Πώς έχασαν 63 εκατ. ευρώ τα «χρυσά αγόρια» της Εθνικής!

Η«τρύπα» των 62,6 εκατ. ευρώ εμφανίσθηκε στον ισολογισμό του 2008 της Εθνικής Asset Management, δηλαδή της θυγατρικής εταιρείας διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων της Εθνικής Τράπεζας, που για περισσότερες από τρεις δεκαετίες ήταν γνωστή στην αγορά με την επωνυμία Διεθνική ΑΕΔΑΚ. Τα ηνία της εταιρείας, που έχει την ευθύνη διαχείρισης αρκετών δισεκατομμυρίων ευρώ για λογαριασμό χιλιάδων επενδυτών, αλλά και

ασφαλιστικών ταμείων, έχει αναλάβει από το 2007 ο κ. Αχιλλέας Κοντογούρης, το «Κ» της γνωστής χρηματιστηριακής εταιρείας Π&Κ, μετά την εξαγορά της τον Οκτώβριο του 2006 από την Εθνική, έναντι 48,7 εκατ. ευρώ. Διάνα επιλογή δηλαδή του κ. Αράπογλου.

Το τίμημα της εξαγοράς είχε χαρακτηριστεί υπέρογκο από την

αξιωματική αντιπολίτευση, ενώ το ΠΑΣΟΚ υπέβαλε και μηνυτήρια αναφορά κατά της διοίκησης Αράπογλου.

Στην αναφορά αυτή τονιζόταν μεταξύ άλλων ότι «η διάσωση των μετόχων της Π&Κ είναι ο προφανής σκοπός που εξυπηρετήθηκε από την εξαγορά.

Οι μέτοχοι της Π&Κ εισέπραξαν το τεράστιο τίμημα για μια εταιρεία που είχε αντικειμενικά εισέλθει σε περίοδο απαξίωσης και εξασφάλισαν για τον εαυτό τους, με τη “μεγαλοψυχία” της διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας, από 500.000 ευρώ ετησίως». Στην ίδια αναφορά γινόταν λόγος μάλιστα και για «εκλεκτικές συγγένειες των μετόχων της Π&Κ με την κυβερνώσα πλειοψηφία».

Ο ακριβοπληρωμένος κ. Κοντογούρης και η ολιγομελής ομάδα των στελεχών που έχει επιλέξει, με την πρώτη μεγάλη κρίση που αντιμετώπισαν το 2008, δεν δικαίωσαν τις επιλογές του κ. Αράπογλου, καθώς η Εθνική ΑΜ «έγραψε» σε μία χρονιά ζημία από χρεόγραφα υπερτριπλάσια του συνόλου των ιδίων κεφαλαίων της!

Οι τοποθετήσεις σε ομόλογα

Το πρόβλημα εμφανίσθηκε στη διαχείριση του αμοιβαίου κεφαλαίου που ως τότε αποτελούσε τη «ναυαρχίδα» των αμοιβαίων κεφαλαίων που βρίσκονταν υπό τη διαχείριση της εταιρείας: το Δήλος Money Plus Διαχείρισης Διαθεσίμων Εξωτερικού εμφάνιζε ενεργητικό 3,66 δισ. ευρώ (1,25 τρισ. δρχ.), σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία στις 30/6/2009.

Σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας του, πρόκειται για ένα αμοιβαίο κεφάλαιο που απευθύνεται σε συντηρητικούς αποταμιευτές.

Στο τέλος του Ιουνίου 2008, και παρότι η κρίση διεθνώς είχε «δείξει τα δόντια της» ήδη από τις αρχές του 2007, οι διαχειριστές του αμοιβαίου κεφαλαίου, αντί να αναπροσαρμόσουν ανάλογα το χαρτοφυλάκιο, διατηρούσαν τοποθετήσεις, ύψους 1,1 δισ. ευρώ, σε ομόλογα τραπεζών και μεγάλων επιχειρήσεων, με υψηλή πιστοληπτική αξιολόγηση.

Με αυτήν τη σύνθεση χαρτοφυλακίου, μετά το σοκ από την κατάρρευση της Lehman, μιας τράπεζας που μέχρι να κλείσει είχε κορυφαία πιστοληπτική αξιολόγηση, το αμοιβαίο κεφάλαιο Δήλος Money Plus άρχισε στα τέλη Σεπτεμβρίου να εγγράφει μεγάλες απώλειες.

Σε λίγες ημέρες, η απόδοσή του από την αρχή του χρόνου είχε πέσει από το 2% στο 0,3%. Η εταιρεία διαχείρισης υποχρεώθηκε να απορροφήσει ένα μέρος από τις ζημίες των εταιρικών ομολόγων που είχαν απαξιωθεί και ήταν αδύνατο να πουληθούν, για να μην περάσουν οι ζημίες στους μεριδιούχους και ένα κατ’ όνομα «συντηρητικό» αμοιβαίο κεφάλαιο εμφανίσει αρνητική απόδοση.

