Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ ΣΩΘΗΚΑΝ. ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΠΟΤΕ ΘΑ ΣΩΘΟΥΝ;

Η εν πολλαίς αμαρτίες περιπεσούσα χρηματοπιστωτική αγορά, το καμάρι και το καύχημα του καπιταλισμού, οδηγήθηκε στην αυτοκαταστροφή, αφού προηγουμένως κατάφερε να ρουφήξει το αίμα φτωχών ανθρώπων για να πλουτίσουν μερικά στελέχη της, που είχαν την ευφυία να πλασάρουν την καταδυνάστευση των αστέγων ως έξυπνο σχέδιο εξυπηρέτησής τους για απόκτηση στέγης. Όπως ακριβώς ο καπιταλισμός πέτυχε να παρουσιάσει την εκμετάλλευση των εργαζομένων ως πρόοδο και ανάπτυξη! Γνήσιο τέκνο του καπιταλισμού η χρηματοπιστωτική αγορά πέτυχε να τον ξεγυμνώσει και να τον παραδώσει στην κοινωνία χωρίς ίχνος από ανθρωπιά και ηθικές αξίες, χωρίς φωτιστικά παραπλανητικά λαμπιόνια, που τύφλωσαν πολλούς, ακόμη και αριστερούς και σχεδόν όλους τους σοσιαλιστές, γνήσιους ή ιμιτασιόν. Αφότου ξέσπασε η κρίση έγινε κατανοητό ότι ήταν κρίση του συστήματος, δηλαδή του καπιταλισμού και της οικονομίας της ελεύθερης (ασύδοτης) αγοράς και όχι κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος μόνον.

Όταν ξέσπασε η κρίση οι εγκέφαλοι του καπιταλισμού, μεγαλοεπενδυτές, τραπεζίτες, μεγαλοεπιχειρηματίες και λοιπές αγαθοεργές δυνάμεις, αντελήφθησαν ότι ο καπιταλισμός απειλείται με κατάρρευση, καθώς οι ΗΠΑ, δηλαδή η χρηματοπιστωτική τους αγορά, είχε μολύνει την παγκόσμια οικονομία με τα τοξικά απόβλητα των τραπεζών των χωρών της Δύσης και κυρίως των αμερικανικών τραπεζών. Η χρεοκοπία της Lehman Brothers στις 15 Σεπτεμβρίου 2008 έδωσε το σύνθημα του συναγερμού. Η τέταρτη μεγαλύτερη επενδυτική τράπεζα των ΗΠΑ, «το κλέος και καύχημα» της Wall Street καταποντίστηκε, άρα έρχεται και η γενική κατάρρευση του καπιταλιστικού συστήματος. Στην προσπάθεια διάσωσης της χρηματοπιστωτικής αγοράς και κατ’ επέκτασιν του καπιταλισμού ένωσαν τις δυνάμεις τους όλες οι κυβερνήσεις των κρατών, μηδέ της ρωσικής και της κινεζικής εξαιρουμένων, όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όλες οι ισχυρές κεντρικές τράπεζες, όλοι οι μεγαλοεπενδυτές και μεγαλοεπιχειρηματίες, καθώς και όλοι οι ταϊσμένοι επιστήμονες που πούλησαν το επιστημονικό τους κύρος για να προλάβουν (ή να αναβάλουν) την οριστική κατάρρευση του συστήματος. Συμμαχία όλων των βολεμένων από το σύστημα. Και το θαύμα έγινε. Ο καπιταλισμός και η χρηματοπιστωτική αγορά διασώθηκαν. Η κατάρρευση δεν ήρθε. Πώς όμως;

Δύο πασίδηλα γεγονότα πρόλαβαν την κατάρρευση. Και τα δύο ήσαν το αποτέλεσμα της συμμαχίας των δυνάμεων που διαχειρίζονται σήμερα την εξουσία, όπως είπαμε παραπάνω. Είναι οι συνασπισμένες δυνάμεις στήριξης του συστήματος που βρίσκονται σήμερα σε κατάσταση διαπλοκής μεταξύ τους. Συμπλέγματα Λαοκόοντος για τη σωτηρία του οικονομικού πολιτικού και κοινωνικού κατεστημένου. Τα δύο γεγονότα που πρόλαβαν και έσωσαν τον καπιταλισμό και τους τραπεζίτες είναι: α) η παρέμβαση των κρατών που εκδηλώθηκε ποικιλοτρόπως και β) η καταπάτηση των κεκτημένων δικαιωμάτων των εργαζομένων με την ανοχή των κυβερνήσεων ή την προτροπή τους. Ας τα δούμε με κριτική διάθεση:

