Πώς και για ποιους λόγους «καθάρισε» ο Γιώργος τον Σημίτη, που τον έκανε αρχηγό

Η όλη υπόθεση, υπό μορφή κόντρας, εξελισσόταν μέρες πριν στο παρασκήνιο και στις διαβουλεύσεις που είχαν τόσο ο Γ. Παπανδρέου με τον ίδιο τον Κ. Σημίτη όσο και ο Ν. Αθανασάκης με τον Ν. Θέμελη. Έφτασε στην κορύφωσή της τη μέρα της συνεδρίασης του Εθνικού Συμβουλίου (την Πέμπτη), όταν η ατμόσφαιρα άρχισε να ηλεκτρίζεται από την καθυστέρηση (γύρω στις δύο ώρες) της έναρξης των εργασιών λόγω της «εμπλοκής» με την υπόθεση Σημίτη, αλλά και αργότερα, όταν πλέον διαφάνηκε ότι η υπόθεση οδηγείται σε «ναυάγιο» και μια νέα κόντρα ανάμεσα στους δύο άντρες είναι σε εξέλιξη.

Ουσιαστικά ο Γ. Παπανδρέου –παίζοντας με τη φωτιά, μια και η αυτοδυναμία είναι πιθανόν να κριθεί για λίγες ψήφους– δεν δέχτηκε να ικανοποιήσει την επιθυμία-απαίτηση του πρώην πρωθυπουργού να ηγηθεί εκείνος του ψηφοδελτίου Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ. Αντιπρότεινε στον πρώην πρωθυπουργό να βγει χωρίς σταυρό στην Α΄ Αθηνών ή στη Β΄ Πειραιά – πρόταση που δεν έγινε δεκτή από τον Κώστα Σημίτη, παρότι η Α΄ Πειραιά είναι η εκλογική του περιφέρεια και σε αυτήν πολιτευόταν πάντα.

Με τον τρόπο αυτό ο Γιώργος Παπανδρέου –σύμφωνα με μια εκδοχή– επιχειρεί να σφραγίσει το τέλος της διακυβέρνησης Σημίτη.

Η εξέλιξη αυτή είχε προεξοφληθεί καιρό πριν. Ο ένας μετά τον άλλον, σημαντικοί υπουργοί της κυβέρνησης Σημίτη έβλεπαν την πόρτα της εξόδου ή, καλύτερα, δεν έβλεπαν την πόρτα της επανεισόδου στο ΠΑΣΟΚ. Ο Γιάννος Παπαντωνίου δεν κατάφερε ποτέ –παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του ιδίου και φίλων του– να έρθει σε επαφή με τον Γιώργο Παπανδρέου. Ο πρόεδρος αρνούνταν πεισματικά ακόμα και να συναντηθεί μαζί του. Απομονωμένοι ένιωθαν εδώ και καιρό τόσο ο Αλέκος Παπαδόπουλος όσο και ο Νίκος Χριστοδουλάκης, οι οποίοι τελικά αναγκάστηκαν να δηλώσουν τη μη συμμετοχή τους στις εκλογές «για προσωπικούς λόγους», ώστε να μη βρεθούν στη δυσάρεστη θέση να τη διεκδικήσουν και ο Παπανδρέου να τους την αρνηθεί. Ό,τι δηλαδή υπέστη ο Χρίστος Βερελής, ο οποίος χθες δεν είδε το όνομά του στο ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ. Ο Άκης Τσοχατζόπουλος αποτελεί μόνος του ξεχωριστή περίπτωση… Ενώ λίγες μόνο ώρες μετά την ανακοίνωση ότι ο κ. Σημίτης δεν θα είναι υποψήφιος, παραιτήθηκε από το ψηφοδέλτιο του Νομού Πέλλας ο άλλοτε στενός συνεργάτης του πρώην πρωθυπουργού Γιώργος Πασχαλίδης.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, όταν την Πέμπτη που ανακοινώθηκαν τα ψηφοδέλτια δύο θέσεις στην Α΄ Αθηνών και την Α΄ Πειραιώς έμειναν ανοικτές, οι μυημένοι άρχισαν να ενώνουν τα κομμάτια του παζλ για τους χειρισμούς του Γιώργου Παπανδρέου. Η Ιπποκράτους είχε φροντίσει να συντηρήσει ένα κλίμα «απευθείας επικοινωνίας» των δύο ανδρών, θέλοντας να εμφανίσει την πρόθεση του Παπανδρέου να διατηρήσει σε «καλό επίπεδο» τη σχέση του με τον πρώην πρωθυπουργό. Επί της ουσίας όμως η Ιπποκράτους προετοίμαζε το έδαφος για την επόμενη κίνηση Παπανδρέου.

