Ξεπερνούν το 1 τρισ. ευρώ τα πραγματικά χρέη της χώρας!

Η έκθεση-βόμβα (Greece: Selected Issues, IMF Country Report 09/245, August 2009), που δόθηκε στη δημοσιότητα από το ΔΝΤ ταυτόχρονα με τη δημοσιοποίηση της τακτικής, επίσημης έκθεσής του, πέρασε απαρατήρητη από τα ελληνικά Μέσα Ενημέρωσης. Οι αναλυτές των μεγάλων τραπεζών, όμως, την «ξεσκόνισαν» και τονίζουν ότι αντανακλά με μεγάλη σαφήνεια τις τρομακτικές πιέσεις που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση από τους διεθνείς οργανισμούς για την άμεση λήψη μέτρων με βαρύτατο πολιτικό κόστος.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αναλυτές του ΔΝΤ προτείνουν στην κυβέρνηση να δώσει άμεσα στη δημοσιότητα τους υπολογισμούς για το πραγματικό χρέος της χώρας και να τους δημοσιεύει σε τακτά διαστήματα (για παράδειγμα, μαζί με την κατάθεση κάθε προϋπολογισμού), ώστε να δημιουργήσει το κατάλληλο κλίμα στην κοινή γνώμη για να αποδεχθεί τα πιο σκληρά μέτρα. Τονίζουν, όμως, ότι η λήψη των μέτρων δεν μπορεί να αναβληθεί, γιατί με την πάροδο του χρόνου η «μαύρη τρύπα» θα διευρύνεται και θα χρειάζονται όλο και πιο δύσκολες αποφάσεις στο μέλλον.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών του ΔΝΤ, για να εξαλειφθεί στο μέλλον το τεράστιο πραγματικό χρέος της χώρας, θεωρητικά θα χρειάζονταν από το 2010 μέτρα για μόνιμη εξοικονόμηση ποσού που αντιστοιχεί στο 9,9% του ΑΕΠ (γύρω στα 25 δισ. ευρώ)! Αναγνωρίζουν βέβαια ότι τέτοια θεραπεία-σοκ θα ήταν πολιτικά αδύνατο να εφαρμοσθεί μέσα σε μια χρονιά, αλλά υπογραμμίζουν ότι θα πρέπει ήδη από το 2010 η κυβέρνηση να αρχίσει να λαμβάνει με δόσεις τα μέτρα που θα καλύψουν σταδιακά αυτόν τον στόχο μέσα στα επόμενα χρόνια.

Η κατάσταση είναι τόσο κρίσιμη, σύμφωνα με τους αναλυτές του ΔΝΤ, που η χώρα κινδυνεύει να «φάει πόρτα» από τους δανειστές της, δηλαδή να αντιμετωπίσει τις ίδιες δυσκολίες με χώρες της «ευρωπαϊκής περιφέρειας», όπως η Λιθουανία, η οποία βρίσκεται ήδη υπό την κηδεμονία του ΔΝΤ: «Η Ελλάδα είναι πιθανό να αντιμετωπίσει αυξανόμενες δυσκολίες στη διάθεση πρόσθετων χρεογράφων στο μέλλον, όχι εξαιτίας των υφιστάμενων χρεών της, που ήδη έχουν απορροφηθεί από την αγορά ομολόγων, αλλά εξαιτίας των πιέσεων από το χρέος που θα εμφανίσει στο μέλλον, εξαιτίας των ακολουθούμενων πολιτικών».

Το πρόβλημα του πραγματικού χρέους της χώρας απασχολεί από καιρό και τα κυβερνητικά στελέχη, καθώς η κρίση υποχρέωσε τους επενδυτές της αγοράς ομολόγων να αξιολογούν με μεγαλύτερη προσοχή την οικονομική θέση των χωρών προτού τις δανείσουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τον Φεβρουάριο το «Π», σε σχετικό του δημοσίευμα, είχε αποκαλύψει τους υπολογισμούς κυβερνητικών παραγόντων, που ανέβαζαν το πραγματικό χρέος στα 778 δισ. ευρώ, δηλαδή σε ποσό περίπου τριπλάσιο του εθνικού εισοδήματος.

Οι προβλέψεις των αναλυτών του ΔΝΤ είναι πολύ χειρότερες και από αυτές:

– Έχουν υπολογίσει το σύνολο της δημόσιας περιουσίας και από αυτό το ποσό αφαιρούν όλα τα σημερινά χρέη της χώρας, για να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι ήδη το 2008 το Δημόσιο ήταν… μείον, με αρνητική καθαρή θέση 53,2 δισ. ευρώ, η οποία θα γίνει ακόμη χειρότερη το 2009 (-67,5 δισ. ευρώ) και… απελπιστική το 2014 (-150,7 δισ. ευρώ). Αυτό σημαίνει ότι ακόμη κι αν το Δημόσιο πουλήσει τα πάντα το 2014 (ακόμη και τους δρόμους!) για να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις του, πάλι θα λείπουν 150,7 δισ. ευρώ.