Έτσι, η Εθνική Asset Management αγόρασε πολλά χρεόγραφα από το αμοιβαίο κεφάλαιο και ενέγραψε τελικά η ίδια ζημίες αποτίμησης, ύψους 62,6 εκατ. ευρώ στον ισολογισμό του 2008. Άγνωστο είναι πόσα από αυτά τα ομόλογα και σε ποιες τιμές κατέληξαν στην ίδια την τράπεζα, αλλά είναι γεγονός ότι το ενεργητικό του συγκεκριμένου αμοιβαίου κεφαλαίου ουσιαστικά έχει «εξαϋλωθεί». Τον Οκτώβριο, όταν πολλοί μεριδιούχοι ζητούσαν πίσω τα χρήματά τους, οι περισσότεροι τα μετέφεραν σε προθεσμιακές καταθέσεις στην ίδια την Εθνική.

Θα περίμενε κανείς ότι το

«άνοιγμα» του κ. Κοντογούρη στα εταιρικά χρεόγραφα, που όπως αποδείχθηκε έκρυβε σοβαρούς κινδύνους, θα είχε ωφελήσει τους μεριδιούχους, τουλάχιστον στις καλές εποχές, αφού οι αποδόσεις αυτών των τίτλων ήταν πολύ υψηλές.

Όμως, τα στοιχεία δείχνουν ότι την τριετία 2006-2008 το Δήλος Money Plus είχε σωρευτική απόδοση 6,9%, ενώ ο πληθωρισμός της ίδιας περιόδου ήταν 12,2%.

Πήραν και μπόνους!

Την περυσινή χρονιά ο κ. Κοντογούρης και η ομάδα του δεν έπιασαν ούτε… τη βάση. Θα περίμενε κανείς ότι, ύστερα από αυτήν τη μάλλον θλιβερή επίδοση, στην Εθνική Asset Management θα «έπεφταν κεφάλια». Το αντίθετο συνέβη: τα έξοδα διοικητικής λειτουργίας, όπου περιλαμβάνονται και οι αμοιβές των στελεχών, αυξήθηκαν στα 3,2 εκατ. ευρώ, ενώ κρατήθηκαν και τα ελάχιστα προς διανομή κέρδη (450.000 ευρώ) για να μοιρασθούν μπόνους!

Οι εξηγήσεις Κοντογούρη

Το «Π» ζήτησε εγγράφως σχολιασμό των στοιχείων του ρεπορτάζ από τον κ. Αχ. Κοντογούρη, ο οποίος σε ηλεκτρονικό του μήνυμα τονίζει μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

«Οι ακραίες συνθήκες που επικράτησαν στις αγορές ολόκληρο το 2008 επηρέασαν τα αμοιβαία κεφάλαια διαχείρισης διαθεσίμων διεθνώς, και στη χώρα μας.

Σε περιπτώσεις που οι διαχειρίστριες ΑΕΔΑΚ ανήκαν σε τραπεζικούς ομίλους, οι τράπεζες κατά κανόνα διευκόλυναν με ρευστότητα μέσω εξαγοράς τίτλων τα αμοιβαία κεφάλαια, έτσι ώστε η έλλειψη ρευστότητας στις διεθνείς αγορές ομολόγων, σε συνδυασμό με το κύμα εξαγορών μεριδίων κατά την περίοδο της διεθνούς κρίσης ρευστότητας, να μην οδηγήσει στην απαξίωση της επένδυσης των μεριδιούχων.

Η Εθνική Τράπεζα, έχοντας σαν στόχο την ίση μεταχείριση και την προστασία των μεριδιούχων, ενίσχυσε τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας ώστε η τελευταία να έχει τη δυνατότητα ανάληψης των αποτιμητικών ζημιών.

Οι ενέργειες αυτές της τράπεζας ήταν απολύτως επιβεβλημένες ώστε να μην πληγεί η επιχειρηματική δραστηριότητα της διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων στην οποία ο Όμιλος της ΕΤΕ δραστηριοποιείται από το 1972, εξαιτίας των ακραίων συνθηκών που επικράτησαν στις αγορές το 2008.

Ως προς το ύψος των αποτιμητικών ζημιών που απορροφήθηκαν από την εταιρεία, ανήλθαν σε 60 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί μόλις στο 1,3% του ενεργητικού του Α/Κ Δήλος Money Plus το

οποίο στις αρχές του 2008 ήταν της τάξης των 4,6 δισεκατομμυρίων ευρώ. Συνεπώς, λαμβανομένης υπόψη της δριμύτητας της κρίσης, το μέγεθος των ζημιών αυτών ήταν μάλλον περιορισμένο, αν όχι αμελητέο (!)

Για τον τρόπο ανταμοιβής των στελεχών μας, καίτοι κατά πάγια πρακτική μας δεν σχολιάζουμε δημόσια τον τρόπο και το ύψος των αμοιβών στελεχών μας, τονίζουμε ότι: (α) Το ποσό το οποίο αναφέρετε είναι ήδη μειωμένο κατά 70% του αντίστοιχου περυσινού, προορίζεται δε να διανεμηθεί τόσο στην τρέχουσα όσο και στην επόμενη εταιρική χρήση περίπου σε 40 στελέχη και υπαλλήλους της εταιρείας.

Συνεπώς αφορά δύο τουλάχιστον χρονιές και μεγάλο πλήθος εργαζομένων. Η ανταμοιβή αυτή των στελεχών κρίνεται εύλογη(!), απολύτως εναρμονισμένη με την πολιτική του ομίλου για περιστολή(;) δαπανών, παρότι δεν θεωρούμε ότι οι επιπτώσεις της αποσταθεροποίησης των αγορών θα έπρεπε να “χρεωθούν” στα στελέχη και τους υπαλλήλους της ΑΕΔΑΚ».