Είναι σαφές ότι η πρότασή του δεν θα μπορούσε να γίνει δεκτή απʼ τον πρώην πρωθυπουργό. Άλλωστε δεν ήταν λίγοι εκείνοι που στηλίτευαν τη διάθεση του κ. Σημίτη να παραμείνει στην πολιτική ως απλός βουλευτής, γεγονός που ούτως ή άλλως τού δημιουργούσε ένα επιπλέον ηθικό και ψυχολογικό βάρος. Από την άλλη όμως πλευρά, ο Γιώργος Παπανδρέου δεν φαίνεται να διανοήθηκε να του προσφέρει την πρώτη θέση του ψηφοδελτίου Επικρατείας. Κι αυτό γιατί θα ακύρωνε τον ίδιο του τον εαυτό και την απόφασή του να τον θέσει πριν από ενάμιση χρόνο εκτός Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Παράλληλα θα ακύρωνε όλη του την προσπάθεια να αφήσει πίσω «βάρη από το παρελθόν των εκσυγχρονιστικών κυβερνήσεων» και να απαγκιστρωθεί από «σκοτεινές» πλευρές της διακυβέρνησης του προκατόχου του.

Παράλληλα έκοψε τον δρόμο σε κάθε σκέψη και σενάριο για μια άτυπη «διαρχία» ή «συγκυβέρνηση», καθώς δεν ήταν λίγοι αυτοί που έλεγαν πως επιμένοντας για την πρώτη θέση του Επικρατείας ο Κ. Σημίτης ουσιαστικά επιδίωκε να έχει αναβαθμισμένο ρόλο και λόγο όχι μόνο στην προεκλογική περίοδο, αλλά και στην περίοδο που θα ακολουθούσε. «Αφού τώρα δημιουργούσε πρόβλημα, θα είχε όλες τις προϋποθέσεις και τα πατήματα να κάνει τα ίδια και μετά, να απαιτεί και να συνδιαχειρίζεται καταστάσεις».

Ωστόσο, από την άλλη πλευρά υπάρχει και ισχυρός αντίλογος, όπως ότι ο Κ. Σημίτης είναι αυτός που έδωσε το δακτυλίδι της διαδοχής στον Γιώργο την ώρα που υπήρχαν και άλλοι μνηστήρες και συνεπώς ο κ. Παπανδρέου θα έπρεπε να τον αντιμετωπίζει με άλλο τρόπο.

Παράλληλα επισημαίνεται πως ο Κ. Σημίτης έχει ένα σοβαρό κυβερνητικό έργο –παρά τα φαινόμενα διαφθοράς, για τα οποία δεν δίστασε να απομακρύνει ανθρώπους του περιβάλλοντός του– αλλά και προσφορά και η τοποθέτησή του στην πρώτη θέση του Επικρατείας θα είχε συμβολική σημασία αναφορικά με τη δουλειά που έκανε. Λένε ακόμα κάποια στελέχη πως ήταν μεν δικαίωμα του Γ. Παπανδρέου να μην τον τοποθετήσει στην πρώτη θέση του Επικρατείας, αλλά όμως αυτήν τη φορά ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ το «παρατράβηξε», γιατί δεν αρνείσαι κάτι το οποίο σου ζητάει επίμονα ένας πρώην πρωθυπουργός και αρχηγός του κόμματος. Προσθέτουν μάλιστα πως ό,τι πολιτική κριτική και αν ασκεί κάποιος απέναντι στον Σημίτη, ο πρώην πρωθυπουργός δεν έχει καμιά σχέση με περιπτώσεις «βαρόνων» από τη ΝΔ που μάχονται για το Επικρατείας.

