Ιστορική ήττα, μετέωρη νίκη
Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας ήττας… η οποία δεν προσέλαβε «ελεγχόμενο» και «λελογισμένο» χαρακτήρα, όπως διαβεβαίωναν τον Κ. Καραμανλή οι παντοειδείς συμβουλάτορές του, αλλά εξελίχθηκε σε μια συνολική κατάρρευση της ΝΔ, σε μια στρατηγικού χαρακτήρα ήττα, που οδήγησε τον ίδιο τον Κ. Καραμανλή στην έξοδο και τη ΝΔ σε μια ιστορική κρίση της οποίας η έκβαση είναι άδηλη.
Η πτώση και η κατάρρευση μιας ιστορικής παράταξης όπως η ΝΔ δεν είναι ασφαλώς αποτέλεσμα της απόφασης και μόνον του Κ. Καραμανλή να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Όμως η απόφαση αυτή συμπυκνώνει και εκφράζει την κρίση και αποδυνάμωση της παράταξής του, μια διαδικασία που εξελίχθηκε σε βάθος χρόνου.
Ήδη «τα καμπανάκια» είχαν ηχήσει από τις εκλογές του 2007, όταν παρά τη νίκη της η ΝΔ είχε απολέσει 300.000 ψήφους από το 2004, χωρίς καν να προβληματισθεί για την προϊούσα φθορά της. Αντίθετα, επαναπαύτηκε στην κρίση που επακολούθησε στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, θεωρώντας ότι η κρίση αυτή διασφάλιζε ακώλυτα τη δική της ηγεμονία…
Με τον τρόπο αυτό η ΝΔ «μετατοπίσθηκε» από την άσκηση της πολιτικής, από την προώθηση των μεταρρυθμίσεων που η ίδια διαφήμιζε, στο πεδίο της πολιτικής διά των σφυγμομετρήσεων… Ο «αδύναμος Γιωργάκης» και το αποδιοργανωμένο ΠΑΣΟΚ επέτρεπαν, σύμφωνα με τη λογική αυτήν, την εγκατάλειψη αντιμετώπισης των προβλημάτων, την αναβολή ή ακύρωση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων και οδήγησαν τη ΝΔ σε μια παρατεταμένη περίοδο «πολιτικής αγρανάπαυσης».
Ο Κ. Καραμανλής και η παράταξή του ξέχασαν τον θεμελιώδη κανόνα της πολιτικής: Ότι αντίπαλος της τότε κυβερνητικής παράταξης δεν ήταν «ο Γιωργάκης» των σφυγμομετρήσεων, αλλά τα αιτήματα και οι ανάγκες μιας ολόκληρης κοινωνίας, τα καίρια προβλήματα που προέκυπταν από την οικονομική/παραγωγική καθήλωση της χώρας.
Η Έκθεση της Θεσσαλονίκης το 2008 επιβεβαίωσε και ανέδειξε το κρίσιμο αυτό χάσμα μεταξύ της κυβέρνησης της ΝΔ και της κοινωνίας, πολύ περισσότερο μάλιστα αφού και επισήμως εξέπεσε μέσα στον ορυμαγδό των σκανδάλων (ανεξάρτητα από το μέγεθός τους) και το ηθικό επιχείρημα περί διαφθοράς και διαπλοκής το οποίο αποτέλεσε σημαία της ΝΔ στις εκλογές του 2004.
Τότε ακριβώς αποφασίσθηκε η τύχη του Κ. Καραμανλή και της παράταξής του από τα ενδογενή και εξωγενή κέντρα συμφερόντων. Πολλοί σήμερα στη ΝΔ αποδίδουν την πτώση της κυβέρνησής του σε μια συνωμοσία, λόγω της στάσης του τέως πρωθυπουργού σε κρίσιμα θέματα ως προς τα συμφέροντα και τις στρατηγικές των ΗΠΑ (veto για τα Σκόπια, αγωγός με τη Ρωσία, σχέδιο Ανάν).
