Η ΚΥΠΡΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΟΛΟΦΟΝΗΜΕΝΟΙ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΙ
Σωστά. Αγνοούμενοι δεν υπάρχουν. Νεκροί υπάρχουν. Δολοφονημένοι, αν και αιχμάλωτοι πολέμου, από τούρκους στρατιώτες που δεν έμαθαν τους κανόνες του πολέμου και της στοιχειώδους ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Ότι, για παράδειγμα, δεν δολοφονείς αιχμάλωτους, άοπλους και ανυπεράσπιστους.
Πώς αυτό διέλαθε της προσοχής των τούρκων αξιωματικών, γόνων της αστικής κεμαλικής τάξης, που διαπνέονται από τις αρχές του πολιτισμού, της ευαισθησίας και του σεβασμού του αντιπάλου; Ή μήπως δεν διέλαθε; Εκτός κι αν δεν ήταν κανονικοί τούρκοι στρατιώτες οι εισβολείς της Κύπρου, αλλά τίποτα… βάρβαροι, τίποτα απολίτιστοι και παράξενοι λαοί της Ανατολής που κατοικούν από την Κωνσταντινούπολη και πέρα και φτάνουν μέχρι τα σύνορα του Ιράκ και της Συρίας. Τίποτα δυστυχείς που χρησιμοποιούνται από το βαθύ κράτος σε εισβολές με την υπόσχεση πως από αυτό που θα κατακτηθεί θα τους δοθεί μέρος για να φτιάξουν το σπίτι τους, να αποκτήσουν περιουσία. Ή μήπως δεν τα κάνει αυτά το πολιτισμένο τουρκικό κράτος, που αποτελεί συνέχεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας;
Τελικά δεν ήταν και τόσο τρελός, τόσο «νούμερο», εκείνος ο τούρκος ηθοποιός και σκηνοθέτης που είπε «ζωντανά», μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή τουρκικού καναλιού, ότι συμμετείχε όταν εστάλη στην Κύπρο κατά την εισβολή του 1974 σε εκτελέσεις κυπρίων αιχμαλώτων κατόπιν εντολής ανωτέρων του. Για να το ανακαλέσει μετά και να ισχυριστεί ότι όλα αυτά είναι μέρος ταινίας που φτιάχνει και μπερδεύτηκε μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας. Το τουρκικό κράτος βιάστηκε να παρουσιάσει στοιχεία ότι τα πράγματα δεν μπορεί να είναι έτσι όπως τα λέει διότι δεν υπηρετούσε σε μονάδα μάχιμη αλλά βοηθητική. Δεν πειράζει όμως, μπορεί να μην εκτέλεσε αιχμαλώτους ο ηθοποιός, εκτέλεσαν όμως άλλοι. Αυτοί πού υπηρετούσαν άραγε και τι εντολές είχαν; Θα απαντήσει το τουρκικό κράτος;
Και ο ευφυής πρωθυπουργός Ερντογάν; Αυτός που έχει την ευφυΐα και την ικανότητα να μιλάει για θέματα-ταμπού στην Τουρκία και να τα καταδικάζει, όπως οι γενοκτονίες πληθυσμών, μήπως πρέπει να πει κάτι και γι’ αυτό; Στο κάτω κάτω μπορεί και να του κάνει καλό πολιτικά. Όπως του έκανε η δήλωση-καταδίκη της (όχι και τόσο) παλαιάς τουρκικής πολιτικής να εξοντώνει μειονότητες. Ή όπως του έκανε καλό η επίθεση στον ισραηλινό πρόεδρο Σιμόν Πέρες για τη σφαγή των Παλαιστινίων από το Ισραήλ. Επίθεση πολύ πιο αποδοτική από τις ανθρώπινες βόμβες των Αράβων κατά του Ισραήλ, που προκαλούν σοκ στην κοινή γνώμη. Πολύ περισσότερο αφού ο Ερντογάν, μετά την κίνησή του αυτή (στο Νταβός της Ελβετίας), έγινε σημείο αναφοράς των Αράβων. Θα έχει ενδιαφέρον η τοποθέτηση της τουρκικής ηγεσίας – αν υπάρξει τοποθέτηση και δεν παραπέμψει η τουρκική κυβέρνηση το θέμα της εκτέλεσης αιχμαλώτων πολέμου σε υπηρεσιακούς παράγοντες του στρατεύματος ή της δικαιοσύνης.
Όλα αυτά τα χρόνια ήξεραν όλοι ότι, όπως το είχε υπαινιχθεί με σχετική σαφήνεια και ο τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς, αγνοούμενοι δεν υπήρχαν. Νεκροί ναι, υπάρχουν, αλλά κανείς δεν ήξερε πού είναι θαμμένοι. Ίσως να υπήρχαν και ορισμένοι, λίγοι, αγνοούμενοι που θα ζουν, αν ζουν ακόμα, στα βάθη της Τουρκίας, χαμένοι και σε κατάσταση που είναι αμφίβολο αν θα θυμούνται τι τους συνέβη το 1974. Θα έπρεπε μετά από ένα εύλογο διάστημα, αφού ο πόλεμος είχε τελειώσει, οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Τουρκίας, στη βάση της αξιοπρέπειας και του ανθρωπισμού, να είχαν ανταλλάξει πληροφορίες και να είχε λάβει τέλος το δράμα των ανθρώπων που χάθηκαν τότε. Να αποδοθούν τα λείψανα, τα οστά, στις οικογένειές τους, για να πενθήσουν όσους και όσα χάθηκαν το καλοκαίρι του 1974. Δεν έγινε όμως αυτό, και τυχαίες αυθαίρετες επεκτάσεις οικιών που κατελήφθησαν από εποίκους στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου έφεραν στο φως τα οστά των δολοφονημένων αγνοουμένων «κάτω από τη λεμονιά», όπως γράφτηκε και ειπώθηκε στα σχετικά ρεπορτάζ, των αιχμαλώτων πολέμου.
Ο πόλεμος τελειώνει μόνο όταν θαφτούν οι νεκροί. Αυτό είναι αρχαία αρχή, παλαιότατη αξία την οποία γνωρίζουν καλά και οι τούρκοι γείτονες. Το ίδιο θα επιθυμούσαν και αυτοί για τους δικούς τους νεκρούς.
Σε κάθε περίπτωση, για μια ακόμα φορά, και με μια ακόμα –δραματική– ευκαιρία, φαίνεται πως για την Τουρκία η Ενωμένη Ευρώπη είναι πολύ μακριά. Μακρύτερα απ’ όσο απέχουν χιλιομετρικά, που και αυτό δεν είναι λίγο…