Διεθνές Οικονομικό Βαρόμετρο
1
Πολλοί μεγάλοι ευρωπαϊκοί τραπεζικοί όμιλοι που είχαν εγκατασταθεί στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, άρχισαν να αποχωρούν οριστικά από τις χώρες αυτές, με δικαιολογία την οικονομική κρίση που τις μαστίζει με ιδιαίτερη σφοδρότητα. Εκεί είναι εγκατεστημένες κυρίως αυστριακές, ιταλικές και γαλλικές τράπεζες, αλλά βεβαίως και ελληνικές. Οι τέσσερις μεγάλες ελληνικές τράπεζες (Εθνική, Eurobank, Alpha Bank, Πειραιώς) έχουν έντονη παρουσία στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης. Η Εθνική έχει 461 υποκαταστήματα στην Τουρκία, 284 στη Βουλγαρία και 203 στη Σερβία. Η Eurobank διαθέτει 334 στην Πολωνία, 312 στη Ρουμανία και 224 στη Βουλγαρία. Η Alpha Bank λειτουργεί 200 υποκαταστήματα στη Ρουμανία, 167 στη Σερβία και 120 στη Βουλγαρία, ενώ η Τράπεζα Πειραιώς φαίνεται να είναι η πλέον συντηρητική και διαθέτει 180 στη Ρουμανία, 101 στη Βουλγαρία και 58 στην Ουκρανία. Η Εθνική διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο με 1.212 καταστήματα στη ΝΑ Ευρώπη και ακολουθεί η Eurobank με 1.178, ενώ τρίτη είναι η Alpha Bank με 597 και τελευταία η Τράπεζα Πειραιώς με 447. Σημειώνουμε ότι στα Σκόπια λειτουργούν 90 καταστήματα ελληνικών τραπεζών (65 της Εθνικής και 25 της Alpha Bank). Τώρα με την αποχώρηση από την περιοχή των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών, οι ελληνικές τράπεζες ετοιμάζονται να αυξήσουν την εκεί παρουσία τους, κόντρα στην κρίση. Ας τους ευχηθούμε καλή τύχη.
2
Όταν βλέπετε την ισοτιμία του δολαρίου να υποχωρεί, να περιμένετε την αύξηση των τιμών του πετρελαίου, του χρυσού και των πρώτων υλών γενικά. Μακροχρόνιες παρατηρήσεις στις διακυμάνσεις των τιμών στις διεθνείς αγορές έχουν διαμορφώσει τον κανόνα αυτόν. Σε εποχές εξασθένησης του δολαρίου, οι μεγάλοι επενδυτές (με τα μεγάλα παιχνίδια) βρίσκουν καταφύγιο στις τοποθετήσεις σε προθεσμιακές αγορές πετρελαίου, χρυσού, πολύτιμων μετάλλων και πρώτων υλών. Τώρα η ισοτιμία του δολαρίου έφτασε στην εξευτελιστική για το δολάριο σχέση: 1 δολάριο = 0,67 ευρώ, με προοπτική περαιτέρω υποτίμησης του δολαρίου έναντι του ευρώ και του γιεν. Αυτή η υποτίμηση του αμερικανικού νομίσματος στην παρούσα συγκυρία ανέβασε στα ύψη την τιμή του χρυσού. Πριν από έναν χρόνο η τιμή βρισκόταν στα 700 δολάρια η ουγγιά. Σήμερα ξεπέρασε τα 1.000 δολάρια. Δηλαδή μέσα σε έναν χρόνο προέκυψαν κέρδη της τάξης του 40% και άνω και μάλιστα με τάσεις ακόμα μεγαλύτερης ανόδου της τιμής του. Έτσι ο χρυσός για το 2009 κερδίζει το χρυσό μετάλλιο: ήταν η πιο κερδοφόρα επένδυση. Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές της αγοράς, το δολάριο θεωρείται τρομερά ελαττωματικό νόμισμα και οι επενδυτές αναζητούν ασφάλεια στον χρυσό και στις πρώτες ύλες. Και ακόμα υπάρχει και ο φόβος εμφάνισης πληθωριστικών πιέσεων ή και πληθωρισμού, καθώς η ηγεσία των ΗΠΑ αύξησε υπερβολικά την ποσότητα του κυκλοφορούντος αμερικανικού χρήματος, επειδή την εκτύπωση δολαρίων τη θεώρησε αποτελεσματικό μέτρο για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Η υπερβάλλουσα ρευστότητα εκδικείται.
3
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Ζαν Κλοντ Τρισέ στην καθιερωμένη πλέον εβδομαδιαία συνέντευξη Τύπου την περασμένης εβδομάδα εξέφρασε έντονη ανησυχία για την αναμενόμενη ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας, την οποία χαρακτήρισε αβέβαιη και ασταθή. Διαβλέπει κινδύνους από την εξασθένηση του δολαρίου, που τρέπει τους επενδυτές στον χρυσό και στο πετρέλαιο, με αποτέλεσμα τις υψηλές τιμές των εμπορευμάτων και τη μείωση των επενδύσεων στην πραγματική οικονομία. Ιδιαίτερα ανήσυχος φάνηκε και για τις επιπτώσεις που θα έχει στην οικονομία της Ευρωζώνης η υποτίμηση του δολαρίου έναντι του ευρώ, που πλήττει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές. Και εξέφρασε την ικανοποίησή του ότι πολύ πρόσφατα στελέχη της κυβέρνησης των ΗΠΑ τάχθηκαν υπέρ της πολιτικής «ισχυρού δολαρίου». Η κυβέρνηση των ΗΠΑ μπορεί να θέλει ισχυρό δολάριο, αλλά αυτό προϋποθέτει πολλά που δύσκολο είναι να γίνουν. Προϋποθέτει κυρίως μείωση της ρευστότητας στο εσωτερικό των ΗΠΑ, μείωση του εμπορικού και δημοσιονομικού ελλείμματος, περιορισμό της πιστωτικής επέκτασης και αύξηση των επιτοκίων της FED. Διαφορετικά πώς θα δημιουργηθούν οι βασικές προϋποθέσεις για ανάκαμψη του δολαρίου; Αυτά τα γνωρίζει πολύ καλά ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αλλά δεν χάνει τις ελπίδες του. Από τη συνέντευξη αυτή του κ. Τρισέ προκύπτει το συμπέρασμα ότι η διοίκηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν αντιμετωπίζει θέμα μείωσης των βασικών της επιτοκίων. Προς το παρόν τουλάχιστον, ενώ ευνοεί αύξηση των επιτοκίων της FED. Ζόρικα πράγματα, προσωρινά ακατόρθωτα για τις ΗΠΑ!