Έτοιμος να δώσει κι άλλα στους Τουρκοκύπριους ο Χριστόφιας

Απόρρητα έγγραφα των Ηνωμένων Εθνών αποδεικνύουν ότι οι απεσταλμένοι του κύπριου ηγέτη, Τουμάζος Τσελεπής και Ανδρέας Μαυρομμάτης, παρουσιάστηκαν πανέτοιμοι για εκχωρήσεις δικαιωμάτων της ελληνοκυπριακής πλευράς, τις οποίες συνέδεσαν με δήθεν υποχωρήσεις των Τούρκων στο ζήτημα των περιουσιών.

Από τα πρακτικά των συναντήσεων που υπογράφει ο Τζον Μακ Γκάρι, σύμβουλος του Αλεξάντερ Ντάουνερ, διαφαίνεται ξεκάθαρα ότι στο «πάρε – δώσε» που ξεκίνησε στον δεύτερο γύρο θα μπορούσε κάλλιστα να επιτευχθεί αυτός ο συμβιβασμός, ώστε να δικαιούνται οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ να μιλούν για διέξοδο στο αδιέξοδο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πρακτικογράφος σημειώνει πως η αποτυχία να συμφωνηθεί ο μηχανισμός που θα σπάει τα αδιέξοδα στην εκτελεστική εξουσία δεν αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, υπονοώντας ότι με λίγη προσπάθεια θα μπορούσαν να επιτύχουν συμφωνία.

Ο κ. Χριστόφιας εισήλθε σε σοβαρές διαπραγματεύσεις χωρίς να εξασφαλίσει μέχρι στιγμής την παραμικρή υποχώρηση της Άγκυρας, η οποία ελέγχει πλήρως τον κατοχικό ηγέτη Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, σε αντίθεση με την Αθήνα, που δεν ενημερώνεται για τη διαπραγματευτική διαδικασία.

«Οι Τουρκοκύπριοι», αναφέρεται στα πρακτικά, «φαίνεται να είναι λίγο ευλύγιστοι στον σχεδιασμό της Προεδρικής εκλογής που δεν θα γίνεται απευθείας» (από τον λαό). Ο πρακτικογράφος σημειώνει ότι το Σώμα των Εκλεκτόρων ίσως να αποτελέσει επιλογή για τους Τουρκοκυπρίους, υπό τον όρο ότι η σύνθεσή του θα είναι 50:50. Παρότι οι Τουρκοκύπριοι απαίτησαν το ένα τρίτο των εδρών στην Κάτω Βουλή, θα αποδέχονταν το 30%, ενώ ζητούν να έχουν δικαίωμα βέτο, ένα αίτημα που η ελληνοκυπριακή πλευρά χαρακτηρίζει απαράδεκτο, καθώς θα μπορούσε να παραλύσει τις διαδικασίες.

Είναι χαρακτηριστικό -και προκαλεί κατάπληξη στους αξιωματούχους του ΟΗΕ- ότι με την έναρξη της συνάντησης ο κ. Μαυρομμάτης ανακοίνωσε με αυστηρό τρόπο ότι εκδόθηκε

«απόφαση πολιτικής», με την οποία απαγορεύεται κάθε συζήτηση για τη διακυβέρνηση. Ο πρακτικογράφος ισχυρίζεται πως πρόκειται για «προεδρική ντιρεκτίβα». Ο ελληνοκύπριος σύμβουλος εξήγησε στους συνομιλητές του ότι πρόκειται για αντίδραση στις μη λογικές προτάσεις των Τουρκοκυπρίων σε θέματα διακυβέρνησης, ασφάλειας και ειδικά στο ζήτημα των περιουσιών. Πρόσθεσε ότι οι διαπραγματεύσεις δεν θα οδηγηθούν πουθενά, εκτός εάν οι Τουρκοκύπριοι γίνουν πιο ρεαλιστές.

Ο κ. Μαυρομμάτης σημείωσε ότι οι τουρκικές θέσεις είναι χειρότερες από αυτές που περιλάμβανε το Σχέδιο Ανάν και απέδειξε πως στα θέματα της εκ περιτροπής Προεδρίας και της σύνθεσης των υπουργείων είναι αδιάλλακτοι. Ο Τζον Μακ Γκάρι απάντησε στον ελληνοκύπριο αντιπρόσωπο ότι η υιοθέτηση χειρότερων θέσεων και από του Σχεδίου Ανάν αποτελούσε «διαπραγματευτική τακτική» των Τουρκοκυπρίων και πρόσθεσε ότι, εάν αποτύχει η διευθέτηση επειδή ζήτησαν περισσότερα από αυτά που τους έδινε ο πρώην γενικός γραμματέας, (αυτό) «δεν θα είναι προς τιμήν τους».

Είναι ενδιαφέρουσες οι ιδέες που καταθέτει ο βασικός σύμβουλος του κύπριου Προέδρου, Τουμάζος Τσελεπής, ο οποίος εργάστηκε και στο «τιμ» των συνεργατών του Τάσσου Παπαδόπουλου, αν και δεν συμφωνούσε με τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Το 2004 ο κ. Τσελεπής ανήκε στη σκληρή ομάδα του «ναι», αλλά δεν παραιτήθηκε, ως ώφειλε. Αντίθετα, παρέμεινε και λέγεται πως υπέσκαπτε τον Παπαδόπουλο.

