Quo vadis ΣΥΡΙΖΑ;
Τραγική εξέλιξη αλλά όχι ανεξήγητη: Η μεν σοσιαλδημοκρατική εκδοχή της μεταλλάχτηκε πλήρως και κατέστη υποπόδιο της νεοφιλελεύθερης δυναμικής (περίπτωση εκσυγχρονιστικού ΠΑΣΟΚ, βρετανών Εργατικών), η δε άλλη είτε ταυτίστηκε πλήρως με γκανγκστερικές επιλογές της Δύσης (ιταλική Αριστερά / βομβαρδισμοί εναντίον της Σερβίας) είτε παραμένει οχυρωμένη στο μαρμαρωμένο, δογματοπαγές κάστρο της (ΚΚΕ)…
Όμως εκείνο που κυρίως εκπλήσσει δυσάρεστα είναι η πορεία της Ανανεωτικής Αριστεράς, όπως εκπροσωπείται στη χώρα μας από τον Συνασπισμό και τον ΣΥΡΙΖΑ. Θα περίμενε κανείς ότι η εν λόγω κινηματική Αριστερά, απαλλαγμένη από δογματικές δουλείες και αγκυλώσεις, θα αξιοποιούσε δημιουργικά την κοινωνική κατακραυγή εναντίον της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης και των εκπροσώπων της. Ευτύχησε μάλιστα η εν λόγω Αριστερά να έχει απέναντί της, στην αρχή της οικονομικής κρίσης, έναν –κοινωνικοπολιτικά– όμορο χώρο, το ΠΑΣΟΚ, που τότε βίωνε μια πρωτοφανή, πολυεπίπεδη κρίση – ηγεσίας, ταυτότητας και προσανατολισμού. Κι όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο δεν κατάφερε να συγκρατήσει τα ιλιγγιώδη για το μέγεθός του δημοσκοπικά ποσοστά και να εγκατασταθεί με αξιώσεις στο κέντρο της πολιτικής σκηνής, αλλά κινδυνεύει με συρρίκνωση και αφανισμό αν δεν μπει στη Βουλή.
Τελούν εν δικαίω όσοι αποδίδουν την κατωφερική πορεία του ΣΥΡΙΖΑ σε εγγενή παθογένεια της Αριστεράς (διακηρυκτικός λαϊκισμός, αντιφατική συμπεριφορά π.χ. κατά την εξέγερση του Δεκεμβρίου, απλουστευτική κινηματική αντίληψη κ.λπ.), καθώς και στην αρχέγονη ελιτίστικη διάθεση ορισμένων στελεχών του ή στην οίηση με την οποία αντιμετώπισαν κάποια στιγμή το ΠΑΣΟΚ («Καλώς τα παιδιά»)… Όμως υπάρχουν ακόμη δύο πεδία τα οποία δεν είναι προσπελάσιμα από τον λόγο του ΣΥΡΙΖΑ ή –πόσω μάλλον– ο λόγος του αντιστρατεύεται τη λαϊκή θέληση και τον προβληματισμό που αναπτύσσεται στην κοινωνία. Πρόκειται για τα «εθνικά θέματα» και το μεταναστευτικό πρόβλημα…
Η δεδομένη ευαισθησία του χώρου και η συγκινητική εγρήγορση στο θέμα των μεταναστών –και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εν γένει– συνδυάστηκε με μια ακατανόητη μονομέρεια, η οποία είχε στιγμές παροξυσμικής περιφρόνησης των προβλημάτων και του προβληματισμού, που μοιραία θέτει το «μεταναστευτικό» στην αλαφιασμένη ελληνική κοινωνία. Η ετεροβαρής συμπεριφορά του ΣΥΡΙΖΑ (π.χ. στην υπόθεση του Αγίου Παντελεήμονα) όχι μόνο δεν βοήθησε μια δυναμική ύφεσης, αλλά πυροδότησε εκρήξεις και ακραίες συμπεριφορές, τις οποίες εκμεταλλεύτηκε ο καιροφυλακτών Καρατζαφέρης.
Απελπιστική αποκαλύπτεται η πολιτική συμπεριφορά του ΣΥΡΙΖΑ και στα «εθνικά θέματα». Εγκλωβισμένος στα στερεότυπα ενός μονόφθαλμου διεθνισμού, ιδία στο θέμα του «Μακεδονικού», ο χώρος αυτός πολιτεύεται ιδεοληπτικά, φορώντας παρωπίδες. Ενώ φερʼ ειπείν αντιπαλεύει τον εθνικισμό, την ίδια στιγμή επιδοτεί τον θηριώδη εθνικισμό της γείτονος FYROM, η οποία πλαστογραφεί την Ιστορία και, υπό την κάλυψη των ΗΠΑ, του Σόρος κ.ά., εναντιώνεται θρασύτατα σε οποιαδήποτε απόπειρα λογικής διευθέτησης του προβλήματος… Είναι γεγονός ότι εσχάτως παρατηρείται, σε επίπεδο μεσαίων στελεχών και βάσης του ΣΥΡΙΖΑ, ένας ενδιαφέρων προβληματισμός σχετικά με τις έννοιες του «έθνους» και του πατριωτισμού, ανασχετικός της ευκολίας που μαστίζει τον χώρο αυτόν. Ωστόσο κυριαρχεί η λογική της κυρίας Ρεπούση και των ποικιλώνυμων δογματικών, που υποστηρίζουν εκθύμως το Σχέδιο Ανάν, τάσσονται υπέρ του δικαιώματος του… αυτοπροσδιορισμού της γείτονος και «τραβάνε πιστόλι» όταν ακούνε τη λέξη «έθνος»… Ενδεικτική της θλιβερής αυτής δυναμικής είναι και η συμπεριφορά έναντι του σκιτσογράφου και δεινού γραφιά Στάθη Σταυρόπουλου, ο οποίος εξοστρακίστηκε από το ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ, εγκαλούμενος από κάποιες συνιστώσες του για… εθνικισμό!
«Κατά τον τρόπο αυτόν», έγραψε στην «Καθημερινή» ο Νίκος Γ. Ξυδάκης, «με αβαρίες και απλουστεύσεις (…) η Αριστερά εγκαταλείπει την ακόμα επίκαιρη κληρονομιά του δημοκρατικού πατριωτισμού του ΕΑΜ και του ριζοσπαστικού εθνικισμού, την εγκαταλείπει βορά στην άκρα Δεξιά». Και έχει απόλυτο δίκιο ο αρθρογράφος. Όσο η εν λόγω Αριστερά θα πολιτεύεται στα αβαθή ενός ρητορικού «αντιεθνικισμού», περιφρονώντας τις έννοιες της πατρίδος και του έθνους, τόσο θα περιορίζονται η εμβέλεια και η επιρροή της. Διότι ο αγώνας εναντίον της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης περνάει πρωτίστως από το «έθνος», όπως ευθέως έχει διακηρύξει ο Κομαντάντε Μάρκος…
Κάποτε ρωτήθηκε η Ελένη Βιτάλη «τι είναι λαϊκό τραγούδι». Και απάντησε ως εξής: «Αυτό που δεν καταλαβαίνει ο Βέλτσος». Το ίδιο θα μπορούσε να πει κανείς και για τις έννοιες «πατρίδα» / «έθνος»: Είναι αυτό που δεν καταλαβαίνουν οι δογματικοί «αντιεθνικιστές» του ΣΥΡΙΖΑ…