Αγώνας ηρωικός και πένθιμος με παρατηρητή την Ιστορία
Ο ολοκληρωτικός αγώνας που διεξάγει με τόση μαχητικότητα, ικανότητα και πάθος συγκρούεται με τη δημιουργημένη εικόνα παθητικότητας, μαλθακότητας και νωχέλειας. Δίνει την αίσθηση ανθρώπου που μόλις συνήλθε από μακρά υπνοβατική εμπειρία και ανακαλύπτει με τρόμο πού τον έχει φέρει αυτή η υπνωτική διαδρομή και πόσο βαρύ επαπειλείται το τίμημα.
Δικαιούται καλόπιστα να υποθέσει κανείς πως τώρα ανακαλύπτει ότι στο χείλος της αβύσσου δεν κλυδωνίζονται μόνο το αξίωμα και η λάμψη του, η θωπευτική μουσική της κολακείας από καιροφυλακτούντες μοχθηρούς «συνεργάτες» και ο έπαινος του ευμετάβολου δήμου και των αργυρωνήτων σοφιστών. Ότι, δηλαδή, δεν διακυβεύονται απλώς «αγαθά» τα οποία ο ίδιος ουδέποτε έδειξε «να έχει περί πολλού», αλλά αξίες πολύ πιο σημαντικές και διαχρονικές, στην ουρά των οποίων συναριθμείται και η ιστορική μαρτυρία.
Το τραγικό και πένθιμο ποιητικό στοιχείο στην περίπτωση του κ. Καραμανλή -και του μοναχικού αγώνα οπισθοφυλακής που τώρα διεξάγει, μόνος και υπονομευμένος στο δικό του στρατόπεδο- συνίσταται στο γεγονός ότι ο άνθρωπος αυτός μοιάζει να μη χωράει στο καθιερωμένο καλούπι, στα αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά του επαγγελματία πολιτικού. Κάπως, κάπου, εξαρχής, έδειχνε περισσότερο σαν διστακτικός επισκέπτης παρά σαν επίδοξος κατακτητής του χώρου της πολιτικής.
Απουσιάζει πράγματι από τα χαρακτηριστικά του κ. Καραμανλή η μανιώδης επιδίωξη της εξουσίας, είτε ως διάστροφη ορμή επιβολής στον συνάνθρωπο είτε ως βουλιμική δίψα πλούτου και θαυμασμού – χαρακτηριστικά κοινά στα δύο κυρίαρχα κόμματα και όχι μόνο. Στα πέντε χρόνια πρωθυπουργίας ουδείς αναγνώρισε στο πρόσωπό του το σύνηθες σε κυβερνώντες απεχθές χαρακτηριστικό της οίησης και της αλαζονείας. Ο από στήθους λόγος του έχει τον τόνο της ειλικρίνειας, δεν εκπέμπει τον γνώριμο ξύλινο ήχο των φθαρμένων στερεοτύπων και εξέχει με την άνετη ροή, την ευγλωττία και την άψογη χρήση της ελληνικής γλώσσας. Υψηλό κοινωνικό και δημοκρατικό ήθος τον εμποδίζει να μιμηθεί στην τηλεμαχία το παπανδρεϊκό «ψεύδεστε, κύριε Καραμανλή», ακόμη και κατά την υποτροπή. Και ένα ριζωμένο αίσθημα περί δικαίου και αλληλεγγύης αποδείχθηκε αυτοκαταστροφικό όταν αξιοποιήθηκε ως καταφύγιο από εκτεθειμένους και ύποπτους συνεργάτες.
Πρόκειται για σπάνια περίπτωση πολιτικού που πείθει πως αποστρέφεται λιποταξίες, κομπίνες, πλεκτάνες, συναλλαγές και άλλα κοινά βρώμικα εργαλεία της τέχνης. Πιστός στην αισθητική του fair play, του έντιμου παιχνιδιού, είναι για την πολιτική ένας sportsman, όπως οι Αγγλοσάξονες έλεγαν κάποτε, ή a good sport, όπως λένε σήμερα. Οι εντιμότεροι των αντιπάλων του αναγνωρίζουν αυτά τα ασυνήθη χαρακτηριστικά, οι πονηρότεροι τα ειρωνεύονται και η αδέκαστη και ανιδιοτελής κ. Παπαρήγα δείχνει να τα περιβάλλει με εκτίμηση και ενίοτε με συμπάθεια μέχρι τρυφερότητας.
