υπουργείο Εξω(φρεν)ικών

> Μια δυσάρεστη σελίδα έκλεισε στο υπουργείο Εξωτερικών με την αποχώρηση της κ. Ντ. Μπακογιάννη, που πολιτεύθηκε έχοντας προσωπική στρατηγική και ατζέντα. Η κ. Μπακογιάννη ήρθε στη Β. Σοφίας με αίσθημα προσωρινότητας, καθώς ο στόχος ήταν η Ρηγίλλης και μελλοντικά ίσως το Μέγαρο Μαξίμου.

Η εξωτερική πολιτική επί της υπουργίας της στην πρώτη φάση στόχευε στην επίλυση και στο κλείσιμο των εκκρεμών θεμάτων όπως και στη βελτίωση των σχέσεων (των προσωπικών της) με την αμερικανική ηγεσία.

Στο Σκοπιανό η ελληνική διπλωματία ξεκινά τώρα από χειρότερη θέση, καθώς αναλώθηκε άσκοπα το διπλωματικό κεφάλαιο του βέτο στο ΝΑΤΟ. Η Μόσχα την αντιμετώπισε πάντοτε με καχυποψία, στα Ελληνοτουρκικά κατάφερε να βάλει στην ατζέντα και τα μειονοτικά ζητήματα, στο κυπριακό δεν το συζητούμε…

> Κομματικές επιλογές στην πυραμίδα της Διπλωματικής Υπηρεσίας υπονόμευσαν την αποτελεσματικότητά της.

Με το γραφείο της υπουργού Εξωτερικών να… ξεχνάει να πληρώσει ηλεκτρονικό εξοπλισμό στη Ζήμενς επί κ. Χριστοφοράκου (απλώς την πλήρωσε ένας συνεργάτης της, ο κ. Δραγουμάνος), κάποια πλυντήρια, και πάλι Ζήμενς, να αποστέλλονται στο Καρπενήσι και τον άλλο καταζητούμενο για την υπόθεση Ζήμενς, τον κ. Καραβέλα, να διαφεύγει τη σύλληψη, λόγω του τηλεγραφήματος από την πρεσβεία στην Ουρουγουάη, που… χάθηκε για δυο-τρεις μέρες στο γραφείο της… Δυσάρεστες στιγμές για το ίδιο το υπουργείο Εξωτερικών…

> Σας είχαμε προϊδεάσει για το ποιος θα ήταν ο πρώτος που θα αξιοποιούσε η νέα κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου.

Ο πρέσβης Δ. Παρασκευόπουλος, που εδώ και μερικούς μήνες περίμενε στο Παρίσι τον αντικαταστάτη του (τον κ. Χαλαστάνη, μέχρι τώρα διευθυντή του διπλωματικού γραφείου της Ντόρας Μπακογιάννη), επιστρέφει και αναλαμβάνει το διπλωματικό γραφείο του πρωθυπουργού, με τον οποίο έχει συνεργασθεί, καθώς ήταν διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του κ. Παπανδρέου επί θητείας του στο υπουργείο Εξωτερικών.

Ο Αλ. Σάνδης συνταξιοδοτείται οριστικά, καθώς συμπτωματικά έληγε η δεύτερη (ή μήπως η τρίτη) παράταση που είχε πάρει υπηρετώντας ως διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του Καραμανλή.

> Όπως σας τα είχαμε πει, ο Άρης Σάνδης (αδελφός του προηγούμενου) δεν προλαβαίνει να κλείσει τρίμηνο στη θέση του γενικού γραμματέα του υπουργού Εξωτερικών. Διάδοχός του ο άλλος παλιός διευθυντής του γραφείου του κ. Παπανδρέου, ο πρέσβης Ιωάννης Αλέξανδρος Ζέππος. Επέστρεφε από το Κάιρο και είχε επιλεγεί από την κ. Μπακογιάννη ως αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην επιτροπή του ΝΑΤΟ που θα διαμορφώσει το νέο Στρατηγικό Δόγμα της Συμμαχίας.

> Στο διπλωματικό γραφείο του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών, αναλαμβάνει ο πρέσβης Χρήστος Παναγόπουλος από την Α3 Διεύθυνση. Με τον κ. Δρούτσα είναι γνώριμοι από παλιά, καθώς ο πρέσβης υπηρετούσε στη Λευκωσία όλη την κρίσιμη περίοδο που υπήρχε η διαπραγμάτευση για το Σχέδιο Ανάν και αποτελούσε έτσι τον συνδετικό κρίκο της κυπριακής κυβέρνησης και των μεσολαβητών με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών όπου την ευθύνη είχε ο νυν αναπληρωτής υπουργός Δ. Δρούτσας.

