισορροπία στην υποδοχή και στην ένταξη των μεταναστών στη χώρα, για να μη χαθεί ο ελληνισμός. Ο ελληνισμός κουβαλάει θησαυρούς από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα, όπως και η εκκλησία μας και δεν πρέπει να τα αφήσουμε έτσι. Να φροντίσουμε λοιπόν τους μετανάστες γιατί και αυτοί παιδιά του Θεού είναι, αλλά υπό όρους».
// Για να προστατεύσουμε αυτόν τον πολιτισμό τι πρέπει να κάνουμε;
«Να τον διατηρήσουμε. Ο πολιτισμός είναι στον αέρα που αναπνέουμε, στα μνημεία μας, στη μουσική μας, στο θέατρό μας, στη λογοτεχνία μας. Ωστόσο, κάποια ξένα κέντρα επειδή ο πολιτισμός μας είναι σπουδαίος -όπως σας είπα και στην αρχή- του επιτίθενται. Είναι όμως στο χέρι μας να μην ασπαστούμε τις ιδέες τους».
// Υπάρχουν άνθρωποι στο χώρο σας που να πασχίζουν για το καλό θέατρο;
«Υπάρχουν. Ο Γρηγόρης Βαλτινός είναι ένας από αυτούς, αλλά, δυστυχώς, υπάρχουν και πολλοί κακοί ηθοποιοί».
// Ποιοι είναι κακοί ηθοποιοί;
«Αυτοί που δεν έχουν πατήσει ποτέ το θεατρικό σανίδι και αυτοαποκαλούνται ηθοποιοί μ’ ένα ρόλο στην τηλεόραση. Το κακό είναι ότι αυτοί παραδειγματίζουν τους νέους. Αν είσαι ωραίος ή ωραία, αν γυμνωθείς, αν ”κάτσεις” στο σκηνοθέτη θα προκόψεις και θα πας μπροστά. Δώσ’ τα όλα… Το κορμί σου, την ψυχή σου… Έτσι αλλοιώνεται η νεολαία, ό,τι καλό έχει αυτή η χώρα, και καταργείται η πνευματική τους οντότητα. Τα παιδιά είναι θύματα του οργανωμένου εγκλήματος…».
// Και ενώ η νεολαία αλλοιώνεται, ταυτόχρονα, όπως μας δήλωσε ένας σπουδαίος συνάδελφός σας, ο Γιώργος Κωνσταντίνου, κάποιοι βιάζονται να σκοτώσουν τα άλογα πριν γεράσουν. Με λίγα λόγια βάζουν στην άκρη παλιότερους ηθοποιούς…
«Μα, δεν τους νοιάζει που τους σκοτώνουν. Γιατί πώς θα συναγωνιστούν αυτούς τους ηθοποιούς όταν οι ίδιοι είναι φελλοί. Η αξία βάλλεται. Κοιτάνε να τους αποκεφαλίσουν, να τους απαγορεύσουν να δουλεύουν. Βέβαια είναι ανθρωπάκια γιατί πρέπει να σέβονται τους παλιότερους και να παίρνουν από αυτούς, αλλά αυτό δεν τους αφορά και κατά δεύτερο ξεχνούν ότι η ζωή περνά πολύ γρήγορα και θα βρεθούν κάποια στιγμή χωρίς τα μπούτια τα ωραία και τα μούσκουλα και δεν θα ξέρουν τι να κάνουν. Γιατί τότε ούτε θα πουλιούνται, ούτε θα αγοράζονται. Πόσο μάλλον να κάνουν τέχνη. Γι’ αυτό ας προσέχουν πώς βαδίζουν και να τιμούν τους παλιότερους που έδωσαν πολλά στο θέατρο και δίνουν πολλά ακόμη».
// Υπάρχει εθνική πολιτική για το θέατρο; Το Εθνικό Θέατρο δεν γεμίζει τις αίθουσές του, δεν βγαίνει με παραστάσεις στο εξωτερικό, αλλά φαίνεται ότι δεν έχει ούτε καν μια ενιαία γραμμή για την αρχαία τραγωδία, με αποτέλεσμα το κοινό στην Επίδαυρο ν’ αντιδρά…
«Μα, βλέπουν τραγωδία ή βλέπουν επιθεώρηση; Όλοι οι ατάλαντοι δήθεν πειραματίζονται. Ανήκουν και αυτοί στο σχέδιο της αποβλάκωσης και της κατάργησης των αξιών. Παίρνουν την αρχαία τραγωδία και εξευτελίζουν και τον ποιητή και τη μαγεία του χώρου. Έρχεται ο κάθε Σκοπιανός σκηνοθέτης και… αφοδεύει στην Επίδαυρο. Είναι τραγικό αυτό που συμβαίνει. Είναι πολλοί οι ανίκανοι που θεωρούν τους εαυτούς τους σπουδαίους. Αλλά βρίσκονται μέσα στα κυκλώματα και στα συγκοινωνούντα δοχεία και συνεχίζουν να κάνουν τα αίσχη τους και τα επαναλαμβάνουν. Εδώ δεν έδωσαν στον ακαδημαϊκό μας Σπύρο Ευαγγελάτο την Επίδαυρο. Γιατί δεν του την έδωσαν; Γιατί κάνει σπουδαία δουλειά. Λοιπόν, τι περιμένεις; Και σου το λέω εγώ που έχω 55 χρόνια στο θέατρο και θήτευσα δίπλα στον Κάρολο Κουν».
