Με παγίδες οι ρυθμίσεις για χρέη και μικρομεσαίους

Οι τελευταίες πινελιές στις ρυθμίσεις για την ανακούφιση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από την πιστωτική ασφυξία μπαίνουν αυτές τις ημέρες από το οικονομικό επιτελείο της νέας κυβέρνησης, όμως ήδη εκφράζονται φόβοι ότι, αν δεν δοθεί προσοχή σε ορισμένες κρίσιμες λεπτομέρειες, οι νομοθετικές ανάσες, πράγματι αναγκαίες για την αναθέρμανση της οικονομικής δραστηριότητας, μπορεί να ισοδυναμούν, παραδόξως, με υπερβολικές παροχές στους τραπεζίτες.

Το σχέδιο της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της ασφυξίας έχει δύο σκέλη:

– Αφενός, θα μεταφερθούν, επιτέλους, και στο ελληνικό Δίκαιο διατάξεις που ισχύουν στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες και επιτρέπουν σε οφειλέτες με αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία να ρυθμίζουν μέσω δικαστηρίων τις οφειλές τους, με τη διαγραφή μέχρι και του 90% αυτών.

– Αφετέρου, θα δημιουργηθεί μια «κακή τράπεζα», ένα Ταμείο Αναχρηματοδότησης των επιχειρήσεων, το οποίο θα προσφέρει κρατικές εγγυήσεις στις τράπεζες ώστε να εγκρίνουν νέα δάνεια στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Το ύψος των εγγυήσεων αυτών θα είναι πολύ μεγάλο, καθώς προγραμματίζεται να αξιοποιηθούν τα 15 δισ. ευρώ των εγγυήσεων που προσφέρθηκαν στις τράπεζες για τον δανεισμό τους, αλλά έμειναν στα αζήτητα.

Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της παρέμβασης αυτής, αρκεί να αναφερθεί ότι σήμερα οι συνολικές εγγυήσεις που έχει χορηγήσει το Δημόσιο για δάνεια δεν υπερβαίνουν τα 27 δισ. ευρώ. Δηλαδή, το ποσόν των 15 δισ. ευρώ θα αυξήσει κατά 55% το ύψος των συνολικών εγγυήσεων, που αργά ή γρήγορα σε μεγάλο ποσοστό θα μεταφερθούν στο δημόσιο χρέος για να το διογκώσουν περισσότερο.

Περιέργως, ενώ τα μέτρα αυτά έχουν προφανή φιλολαϊκό χαρακτήρα, ταυτόχρονα προκαλούν πανηγυρισμούς στους κόλπους των τραπεζιτών. Μάλιστα, αρκετές τράπεζες, σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», παρουσίασαν σε ξένους θεσμικούς επενδυτές αυτά τα μέτρα ως ιδιαίτερα ευνοϊκά για τις τράπεζες, γεγονός που εξηγεί σε μεγάλο βαθμό και την αναθέρμανση του επενδυτικού ενδιαφέροντος από το εξωτερικό για τις τραπεζικές μετοχές αυτήν την εβδομάδα.

Αυτός ο ενθουσιασμός των τραπεζιτών, σύμφωνα με έγκυρες νομικές και τραπεζικές πηγές, οφείλεται σε δύο «λεπτομέρειες», που αν δεν προσεχθούν από την κυβέρνηση υπάρχει κίνδυνος να μετατραπούν οι δύο ρυθμίσεις σε ένα ατελείωτο… πάρτι για τραπεζίτες:

1. Η ρύθμιση για τη… σεισάχθεια, όπως τονίζουν έγκριτοι νομικοί, θα είναι σοβαρό σφάλμα αν δεν λάβει υπόψη μια σοβαρή παράμετρο: ότι ένα μεγάλο μέρος των οφειλών της καταναλωτικής πίστης, όπως έχει κριθεί επανειλημμένα από τη Δικαιοσύνη, αφορά παράνομες χρεώσεις, δηλαδή κυρίως χρεώσεις των καταναλωτών με υπερβολικά υψηλά επιτόκια. Είναι, λοιπόν, τονίζουν οι ίδιες πηγές, αναγκαίο πριν από την εκκίνηση οποιασδήποτε διαδικασίας ρύθμισης οφειλών με δικαστική απόφαση να υπάρχει πρόβλεψη στο σχετικό νομοσχέδιο ότι το δικαστήριο θα εξετάζει τη νομιμότητα των οφειλών και θα τις επαναπροσδιορίζει, σύμφωνα με την πάγια νομολογία, προς όφελος των δανειοληπτών. Αλλιώς, εμμέσως, θα έχουν νομιμοποιηθεί όλες οι φουσκωμένες και παράνομες επιβαρύνσεις που επιβάλλουν οι τράπεζες.

2. Σε ό,τι αφορά την αναχρηματοδότηση των επιχειρήσεων, η σοβαρότερη «λεπτομέρεια» αφορά το κόστος που θα πρέπει να πληρώσουν και οι ίδιες οι τράπεζες για να προσφέρει το Δημόσιο τις εγγυήσεις του για τον δανεισμό των μικρομεσαίων. Αν οι τράπεζες απλώς «πετούν» στο Ταμείο Αναχρηματοδότησης όλα τα πιθανόν προβληματικά δάνεια των χαρτοφυλακίων τους και το Δημόσιο τα καλύπτει πλήρως με τις εγγυήσεις του, χωρίς την παραμικρή επιβάρυνση των τραπεζιτών (διαγραφή, π.χ., ενός μέρους των οφειλών), απλώς θα έχει δοθεί ένα «δώρο» 15 δισ. ευρώ στις τράπεζες και οι φορολογούμενοι θα πληρώνουν ένα χρέος που αντιστοιχεί στο 6% του ΑΕΠ, επιδοτώντας την τραπεζική κερδοφορία με ένα πρωτοφανές στα διεθνή χρονικά «μπόνους».

Ν. Χ.