Ο προεδρικός σύμβουλος και στέλεχος του ΑΚΕΛ φέρεται από τον πρακτικογράφο να δηλώνει ότι οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να υποχωρήσουν στη διακυβέρνηση για να γίνουν υποχωρήσεις των Τουρκοκυπρίων σε άλλα θέματα, ειδικά στις περιουσίες. Υπαινίχθηκε δε ότι οι Ελληνοκύπριοι ήταν έτοιμοι για υποχωρήσεις στο ζήτημα της διακυβέρνησης, αλλά προειδοποίησε ότι αυτό δεν θα συμβεί μέχρις ότου να είναι ξεκάθαρο πως οι Τουρκοκύπριοι είναι έτοιμοι να ανταποδώσουν σε άλλες περιοχές. Είναι φανερό από τις συζητήσεις ότι ο κ. Τσελεπής παρουσιάζεται διαλλακτικός, αντίθετα από τον κ. Μαυρομμάτη, που ανήκει στη «σχολή Μακάριου» και ο οποίος απαντά απορριπτικά και με σκληρό τρόπο, όπως περιγράφει ο πρακτικογράφος.

Έθεσα στους Ελληνοκυπρίους, γράφει ο τελευταίος, το ότι η φόρμουλα πάνω στην οποία βασίζονται οι διαπραγματεύσεις προβλέπει πως δεν συμφωνείται τίποτα μέχρι να συμφωνηθούν όλα. Με αυτό το δεδομένο είπε στους αντιπροσώπους του κ. Χριστόφια να επιδείξουν ευλυγισία τώρα παρά να περιμένουν τους Τουρκοκυπρίους να το πράξουν. Οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ πιστεύουν πως η ευλυγισία των Ελληνοκυπρίων ίσως να μπορούσε να διευκολύνει τον συμβιβασμό με τους Τουρκοκύπριους. Τη θέση του ΟΗΕ απέρριψε ο κ. Μαυρομμάτης, ο οποίος πιστεύει πως η διαλλακτικότητα των Ελληνοκυπρίων στο θέμα αυτό δεν θα μπορεί να ακυρωθεί στη συνέχεια. Αντίθετα, οι Τουρκοκύπριοι «θα τη βάλουν στην τσέπη». Αξίζει να σημειωθεί ότι διαχρονικά οι υποχωρήσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς οφείλονται σε αυτήν την τακτική που ακολούθησε ο ΟΗΕ, εγκλωβίζοντας κατά καιρούς την κυπριακή ηγεσία. Η Προεδρία του Γλαύκου Κληρίδη αποτέλεσε παράδειγμα προς αποφυγήν.

Ο πρακτικογράφος των Ηνωμένων Εθνών ισχυρίζεται στο σημείο αυτό ότι στόχος των κ. Μαυρομμάτη και Τσελεπή είναι «να μας χρησιμοποιήσουν για να στείλουν σκληρότατο μήνυμα στους Τουρκοκυπρίους», ώστε να παρουσιαστούν υποχωρητικοί και να αρχίσουν να συμβιβάζονται εάν αντιμετωπίζουν με σοβαρότητα τη διευθέτηση του Κυπριακού.

Οι συνεργάτες του κ. Ντάουνερ καταλήγουν στο συμπέρασμα -σε αντίθεση με τον ειδικό σύμβουλο του ΟΗΕ- ότι είναι δύσκολη η επίτευξη προόδου στον δεύτερο γύρο, παρότι υπάρχει το «φυσικό χρονοδιάγραμμα» της εκλογικής διαδικασίας στα κατεχόμενα για τη θέση του κατοχικού ηγέτη. Εκφράζονται φόβοι ότι ο κ. Ταλάτ θα απολέσει την ηγεσία των Τουρκοκυπρίων.

Σάλος προκλήθηκε στην Κύπρο από την αποκάλυψη εγγράφου του ΟΗΕ σύμφωνα με το οποίο οργανώνονται οι δημοσιογράφοι υποστηρικτές του «ναι» για να είναι έτοιμοι να προπαγανδίσουν το νέο κείμενο που θα τεθεί ενώπιον του κυπριακού λαού στα δημοψηφίσματα.

Οι συγκεντρώσεις του ειδικού συμβούλου του ΟΗΕ με ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους δημοσιογράφους φιλοξενούνται στην εξοχική κατοικία του ανταποκριτή της «Ελευθεροτυπίας» Μακάριου Δρουσιώτη.

Στο έγγραφο των Ηνωμένων Εθνών αναφέρεται ότι στόχος των συγκεντρώσεων είναι η οργάνωση όσων υποστηρίζουν τη λεγόμενη «επαναπροσέγγιση». Σε δεύτερο έγγραφο υπονοείται πως οι υποστηρικτές του «ναι», «φύτεψαν» δικούς τους δημοσιογράφους στα κυπριακά Μέσα Ενημέρωσης.