> Η Μαρία Θεοφίλη από την Ε5 Διεύθυνση αναλαμβάνει επικεφαλής του διπλωματικού γραφείου του υφυπουργού Εξωτερικών Σπύρου Κουβέλη. Είχε εμπειρία από υπουργικό γραφείο, καθώς είχε υπηρετήσει ως δεύτερη στο διπλωματικό γραφείο του τότε υπουργού Θ. Πάγκαλου και μάλιστα στη δύσκολη περίοδο της σύλληψης Οτσαλάν.

> Άρχισαν να ρίχνουν… δολώματα και οι Σκοπιανοί.

Λέει ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ Γκιόργκι Ιβανόφ ότι αν θέλουμε λύση, αρκεί να περιορίσουμε τη συμφωνία μόνο στο νέο όνομα και να αφήσουμε στην άκρη τα περιττά θέματα με τα οποία φορτώθηκε η διαπραγμάτευση, όπως είναι η ταυτότητα και η γλώσσα. Σημαντική λεπτομέρεια: Ο κ. Ιβανόφ τα προτείνει όλα αυτά χωρίς να αποδέχεται, βεβαίως, ότι η νέα ονομασία θα είναι για κάθε χρήση…

> Το σκοπιανό επιχείρημα ακούγεται λογικοφανές. Τόσο που κάποιοι στην Αθήνα (πρώην και νυν) είναι έτοιμοι να το ασπαστούν, καθώς θεωρούν ότι έτσι κουκουλώνεται οριστικά το θέμα και έχουμε μια… win-win situation.

> Από τη στιγμή που τα τελευταία πέντε χρόνια έχει πέσει στη διαπραγμάτευση το πακέτο της ταυτότητας, της γλώσσας και των λεπτομερειακών ρυθμίσεων [του τι θα αναγράφεται στο διαβατήριο, πώς θα καταγράφεται η γλώσσα, πώς θα λέγεται το υπουργείο Μακεδονίας – Θράκης (σ.σ.: αυτό πια καταργήθηκε, οπότε ο κ. Νίμιτς έχει ένα πρόβλημα λιγότερο)] η ελληνική πλευρά δεν μπορεί να κάνει πίσω εύκολα.

> Η Ελλάδα θα μπορούσε ίσως να δεχθεί μια συμφωνία που θα αφορά μόνο στο όνομα, εάν υπάρχουν απόλυτες και δεσμευτικές συνταγματικές εγγυήσεις ότι θα ισχύει για κάθε χρήση και δεν θα ανοίξει την επόμενη ημέρα η Κερκόπορτα, ώστε να διεκδικεί η σκοπιανή ηγεσία την κατοχύρωση διεθνώς (και με τη σιωπηρή έγκριση της Ελλάδας) της «μακεδονικής» ταυτότητας.

> Ένα πρώτο σχόλιο για τη μεταχείριση που επεφύλαξε στο υπουργείο Εξωτερικών η νέα κυβέρνηση και ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου. Ήταν σαφές ότι η εξωτερική πολιτική θα αποτελεί προνομιακό πεδίο για τον κ. Παπανδρέου και δύσκολα θα ανέθετε το υπουργείο Εξωτερικών σε στέλεχος του ΠΑΣΟΚ που θα έμπαινε στον πειρασμό να ασκήσει και προσωπική εξωτερική πολιτική.

> Ο Δημήτρης Δρούτσας είναι της απόλυτου εμπιστοσύνης του πρωθυπουργού, δεν πρόκειται ποτέ να εκστομίσει κάτι το οποίο θα κινείται εκτός λογικής και φιλοσοφίας του κ. Παπανδρέου, δεν έχει πολιτικές φιλοδοξίες και θα συμβάλει στη διεκπεραίωση των βασικών λειτουργικών αναγκών του υπουργείου.

> Ο συμπαθής Σπύρος Κουβέλης αποτελεί πραγματική έκπληξη, καθώς ως περιβαλλοντολόγος μάλλον θα έχει περιορισμένη ατζέντα ως υφυπουργός στο υπουργείο Εξωτερικών. Η πράσινη οικονομία και τα αναπτυξιακά προγράμματα αποτελούν μόνο ένα μικρό μέρος της λειτουργίας του υπουργείου. Θα πρέπει να δούμε πώς θα τα καταφέρουν (ο μεν κ. Δρούτσας που θα έχει ουσιαστικά το βάρος του ελέγχου όλης της λειτουργίας του ΥΠΕΞ και της προετοιμασίας των ταξιδιών και των πρωτοβουλιών του κ. Παπανδρέου και ο κ. Κουβέλης που θα ασχολείται με την… πράσινη διπλωματία) να πετύχουν κατʼ αρχάς την ανασυγκρότηση του διαλυμένου ιστού του υπουργείου Εξωτερικών, να αξιοποιήσουν το ανθρώπινο δυναμικό και η ελληνική διπλωματία να γίνει ετοιμοπόλεμη ώστε να ανταποκριθεί στις ανελαστικές υποχρεώσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

