Επικοινωνιακή διακυβέρνηση

Με τον υπερπροστατευτικό κλοιό των ΜΜΕ πορεύεται την πρώτη αυτή περίοδο η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Η ολόπλευρη στήριξη την οποία τα ΜΜΕ έδωσαν κατά την τελευταία περίοδο πριν από τις εκλογές, μια στήριξη που κορυφώθηκε κατά την προεκλογική περίοδο στο ΠΑΣΟΚ και στον Γ. Παπανδρέου, παίρνει σήμερα τη μορφή ενός «μιντιακού ολοκληρωτισμού» που δοξάζει και καθαγιάζει ακρίτως κάθε πρόταση και κάθε επιλογή που εκπορεύεται από τον πρωθυπουργό και τα κυβερνητικά στελέχη.
Το έδαφος άλλωστε είναι ελεύθερο… Η Νέα Δημοκρατία έχει κυριολεκτικά αποχωρήσει από την πολιτική σκηνή και επιδίδεται σ’ έναν άγριο αγώνα αυτοεξόντωσης. Τα μικρότερα κόμματα αγνοούνται και οι ανακοινώσεις τους στοιχειωδώς αναφέρονται, στη λήξη σχεδόν των δελτίων ειδήσεων.
Σ’ αυτό λοιπόν το πρόσφορο πεδίο η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και ο πρωθυπουργός αναπτύσσουν με ευχέρια μια συντεταγμένη επικοινωνιακή στρατηγική. Το βασικό περιεχόμενο αυτής της στρατηγικής αφορά σε μια νέα πολιτική κουλτούρα που διαμορφώνει το νέο σύστημα εξουσίας. Με τη νέα αυτή μορφή πολιτικής κουλτούρας επιδιώκεται η διεύρυνση της αποδοχής της νέας διακυβέρνησης, τουλάχιστον σε επίπεδο «ύφους και ήθους», αφού τα πραγματικά προβλήματα παράγουν τη δική τους αλήθεια που δεν αντιμετωπίζεται με επικοινωνιακά «τρικ».
Με προμετωπίδα λοιπόν τη συμβολική έκφραση «οι αντιεξουσιαστές στην εξουσία» εξαγγέλθηκαν μια σειρά από προτάσεις-μέτρα που επιδιώκουν τη «συμφιλίωση» της εξουσίας με τον πολίτη και την απομυθοποίησή της. Η καινοτομία συνδυάζεται με την παραδοξότητα, τη λαϊκότητα, την απλότητα…
Μέσα στο πλαίσιο αυτό αναζητούνται πολιτικά στελέχη υπουργείων μέσω του ίντερνετ, οι φρουροί-αστυφύλακες απομακρύνονται από του Μαξίμου, περιορίζονται δραστικώς τα αυτοκίνητα του Δημοσίου και μάλιστα αντικαθίστανται από οικολογικά, ως και ισπανός αρχιτέκτων εκλήθη από τον πρωθυπουργό να αναγεννήσει την Αθήνα…
Ανεξάρτητα πάντως από τη σοβαρότητα ή την πολιτική αποτελεσματικότητα των μέτρων και των εξαγγελιών αυτών, ανεξάρτητα ακόμα από το πόσο πιστεύουν σ’ αυτά οι κυβερνητικοί παράγοντες ή τα χρησιμοποιούν ως επικοινωνιακά τεχνάσματα, ένα είναι το γεγονός: Ότι δηλαδή το ΠΑΣΟΚ επιδιώκει να συμβολοποιήσει ιδεολογικά τις επιλογές του, να αποδώσει κοινωνικό χαρακτήρα στα μέτρα που εξάγγειλε, έστω και αν αυτή η ιδεολογικοποίηση δεν αποτελεί παρά μια εύθραυστη κρούστα… Η πρώτη περίοδος για τη διαμόρφωση μιας θετικής -όχι απλώς γνώμης αλλά- πεποίθησης για τη νέα εξουσία είναι πολύτιμη και αξιοποιείται με κάθε τρόπο…
Άλλωστε στο πεδίο αυτό το ΠΑΣΟΚ και η κυβέρνησή του μπορούν να εκμεταλλευθούν στο έπακρο το τεράστιο πολιτικοϊδεολογικό κενό που χαρακτήρισε όλη σχεδόν την περίοδο διακυβέρνησης της ΝΔ. Γιατί το πολιτικοϊδεολογικό οπλοστάσιο της παράταξης αυτής δεν ήταν -και δεν είναι- παρά ένα άθροισα από δάνεια στοιχεία χωρίς θεωρητικό υπόβαθρο, χωρίς συνοχή. Εκφράσεις όπως «μεσαίος χώρος», «μεταρρυθμίσεις», αποστάσεις από «ακραίες λογικές» δεν συνιστούν στην πράξη παρά αρνητικού χαρακτήρα οριοθετήσεις απέναντι στους άλλους κομματικούς φορείς και στα ιδεολογικοπολιτικά τους πιστεύω (έστω κι αν αυτά τα πιστεύω είναι τεχνητά ή προσχηματικά).