Η πρακτική της πενταετίας (ή της υπνοβατικής διαδρομής) απέδειξε ότι αυτά τα αφοπλιστικά ανθρώπινα χαρακτηριστικά μπορεί να έχουν ολέθρια αποτελέσματα στους πονηρούς σημερινούς καιρούς και στο βασίλειο του Λαμογιστάν – όταν δεν ελέγχονται και προσαρμόζονται κατά περίπτωση, με οδηγό την απαραίτητη κοινωνική ζύμωση και γνώση των ανθρώπινων χαρακτήρων και όταν ο υπεύθυνος ηγέτης, δέσμιος κομματικών αγκυλώσεων, επιπλέον απομονώνεται από την περιβάλλουσα πραγματικότητα, στον γυάλινο κόσμο επιτηδείων συμβούλων.
Και επειδή η ιστορία δεν επιδίδεται σε ψυχανάλυση, ο απολογισμός της πενταετίας δεν μπορεί να αποφύγει την ετυμηγορία της πενίας κρισίμων επιτευγμάτων, της αστοχίας στρατηγικών επιλογών και της πλήρους τυφλότητας ενώπιον της επιτακτικής ανάγκης για έναν κινητήριο εθνικό στόχο, ένα εθνικό ιδεώδες. (Ο όρος «όραμα» εσκεμμένα εδώ αποφεύγεται, ως πονηρή επιλογή της έννοιας του φευγαλέου…) Ένα εθνικό ιδεώδες υψηλότερο βέβαια από την τσιμεντένια «ανάπτυξη» και την «πράσινη» ευημερία και πλησιέστερο προς τις παραδόσεις που εξασφάλισαν τη μέχρι σήμερα επιβίωση του Ελληνισμού. Η πενταετία αναπόφευκτα θα καταγραφεί ως ένας ακόμη κύκλος στη συνεχή πτωτική περιδίνηση προς τον εθνικόν αφανισμό – όχι απλώς προς τη χρεοκοπία, η οποία προβάλλεται ως μοναδικός εφιάλτης.
Οπωσδήποτε, η προεξόφληση της τελικής ιστορικής κρίσης είναι πρόωρη, προ της τελικής δοκιμασίας, που θα ακολουθήσει το προαναγγελλόμενο αποτέλεσμα της 4ης Οκτωβρίου, και τις αποφάσεις και επιλογές με τις οποίες συνδέονται οι τελευταίες προσδοκίες και ελπίδες από τον κ. Καραμανλή. Αν θα δεχθεί δηλαδή το αρνητικό αποτέλεσμα ως αφορμή αυτοκριτικού αναστοχασμού και -ισχυρότερος σε πείρα και γνώση- θα επιλέξει και ο ίδιος, με πείσμα και αποφασιστικότητα, «τον ανηφορικό και δύσκολο δρόμο» προς την εξυγίανση, ανασύνταξη και αναμόρφωση μιας απαραίτητης συντηρητικής παράταξης και προς την ανασυγκρότηση της χώρας. Ή θα ενδώσει στις Σειρήνες του αναχωρητισμού και θα παραδώσει τα κλειδιά σε πρόσωπα που δεν θα διστάσουν μπροστά σε κάθε… εθνική θυσία, προκειμένου να ικανοποιήσουν την άμετρη, ακόρεστη και παθολογική δίψα τους για εξουσία και επιβολή.
Όπως κι αν είναι, η περίπτωση του κ. Κώστα Καραμανλή έχει ήδη καταγραφεί ως μια ποιοτική παρέκβαση στην αισθητική της ελλαδικής πολιτικής, μια πινελιά ελκυστική σε ένα αυχμηρό και απωθητικό τοπίο.