> Τι εννοούμε; Απλώς ότι κάποιος θα πρέπει να εκπροσωπεί τη χώρα σε διμερείς επισκέψεις στο εξωτερικό, να συνοδεύει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο εξωτερικό και στις επισκέψεις ξένων ηγετών στην Ελλάδα, να συμμετέχει στις συνεδριάσεις διεθνών οργανισμών, να εκπροσωπεί τη χώρα στα συμβούλια της ΕΕ, να συνοδεύει τον πρωθυπουργό στο εξωτερικό και να συμμετέχει στις συναντήσεις του με τους ξένους ηγέτες. Για τον απόδημο ελληνισμό, έστω, θα μου πείτε ότι θα ασχοληθεί πάλι μια γενική γραμματεία… Με όλα τα άλλα τι ακριβώς θα γίνει; Θα έχουμε την απάντηση σύντομα…

> Ας ελπίσουμε και ας ευχηθούμε ότι όλα αυτά δεν θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη αποσύνθεση το υπουργείο Εξωτερικών και κάλυψη του κενού από στενή ομάδα συμβούλων και εξωθεσμικών…

> Για το σχήμα που επέλεξε ο κ. Παπανδρέου δεν χρειάζεται να πούμε πολλά, καθώς τα προβλήματα –λειτουργικά και ουσίας– είναι εμφανή. Δεν θα προδικάσουμε από σήμερα, τρεις ημέρες μετά την ανάληψη καθηκόντων από τη νέα ηγεσία, το αποτέλεσμα. Εδώ είμαστε και υποσχόμαστε ότι και η νέα ηγεσία θα έχει την ίδια αντιμετώπιση από τη στήλη όπως και οι προκάτοχοι… Περιμένουμε τα πρώτα δείγματα γραφής. Ελπίζουμε ότι δεν θα επιβεβαιωθούν οι ανησυχίες τις οποίες όλοι έχουμε.

> Έτσι έχουμε και λέμε: Μένει κενή η θέση του διευθυντή της Α3 Διεύθυνσης για τις βαλκανικές χώρες και στην Α4 Διεύθυνση συνεχίζει να παραμένει υπηρεσιακός επικεφαλής ο Δ. Τουλούπας. Όλοι αυτοί οι πειραματισμοί στη στελέχωση της Α4 Διεύθυνσης σε μια περίοδο που τα Ελληνοτουρκικά είναι το πρώτο και κυρίαρχο θέμα στην εξωτερική πολιτική, που απαιτείται ευρύτατη ενημέρωση, βαθιά ανάλυση, διαμόρφωση εναλλακτικών σεναρίων, διευκόλυνση της ηγεσίας σε πιθανή προσπάθεια επαναχάραξης της ελληνικής τακτικής έναντι της Άγκυρας, είναι προφανές ότι μαρτυρούν προχειρότητα και μη σοβαρότητα. Αυτό συμβαίνει εδώ και μήνες τώρα και το μήνυμα δυστυχώς το λαμβάνουν στην άλλη ακτή του Αιγαίου…

> Σε κάθε διαφορετική περίπτωση η ιδέα να περιορισθεί η συμφωνία μόνο στο όνομα εξυπηρετεί την επιδίωξη των Σκοπίων για να κατοχυρωθεί μια μορφή διπλής ονομασίας. Σε απλά ελληνικά: Θα συμφωνηθεί ένα όνομα, με τα Σκόπια να επιμένουν την επομένη το πρωί ότι απλώς θα αντικαταστήσει τη χρήση του FYROM (στις σχέσεις δηλαδή με την Ελλάδα και σε κάποιους διεθνείς οργανισμούς) και οπουδήποτε αλλού θα ισχύει το συνταγματικό όνομα…

> Ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ απηύθυνε αυστηρότατες προειδοποιήσεις, καταγγέλλοντας τις δηλώσεις του αλβανού πρωθυπουργού Σ. Μπερίσα ότι πρέπει να καταργηθούν τα σύνορα στα Βαλκάνια, όπου κατοικούν αλβανικοί πληθυσμοί, δήλωση που παραπέμπει στη διεκδίκηση της «Μεγάλης Αλβανίας».
Ακόμη κι αν αυτή η απειλή του κ. Μπερίσα δεν αφορούσε άμεσα και ελληνικά εδάφη (όλη σχεδόν την Ήπειρο, που οι αλβανοί εθνικιστές θεωρούν ως «Τσαμουριά»), δεν θα έπρεπε να είχε υπάρξει και ελληνική αντίδραση; Αλλά τι να περιμένεις από το υπουργείο Εξωτερικών όταν ο πλέον υψηλόβαθμος αξιωματούχος εδώ και μερικές εβδομάδες ήταν ο νεαρός εκπρόσωπος Τύπου Γρ. Δελαβέκουρας, που περίμενε απλώς τον διάδοχό του για να παραδώσει;