Την πολιτικοϊδεολογική της αυτή ανεπάρκεια, την έλλειψη μιας συνεκτικής πολιτικής κουλτούρας στο επίπεδο των φιλελεύθερων-συντηρητικών ιδεών δεν την αποκάλυψε μόνο στη διάρκεια της κυβερνητικής της θητείας η Νέα Δημοκρατία, αλλά τη βιώνει και σήμερα, και μάλιστα με επώδυνο τρόπο. Το νεοφιλελεύθερο υπόδειγμα παρέχει μόνο συνταγές και εντολές και όχι θεωρητικές υποδείξεις… Και τα πρώτα θύματά του είναι οι ίδιοι οι διαχειριστές και διεκπεραιωτές του… ανεξαρτήτως κόμματος, όπως απέδειξε και η κρίση της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας…
Πόσο ανθεκτική θα αποδειχθεί άραγε η «επικοινωνιακή κρούστα»; Τα ΜΜΕ και τα διάφορα συμφέροντα που προσδοκούν οφέλη είναι διατεθειμένα να παράσχουν γενναιόδωρη στήριξη… Όμως αυτό εξαρτάται και από την ίδια την κυβέρνηση και τα στελέχη της, που θα πρέπει να διατηρήσουν ένα minimum κοινωνικής και πολιτικής νομιμοποίησης…
Κι αυτό γιατί ήδη οι ψηφοθηρικές επιπολαιότητες της προεκλογικής περιόδου άρχισαν να παράγουν αρνητικά αποτελέσματα. Κραυγαλέα περίπτωση η απεργία των λιμενεργατών του ΟΛΠ την οποία «προετοίμασαν» πολιτικά οι επιπόλαιες και αμετροεπείς δηλώσεις των υποψηφίων του
ΠΑΣΟΚ προεκλογικά, γι’ αυτό και τώρα τα κυβερνητικά στελέχη τρέχουν και δεν φτάνουν…
Τα πλέον κρίσιμα όμως μέτωπα αφορούν την οικονομία και τα εθνικά μας θέματα. Πώς θα ικανοποιηθούν οι προεκλογικές υποσχέσεις για παροχές, για την αναθέρμανση της οικονομίας και της κατανάλωσης, όταν το δημόσιο χρέος έχει προσλάβει απειλητικές διαστάσεις και τα επιτόκια δανεισμού γίνονται απρόσιτα;
Όσον αφορά στα εθνικά μας θέματα, τα μηνύματα είναι κάθε άλλο παρά θετικά. Ποια στάση θα κρατήσει η χώρα μας, αλλά και η Κύπρος, τον Δεκέμβριο όταν θα επανεξετασθεί η ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας στην ΕΕ; Μέχρι πότε μπορεί να αρνείται η Τουρκία να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία και εμείς να «ευλογούμε» τις ενταξιακές διαδικασίες; Ποιος θα μας πάρει στα σοβαρά στο μέλλον;
Όμως τα «καμπανάκια» χτυπούν και από την πλευρά των Σκοπίων. Ήδη προαναγγέλθηκε η συμμετοχή των Σκοπίων στις υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ χώρες και μάλιστα ανεξάρτητα από την επίλυση του προβλήματος του ονόματος, το οποίο συνιστά «διμερές πρόβλημα»… Είναι αποφασισμένος ο πρωθυπουργός να ασκήσει veto και να θέσει τις δικές του προϋποθέσεις; Και είναι άραγε τυχαίο ότι είναι και ο ίδιος γνώστης των εξελίξεων αυτών εδώ και ένα μήνα, όταν για πρώτη φορά άνοιξε κι αυτός ο «κύκλος»;
Όλα αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα και προβλήματα ζητούν συγκεκριμένες πολιτικές θέσεις και απαντήσεις. Και δεν αντιμετωπίζονται, βεβαίως, με επικοινωνιακά τεχνάσματα, τα οποία σε τέτοιες περιπτώσεις γίνονται μπούμερανγκ και στρέφονται κατά των εμπνευστών τους…