Α) Η παρέμβαση των κρατών: Η παγκοσμιοποίηση και η ελεύθερη αγοραία οικονομία είχε διασπείρει σε όλες τις χώρες την άποψη ότι ο κρατικός παρεμβατισμός στην οικονομία έχει αρνητική επίδραση στην αναπτυξιακή προσπάθεια μιας χώρας. Η άποψη αυτή ξεκίνησε τη δεκαετία του 1970 από τις ΗΠΑ στο πλαίσιο της επαγγελίας για «νέα τάξη πραγμάτων» και σύντομα την αγκάλιασαν όλα σχεδόν τα κράτη της Δύσης, αλλά και τα ανεπτυγμένα κράτη της Ανατολής (Ιαπωνία και «ασιατικές τίγρεις»). Έτσι άρχισε η κατεδάφιση των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους και το ξεπούλημα των δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών. Σύνθημα: Όλη η παραγωγική δραστηριότητα στο ιδιωτικό κεφάλαιο με καθεστώς ασυδοσίας. Το κράτος απλός θεατής στην όποια δραστηριότητα των αγορών, που υιοθετούσαν οποιαδήποτε θεμιτή ή αθέμιτη οικονομική και εμπορική τακτική. Έτσι το κράτος αποδυναμώθηκε τρομερά και σαν ώριμο σύκο έπεσε αδύναμο στη γη και καταπλακώθηκε από τις ασύδοτες δυνάμεις των αγορών. Έτσι ακριβώς ήθελαν το κράτος οι καπιταλιστές: ξεγυμνωμένο από δύναμη και ικανό μόνον να προστατεύει τα συμφέροντά τους και να διευκολύνει τις όποιες δραστηριότητές τους. Χωρίς παρεμβάσεις στην οικονομική δραστηριότητα. Η άποψη όμως ότι η κρατική παρέμβαση οδηγεί αναγκαστικά στην επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης και ο «παροπλισμός» του ρόλου του κράτους στην οικονομία πολεμήθηκε από ορισμένος φωτισμένους οικονομολόγους. Και τώρα ήρθε και η κρίση που ξεσκέπασε την απάτη αυτή των καπιταλιστών. Μπροστά στην κρίση και στην κατάρρευση του καπιταλιστικού συστήματος, περιδεείς οι προύχοντες του καπιταλισμού γονυπετείς εκλιπαρούσαν τις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα για να αποφευχθεί η σίγουρη κατάρρευση της ελεύθερης αγοράς και γενικά του καπιταλιστικού συστήματος. Τότε θυμήθηκαν και τον σπουδαίο ρόλο του κράτους στην οικονομία. Και οι κυβερνήσεις, στο πλαίσια της παραταξιακής αλληλεγγύης και αλληλοϋποστήριξης, άνοιξαν τους κρουνούς για να ρεύσει τσάμπα χρήμα από τους κρατικούς προϋπολογισμούς και τις δημόσιες κεντρικές τράπεζες στις ιδιωτικές τράπεζες, στις αμαρτωλές επενδυτικές επιχειρήσεις και στις παραπαίουσες μεγάλες επιχειρήσεις. Κράτη με έντονα δημοσιονομικά προβλήματα διέθεσαν πολλά δισ. στην επιχείρηση διάσωσης, όπως για παράδειγμα η χώρα μας. Και έριξαν στην εξαθλίωση τους φορολογούμενους και όλα τα μικρομεσαίου εισοδήματος νοικοκυριά. Και δεν τολμούν να λάβουν κανένα μέτρο προστασίας από τις υπερβολές των αμαρτωλών δυνάμεων της αγοράς. Οι θύτες θησαύρισαν και τα αθώα θύματα καλούνται τώρα να πληρώσουν τον λογαριασμό. Κι αυτό ορισμένοι το θεωρούν ως μεγάλη επιτυχία. Και πράγματι είναι, αφού την ανέχονται οι λαοί.

