«Η δίκη των Οκτώ» υπό το πρίσμα των νέων ιστορικών δεδομένων

Εισηγητές ήταν οι Μ. Πρωτοπαπαδάκης, πρώην υπουργός και ευρωβουλευτής, Νίκος Βασιλάτος, δικηγόρος και συγγραφέας, Γεώργιος Κ. Στεφανάκης, δικηγόρος και πρόεδρος του «Ιδρύματος Ιστορίας του Ελευθερίου Βενιζέλου», Δημήτρης Μιχαλόπουλος, διευθυντής του Ιδρύματος, και Χαρίκλεια Δημακοπούλου, διδάκτωρ Νομικής.

Ο πρώτος ομιλητής τόνισε –όπως ήταν φυσικό άλλωστε– την ανθρώπινη πλευρά του ζητήματος, εξηγώντας ότι οι εναντίον των Εξ κατηγορίες (συνεννόηση με τους… Τούρκους, ώστε να οδηγηθεί σε ήττα ο Ελληνικός Στρατός στη Μικρά Ασία) υπήρξαν τερατώδεις και «εξετάστηκαν» μόνο και μόνο επειδή η χώρα βρισκόταν τότε υπό καθεστώς επαναστατικό.

Το ίδιο θέμα, τονίζοντας όμως τη νομική πλευρά, ανέλυσε και ο Γ. Κ. Στεφανάκης, κάνοντας μάλιστα ευρεία αναφορά σε άλλες βαριές καταδίκες ή και θανατικές εκτελέσεις που χαρακτήρισαν, σε χώρες της Ευρώπης, κρίσιμες καμπές του 20ού αιώνα και οι οποίες «δικαιολογούνται» μόνο πολιτικώς.

Έχοντας την ίδια αφετηρία, ο Ν. Βασιλάτος αναφέρθηκε στην αίτηση αναψηλάφησης της περίφημης δίκης που ήδη έχει αρμοδίως κατατεθεί, ενώ σε ενδελεχή παρουσίαση αυτής της τελευταίας με ταυτόχρονη –και σχεδόν καταιγιστική– ανασκευή όλων σχεδόν των «κομβικών σημείων» της κατηγορίας προχώρησε η Χαρίκλεια Δημακοπούλου.

Ο Δ. Μιχαλόπουλος, τέλος, παραλλήλισε τις ιστορικές φυσιογνωμίες του Ελευθερίου Βενιζέλου και του Δημητρίου Γούναρη, εξηγώντας τις συνθήκες υπό τις οποίες ο δεύτερος είχε το τραγικό τέλος το οποίο, πέρα από κάθε αμφιβολία, δεν του άξιζε.

Την εκδήλωση, την οποία συντόνισε η Σοφία Βούλτεψη, παρακολούθησε πλήθος κόσμου, που επιπλέον συμμετείχε ενεργώς στη συζήτηση που ακολούθησε. Και αυτό δείχνει, βέβαια, ότι τα τραύματα που από το 1922 φέρει ο εθνικός μας κορμός δεν έχουν ακόμη επουλωθεί.

Δ. Μ.