Ένας στενός πυρήνας συνεργατών του Καραμανλή υπονόμευε την κυβέρνηση
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ακολούθησε μια συγκροτημένη και πολλές φορές δύσκολη πολιτική, λαμβάνοντας σημαντικές και συχνά δυσάρεστες αλλά αναγκαίες αποφάσεις για τη χώρα. Το σημαντικό όμως μεταρρυθμιστικό της έργο αναμφίβολα επισκιάστηκε από ορισμένες αδυναμίες και παραλείψεις, που οδήγησαν στη βαριά ήττα της 4ης Οκτωβρίου.
Η Νέα Δημοκρατία δεν υποτάχθηκε σε συμφέροντα και εξαρτήσεις. Αναμφισβήτητα, βέβαια, ήταν πολλές οι περιπτώσεις που δεν δράσαμε με ταχύτητα και αποφασιστικότητα, ώστε να ξεκαθαρίσουν από την αρχή κάποιες υποθέσεις που πλήγωσαν την κυβέρνηση και απογοήτευσαν τους πολίτες.
Μια σημαντική αιτία, που υπήρξε τροχοπέδη στη σωστή και εύρυθμη λειτουργία της κυβέρνησης, ήταν και ο τρόπος χάραξης και υλοποίησης του κυβερνητικού έργου από ορισμένα στελέχη που αποτελούσαν τον σκληρό πυρήνα της ηγετικής ομάδας της κυβέρνησης. Πολλά πρόσωπα της κοινοβουλευτικής ομάδας και του κόμματος τα ονομάζουν σαρκαστικά «Μικογιάν» της παράταξης, αφού κατορθώνουν να επιβιώνουν με όλους τους αρχηγούς και να διαδραματίζουν σοβαρούς ρόλους, οι οποίοι πάντοτε οδηγούν σε δραματικές συνέπειες για την παράταξή μας. Έτσι λοιπόν, ενώ είναι κοινή παραδοχή ότι ο Κώστας Καραμανλής ήταν ένας καλός πρωθυπουργός, με όραμα και αγάπη για τον τόπο μας, ένας πολύ στενός πυρήνας συνεργατών του έδρασε σε βάρος της λειτουργίας της κυβέρνησης και σημαντικών κυβερνητικών οργάνων (π.χ. Υπουργικό Συμβούλιο και Κυβερνητική Επιτροπή).
Συνεπώς, δεν ήταν η διαπλοκή, τα συμφέροντα, οι πελατειακές σχέσεις και οι εξαρτήσεις που αποτέλεσαν εμπόδιο και τροχοπέδη στις προσπάθειες της κυβέρνησης ούτε βέβαια -όπως ορισμένα στελέχη μας εσκεμμένα προσπαθούν, για ευνόητους λόγους, να διαστρεβλώσουν την πραγματικότητα και να οδηγήσουν τους οπαδούς μας σε λανθασμένα συμπεράσματα- ήταν αιτία οι πρόωρες εκλογές. Η γενναία απόφαση του Κώστα Καραμανλή να προχωρήσει σε εκλογές τον Οκτώβριο επιβλήθηκε κυρίως από το εθνικό συμφέρον -όπως άλλωστε διαφαίνεται σήμερα από τη δυσμενή οικονομική συγκυρία η οποία απαιτεί σκληρά μέτρα και νωπή λαϊκή εντολή- αλλά και από το ευρύτερο συμφέρον της παράταξης, η οποία δεν θα άντεχε μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδο τεσσάρων μηνών, που θα μπορούσε να την οδηγήσει σε διαλυτική κατάσταση, παρόμοια με εκείνη της ιταλικής Χριστιανοδημοκρατίας του Αντρεότι, που έφερε στην εξουσία τον Μπερλουσκόνι.
Ωστόσο, είναι γεγονός ότι ορισμένες σημαντικές εξαγγελίες της Νέας Δημοκρατίας, όπως αυτή περί επανίδρυσης του κράτους, δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ, προς μεγάλη απογοήτευση των πολιτών. Άλλες πάλι είτε έγιναν με ατολμία είτε δεν προβλήθηκαν επαρκώς (π.χ. Ολυμπιακή).
Τέλος, ιδιαίτερη συμμετοχή στην ήττα μας είχε η οικονομική πολιτική των πέντε πρώτων χρόνων, και ιδιαίτερα του τελευταίου χρόνου (2008), του οποίου ο Προϋπολογισμός για το 2009 δεν αντιμετώπισε επαρκώς τη μεγάλη παγκόσμια οικονομική κρίση, που επέφερε τα μεγάλα ελλείμματα, τη δραματική υστέρηση των εσόδων και την ανορθόδοξη εκτίναξη των δαπανών.