Β) Η καταπάτηση κεκτημένων δικαιωμάτων των εργαζομένων αποτέλεσε και εξακολουθεί να αποτελεί το δεύτερο δεκανίκι του καπιταλισμού. Η υψηλή ανεργία και η μετανάστευση, νόμιμη ή λαθραία, διευκόλυναν τον περιορισμό των δικαιωμάτων της εργατικής τάξης. Ο περιορισμός αυτός έγινε φυσικά και με την ανοχή των κυβερνήσεων και παρουσιάστηκε ως αναγκαία συνέπεια των μεταβολών που προκάλεσε η ορμητική εισβολή της τεχνολογίας στην παραγωγική διαδικασία. Ασφαλώς η τεχνολογία περιόρισε τις θέσεις εργασίας αντί να περιορίσει το ωράριο των εργαζομένων. Έτσι η ανεργία φούντωσε και άρχισε ο περιορισμός των κεκτημένων δικαιωμάτων. Η μεγάλη κατάκτηση των εργαζομένων, το οκτάωρο εργασίας, καταργήθηκε στην πράξη και η χωρίς αμοιβή υπερωριακή απασχόληση έγινε πλέον θεσμός. Και τώρα θα υπάρξει και η νομιμοποίησή της, η επίσημη κατάργηση του οκτάωρου. Η πρόσκαιρη και εποχιακή εργασία, η part time απασχόληση και η αδήλωτη εργασία (ντόπιων και μεταναστών) έχουν γίνει μια πραγματικότητα που προκαλεί σημαντική εξασθένηση της δύναμης των εργαζομένων. Η τωρινή οικονομική κρίση επέφερε γιγάντωση των φαινομένων αυτών και δημιούργησε ισχυρές τάσεις για την πλήρη κατεδάφιση όλων των κεκτημένων δικαιωμάτων των εργαζομένων. Άλλωστε και ο… σοσιαλιστής τέως πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης μας είχε προειδοποιήσει: «Δεν υπάρχουν κεκτημένα δικαιώματα»! Αυτές οι δυσμενείς για τους εργαζομένους εξελίξεις προκάλεσαν σημαντική μείωση των αποδοχών της μισθωτής εργασίας, βελτίωσαν το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος και αύξησαν σε μεγάλο βαθμό τα καθαρά κέρδη των μεγάλων κυρίως επιχειρήσεων, αλλά το σημαντικότερο είναι ότι προκάλεσαν πτώση του ηθικού των εργαζομένων και μείωσαν τη δύναμη αντίστασής τους στα χτυπήματα που δέχτηκαν και εξακολουθούν να δέχονται. Έτσι κυριάρχησε ο αγώνας για την επιβίωση.

Όμως η εξασθένηση της δύναμης των εργαζομένων οφείλεται και στη διαπλοκή των συνδικαλιστών με την πολιτική ηγεσία. Ο καπιταλισμός επεβλήθη χωρίς αντίσταση και σώθηκε οριστικά από τη σημερινή οικονομική κρίση. Η απειλή δυναμικής αντίδρασης της κοινωνικής πλειοψηφίας, που προκαλούσε φόβο στους ιθύνοντες του καπιταλισμού, εξέλιπε προς το παρόν.

Έτσι, με τις μεθοδεύσεις αυτές ο καπιταλισμός και οι τραπεζίτες σώθηκαν. Και η Κίνα και η Ρωσία δεν θέλησαν να αντιδράσουν, ρίχνοντας τη χαριστική βολή. Γιατί αυτό υπαγόρευε η προστασία των συμφερόντων τους (διαπλοκή συμφερόντων). Την κρίση την προκάλεσαν για να σωθεί ο υπό κατάρρευση σημερινός καπιταλισμός. Εντάξει, πέτυχαν τον σκοπό τους. Τώρα τους φορολογούμενους, τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες, τους εργαζομένους και γενικά τους εισοδηματικά αδύναμους πολίτες ποιος θα τους σώσει από τα κοράκια της αγοράς και από τις δαγκάνες του καπιταλισμού; Τα κράτη; Μα όλα είναι πλέον καταχρεωμένα και με υψηλά ελλείμματα. Και οι άρχοντες του συστήματος τώρα υποχρεώνουν τα κράτη να στραφούν στην αύξηση των φορολογικών βαρών και μάλιστα με μέτρα μόνιμης διάρκειας. Οι εργαζόμενοι δεν έχουν παρά να περιμένουν από το κράτος την αφαίρεση των κεκτημένων δικαιωμάτων τους. Οι εισοδηματικά αδύναμοι πολίτες δεν μπορούν να περιμένουν τίποτε. Τα κράτη δεν έχουν πλέον περιθώρια για άσκηση κοινωνικής πολιτικής. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και ο Αλμούνια περιμένουν με το μαστίγιο. Και απαιτούν αέναη λιτότητα για να καλυφθούν οι δαπάνες στήριξης του συστήματος. Μήπως θα βοηθήσουν οι τράπεζες που πήραν (και παίρνουν) τσάμπα χρήμα; Μα αυτές εξακολουθούν με την ανοχή των κρατών να κυνηγάνε μόνον την υψηλή κερδοφορία τους. Δανείζονται με επιτόκιο 1% και δανείζουν τα νοικοκυριά με 10% και άνω. Σκέτη τοκογλυφία! Προς το παρόν δεν υπάρχει φως. Η μόνη διέξοδος θα ήταν η κατάρρευση του σημερινού οικονομικού κατεστημένου και με μεταρρυθμίσεις που να ανοίγουν τον δρόμο για τη συγκρότηση της υπέρ των αδυνάτων πολιτείας. Όμως αυτό μοιάζει απραγματοποίητο ακόμη.