– Αν σε αυτόν τον υπολογισμό προστεθούν οι υποχρεώσεις που αναμένεται να δημιουργήσουν στο μέλλον οι ακολουθούμενες σήμερα πολιτικές στα δημόσια οικονομικά, αλλά και σε σχέση με το ασφαλιστικό σύστημα, τα ποσά γίνονται αστρονομικά. Η συνολική αξία παλαιών και μελλοντικών υποχρεώσεων στο τέλος του 2009 θα είναι κατά 1,039 τρισ. ευρώ μεγαλύτερη από τη συνολική δημόσια περιουσία, δηλαδή το πραγματικό χρέος θα αντιστοιχεί σε ποσοστό 395,1% του ΑΕΠ. Το 2014 εκτιμάται ότι θα έχει φθάσει τα 1,496 τρισ. ευρώ, ή ποσοστό 533,9% του ΑΕΠ και είναι φανερό ότι με τέτοια μεγέθη οι δανειστές της χώρας δεν θα αργήσουν να… κατεβούν σε απεργία.

Πανικός για τα έσοδα

Εν τω μεταξύ, πρωτοφανείς συνθήκες πανικού δημιουργεί στο οικονομικό επιτελείο η κατάρρευση των δημοσίων εσόδων, καθώς τα μηνύματα που φθάνουν στην Καραγιώργη Σερβίας δείχνουν ότι τίποτα δεν αλλάζει εντός του καλοκαιριού σε σχέση με τις απογοητευτικές εισπρακτικές επιδόσεις του πρώτου εξαμήνου και τα προκαταρκτικά στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού κατά το 9μηνο του 2009, που θα πρέπει να σταλούν στα τέλη Σεπτεμβρίου στην Κομισιόν, θα είναι εξίσου απογοητευτικά.

Η κατάρρευση των εσόδων περιπλέκει την προσπάθεια της κυβέρνησης να εξασφαλίσει από την Κομισιόν μια παράταση της δημοσιονομικής προσαρμογής μέχρι το τέλος του 2011 και αυξάνει τις απαιτήσεις των Βρυξελλών για τη λήψη αποτελεσματικών διορθωτικών μέτρων, που θα «απαλύνουν» τις εντυπώσεις από την εισπρακτική κατάρρευση του τρέχοντος έτους.

Ιδέα Χριστοδουλάκη…

Σε αυτό το πλαίσιο, το υπουργείο Οικονομικών «ξέθαψε» αιφνιδίως μια παλιά ιδέα που είχε επιχειρήσει να υλοποιήσει και ο Νίκος Χριστοδουλάκης το 2003, χωρίς ποτέ να τεθεί σε εφαρμογή. Όπως ανακοινώθηκε τη Δευτέρα, το υπουργείο θα αναζητήσει τεχνική λύση για να συνδέσει, μέσω ηλεκτρονικού συστήματος, τις ταμειακές μηχανές και τους μηχανισμούς έκδοσης τιμολογίων όλων των επιχειρήσεων της χώρας με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, ώστε να σταματήσει το φαινόμενο της έκδοσης πλαστών τιμολογίων και να καταπολεμηθεί δραστικά η φοροαποφυγή και φοροδιαφυγή στον ΦΠΑ.

Πάντως το οικονομικό επιτελείο έχει διαθέσιμα όλα τα σενάρια νέων φορολογικών μέτρων που θα παρουσιασθούν στην Κομισιόν τον Οκτώβριο, εφόσον βέβαια δεν μεσολαβήσουν αιφνιδιαστικές πολιτικές/εκλογικές εξελίξεις. Το «ψαλίδισμα» προνομιακών καθεστώτων αυτοτελούς φορολόγησης εισοδημάτων και φοροαπαλλαγών φυσικών και νομικών προσώπων, η επιβολή νέων τεκμηρίων εισοδήματος, η αύξηση των συντελεστών καθαρού κέρδους και η υπαγωγή περισσότερων επιχειρήσεων στην αυτόματη περαίωση, βρίσκονται σταθερά στο «φορολογικό μενού» εν όψει του Οκτωβρίου, χωρίς προς το παρόν να έχουν ληφθεί οι οριστικές αποφάσεις.