Ασφαλώς οι ΗΠΑ θα επιθυμούσαν «βολικότερους» συνομιλητές σε τέτοια θέματα και το δίδυμο Γ. Παπανδρέου – Ντ. Μπακογιάννη τους εξασφαλίζει αυτήν την προοπτική για τα επόμενα χρόνια. Όμως καμία συνωμοσία η επιβούλευση δεν θα μπορούσε να έχει τέτοια αποτελέσματα, αν η ΝΔ ως κυβέρνηση και ως παράταξη δεν είχε η ίδια «απονομιμοποιηθεί» από την ελληνική κοινωνία, αν η ίδια δεν είχε λειτουργήσει «αυτοκτονικά» αποποιούμενη τον ρόλο του μηχανοδηγού της ιστορίας και αρκούμενη στη θέση του «σταθμάρχη»…
Η Νέα Δημοκρατία είχε μια συστηματική απώλεια ψήφων πανελλαδικά της τάξεως του 8% που κατευθύνθηκαν σε ποσοστό 6% προς το ΠΑΣΟΚ και κατά 2% προς τον ΛΑΟΣ. Ο «μεσαίος χώρος» που αποτέλεσε το 2004 το κοινωνικό θεμέλιο της νίκης της ΝΔ αποδιοργανώθηκε λόγω της κρίσης και ένα τμήμα του οδηγήθηκε αυτόματα προς τον έτερο πόλο εξουσίας, το ΠΑΣΟΚ. Συστηματική υπήρξε η απώλεια της ΝΔ στα χαμηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα, ένα τμήμα των οποίων κατευθύνθηκε στον ΛΑΟΣ ως έκφραση της λαϊκής δεξιάς.
Η κρίση, συνεπώς, για τη ΝΔ αποκτά στρατηγικό χαρακτήρα. Αφορά την πολιτικοϊδεολογική της φυσιογνωμία, την κοινωνική της αντιπροσώπευση (ποια στρώματα, ποιες κοινωνικές συμμαχίες και σε ποια προοπτική θα εκφράζει), την ίδια την ηγεσία της, που θα κληθεί να επανοικοδομήσει τη συντηρητική – φιλελεύθερη παράταξη μετά το τέλος της εποχής του Κ. Καραμανλή του νεότερου…
Το ΠΑΣΟΚ εισέπραξε σχεδόν αδαπάνως τη φθορά της ΝΔ. Δεν αύξησε τις ψήφους του σε σχέση με τις εκλογές του 2004, αλλά οπωσδήποτε η κλίμακα νομιμοποίησής του μπορεί να εκκινεί μεν από ψηφοφόρους που θέλησαν να τιμωρήσουν τη ΝΔ και να εκφράζει στη συνέχεια τη δυσπιστία, την αδιέξοδη επιλογή, όμως περιέχει και ένα ποσοστό ελπίδας και πίστης για ένα καλύτερο μέλλον.
Κι αυτή την ετερογένεια και την ανομοιομορφία των βαθμών αποδοχής και κοινωνικής του νομιμοποίησης θα πρέπει να τη λάβει σοβαρά υπ’ όψιν το ΠΑΣΟΚ και η ηγεσία του. «Νέα εποχή» λοιπόν ανατέλλει… Και τα πρώτα δείγματα γραφής κατάδηλα, από τα πρώτα 24ωρα…
Ο Γ. Παπανδρέου κρατά το υπουργείο Εξωτερικών με αναπληρωτή τον Δ. Δρούτσα, γνωστό από τη «δραστηριότητά» του για την επιβολή του Σχεδίου Ανάν και, όπως εύστοχα σημειώνει ο Σταύρος Λυγερός («Καθημερινή» 7/10/09) «Στην πραγματικότητα ο πρωθυπουργός τοποθέτησε στην κεφαλή της ελληνικής διπλωματίας έναν ”υπάλληλό” του και όχι μια προσωπικότητα με πολιτικό εκτόπισμα».
Με την παρουσία του αυτή στο υπουργείο Εξωτερικών ο Γ. Παπανδρέου πιστοποιεί και εγγυάται την προσαρμογή της εξέλιξης των εθνικών μας θεμάτων προς τις γεωστρατηγικές επιλογές των ΗΠΑ.
Άλλωστε δεν υφίστανται πλέον εσωτερικές αντιστάσεις στο σημερινό ΠΑΣΟΚ. Η σύνθεση της κυβέρνησης εναρμονίζεται απολύτως με τις βουλήσεις και τις αντιλήψεις του Γ. Παπανδρέου. Ακόμα και όταν λόγω ανάγκης τοποθετούνται μη αρεστοί, όπως στην περίπτωση του Ευάγγ. Βενιζέλου, υπάρχει ο αντίστοιχος «τοποτηρητής» του αρχηγού που θα ελέγχει τις «κινήσεις» και θα περιστέλλει τις διαθέσεις αυτονόμησης… Κι ακόμα δεν αρχίσαμε…