Πάντως όλη αυτή η ιστορία τροφοδότησε και μια σειρά από άλλες εκδοχές για το πώς και το γιατί ο Γ. Παπανδρέου έσπρωξε προς την έξοδο τον Κ. Σημίτη.

Μία εξ αυτών αναφέρει πως υπήρχε ενόχληση και διαφωνία της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ προς τη θέση πλέον του Κ. Σημίτη να λέει όχι στην ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ και υπάρχει εκτίμηση πως ο πρώην πρωθυπουργός είναι πλέον σταθερά δεμένος με τη γραμμή των Γερμανών που αρνούνται την ένταξη της Τουρκίας.

Μια άλλη εκδοχή επισημαίνει πως η Ιπποκράτους φοβόταν ενδεχομένως μήπως σκάσει κάποια «χοντρή ιστορία» παραμονή εκλογών για τον πρώην πρωθυπουργό και η όποια φωτιά έκαιγε και τη νυν ηγεσία του

ΠΑΣΟΚ. Και ως πιθανότερη ιστορία θεωρούσαν κάποια συγκλονιστική αποκάλυψη για την κρίση στα Ύμια και το τι συμφώνησε τότε ο Κ. Σημίτης, με αφορμή την έκδοση σε λίγο και του βιβλίου των δημοσιογράφων Μιχάλη Ιγνατίου και Αθαν. Έλλις.

Πάντως, πέραν τούτων, δεν είναι λίγα τα στελέχη που επισημαίνουν πως αυτή η κίνηση του Γ. Παπανδρέου έχει μεγάλο (εκλογικό) ρίσκο, διότι ενδέχεται πολλοί αμιγώς Σημιτικοί να μην ψηφίσουν και τα πράγματα θα είναι δύσκολα καθώς η αυτοδυναμία δεν είναι δεδομένη και θα παιχθεί πιθανά για λίγες ψήφους.

Παράλληλα, λένε, δίνει το έναυσμα μιας νέας αρχής και στέλνει μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση ότι ο ηγέτης του ΠΑΣΟΚ έχει την πολιτική βούληση να προχωρήσει και σε άλλες τέτοιες «δύσκολες» αποφάσεις.

Επισημαίνουν ακόμα πως δεν απευθύνεται μόνο σε κομματικό ακροατήριο. Απευθύνεται και σε μια μερίδα «μεσαίων» ψηφοφόρων που πίστεψαν στο εκσυγχρονιστικό εγχείρημα του Κώστα Σημίτη, αλλά απογοητεύτηκαν από τη συμπεριφορά ορισμένων υπουργών του, ενώ στέλνει μήνυμα στην κοινωνία ότι εννοεί τα περί ανανέωσης της πολιτικής ζωής, όντας σε θέση να επιβάλει άμεσα ή έμμεσα πολιτικές αποστρατείες.

Επίσης αρκετά στελέχη, σχολιάζοντας την άποψη άλλων στελεχών, ότι το ΠΑΣΟΚ και η χώρα, σε τούτη τη δύσκολη ώρα, έχουν ανάγκη από την ενεργό συμμετοχή αξιόλογων συνεργατών που είχαν αναδειχθεί στα χρόνια της διακυβέρνησης Σημίτη, τονίζουν πως η απάντηση είναι απλή. Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ο Δημήτρης Ρέππας κ.ά. είναι σήμερα στενοί συνεργάτες του Γιώργου Παπανδρέου. Ενώ σημαντική θέση στην ομάδα αναμένεται να πάρει κι ο Λουκάς Παπαδήμος, αντιπρόεδρος σήμερα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας και άλλοτε στενός συνεργάτης του πρώην πρωθυπουργού, υπό την προϋπόθεση ότι θα δεχθεί να παραιτηθεί από αυτήν τη σημαντική θέση που κατέχει. Επίσης επισημαίνουν πως μια σειρά από «σκιώδεις υπουργούς», όπως ο Αντ. Λοβέρδος, ο Μιχ. Χρυσοχοΐδης, ο Γ. Φλωρίδης κ.ά. που έχουν κεντρικό-θεσμικό ρόλο, υπήρξαν υπουργοί και συνεργάτες του πρώην πρωθυπουργού.