// Πώς θα δημιουργήσουμε ένα καλό Εθνικό Θέατρο;
«Με το να συγκεντρώσουμε ό,τι καλύτερο διαθέτει σε καλλιτεχνικό δυναμικό αυτή η χώρα, να το πληρώσουμε καλά και να κάνουμε μεγάλες παραστάσεις. Όπως ήταν παλιά. Και κάτι ακόμη… Να ανεβάσουμε ελληνικό έργο. Γιατί το Εθνικό Θέατρο σημαίνει ελληνικό κείμενο. Οι παραστάσεις που ανεβάζονται σήμερα στο Εθνικό δεν είναι ούτε αξιόλογες ούτε σημαντικές. Μήπως τα σκήπτρα του Εθνικού πρέπει να τα αναλάβει κάποιος άλλος; Τώρα δεν ακούω να γίνονται ιστορικές παραστάσεις. Δεν γίνεται Εθνικό Θέατρο με το να πάρει ο κ. Χουβαρδάς τους δικούς του από το ”Αμόρε”. Τέλος πάντων, πολλά δεν είναι σωστά αλλά γίνονται… Ξέρεις, μια χώρα πρέπει να ζητά τη γνώμη των επιτυχημένων, να τους φωνάζει και όχι να τους αφήνει να ανεβοκατεβαίνουν σκαλιά και να περιμένουν στους διαδρόμους μήπως και τους δει ο υπουργός. Γνωρίζει μια κυβέρνηση ποιοι είναι οι καλοί. Να τους αναθέσει έργο λοιπόν. Όχι να συναντά αυτούς που έχουν πιο εύκαμπτη μέση».
// Και ο κινηματογράφος μας περνά κρίση…
«Και παλιότερα έβγαιναν κακές ταινίες γιατί έβγαιναν πολλές ταινίες. Απλά σήμερα λείπει η ηθογραφία από τον κινηματογράφο. Οι νέες γενιές βλέπουν και ξαναβλέπουν τις παλιές ταινίες γιατί παρουσιάζονται τα ήθη μιας ολόκληρης εποχής χωρίς χυδαιότητα».
// Το ότι θα ξεκινήσει το 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης χωρίς ελληνικές ταινίες πώς το βλέπετε;
«Αυτοί που διαμαρτύρονται ότι δεν υπάρχει και καλά νομοσχέδιο για τον κινηματογράφο, γι’ αυτό δεν στέλνουν τις ταινίες τους στο Φεστιβάλ, είναι αυτοί που έχουν φάει τα περισσότερα και έχουν χρηματοδοτηθεί από το κράτος. Αυτοί που τα λένε έχουν φάει πολλά και καλά. Τον παλιό καιρό δεν υπήρχε χρηματοδότηση από το κράτος και έβγαιναν σπουδαίες ταινίες. Δεν πιστεύω στη χρηματοδότηση του κινηματογράφου. Και τις επιχορηγήσεις που παίρνουν ένας Θεός ξέρει τι τις κάνουν… Αν θέλουν να ψάξουν για πόρους, λόγω και της οικονομικής κρίσης, υπάρχουν οι χορηγοί… Αλλά έτσι είναι. Άλλοι στο θέατρο και στον κινηματογράφο κάνουν σπουδαίες δουλειές, άλλοι κάνουν τέχνη, άλλοι το ψώνιο τους, άλλοι κάνουν το φτηνό, το πρόχειρο, το γρήγορο, παίζοντας σ’ ένα πεδίο πολύ μικρό».
// Ελπίδα υπάρχει;
«Είμαι αισιόδοξος. Το καλό πάντα νικά και επιβάλλεται. Το κακό δυσκολεύει απλά τις ζωές των ανθρώπων».
// Στην πολιτική κάτι καλό κινείται…
«Θα δούμε. Υποσχέσεις ακούμε πολλές, την ουσία να δούμε. Οι πολιτικοί είναι υπάλληλοι του κόσμου. Τους βγάλαμε για να δουλέψουν. Την έπαρση να την αφήσουν σπίτι και να σηκώσουν τα μανίκια. Αυτό θα είναι σωτήριο για τη χώρα. Αν θέλουν να μείνουν στην ιστορία…».