Μόνο 6 χώρες στην Ευρώπη αναγνωρίζουν «βαρέα» επαγγέλματα

Όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση της επιτροπής για την επανεκτίμηση του θεσμού των Βαρέων Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων, στις χώρες της Ευρώπης δεν υφίσταται ο θεσμός των βαρέων επαγγελμάτων και όλοι οι συνταξιοδοτούμενοι έχουν όμοια μεταχείριση, ανεξάρτητα αν τα ένσημά τους τα… μάζεψαν στο γραφείο ή στην οικοδομή. Στις χώρες που υφίσταται ο θεσμός των βαρέων επαγγελμάτων, οι «διευκολύνσεις» τους συνταξιούχους των κατηγοριών αυτών είναι:

Ιταλία

Στην Ιταλία προβλέπεται μείωση της συντάξιμης ηλικίας κατά 2 μήνες για κάθε έτος βαριάς εργασίας με μέγιστη μείωση της συντάξιμης ηλικίας κατά 60 μήνες για τη σύνταξη γήρατος, καθώς και μείωση των απαιτούμενων εισφορών κατά ένα έτος (52 εβδομάδες για κάθε 10 έτη με μέγιστο 24 μήνες), υπό την προϋπόθεση τουλάχιστον 1 έτους αδιάκοπης βαριάς εργασίας και παροχής βαριάς εργασίας για 120 ημέρες κάθε χρόνο. Ως βαριές εργασίες που τυγχάνουν των ανωτέρω πλεονεκτημάτων, θεωρούνται:

Η συνεχόμενη νυκτερινή εργασία, η εργασία σε γραμμές συναρμολογήσεως με έντονους ρυθμούς, η εργασία που διεξάγεται απευθείας από τον εργάτη σε περιορισμένους χώρους (μέσα σε αγωγούς, επισκευαστικά τούνελ, πηγάδια, δεξαμενές, καυστήρες), η εργασία σε ύψος: (σε σκάλες, με σχοινιά, σε κρεμαστές γέφυρες, σε γερανούς, σε καμινάδες, σε στέγες), η εργασία δυτών, η εργασία σε καταψύκτες ή σε περιβάλλον στο οποίο η θερμοκρασία δεν υπερβαίνει τους 5 βαθμούς Κελσίου πάνω από το μηδέν, η εργασία σε υψηλές θερμοκρασίες, η εργασία εργατών σε φούρνους, όπως και στη μεταλλουργία, το προσωπικό παροχής πρώτων βοηθειών κ.λπ.

Αυστρία

Στην Αυστρία η σύνταξη για βαριά εργασία εισήχθη ως ιδιαίτερη μορφή σύνταξης, στο πλαίσιο εναρμόνισης του δικαιώματος συνταξιοδότησης, με την παρ. 4 του Γενικού Συνταξιοδοτικού Νόμου. Το νέο αυτό είδος συνταξιοδότησης μπορεί ο ασφαλισμένος να το ζητήσει το νωρίτερο από 1/1/2007, προκειμένου να συνταξιοδοτηθεί πριν από την κανονική ηλικία. Η εισαγωγή της σύνταξη για βαριά εργασία συνοδεύθηκε και συσχετίσθηκε με την κατάργηση των προώρων συντάξεων, των οποίων θεωρήθηκε υποκατάστατο. Στόχος της είναι η κατʼ εξαίρεση πρόβλεψη πρόωρης συνταξιοδότησης με τις λιγότερες δυνατές περικοπές, υπέρ ασφαλισμένων με μεγάλο χρόνο ασφάλισης οι οποίοι για μακρό χρονικό διάστημα απασχολήθηκαν σε βαριές εργασίες.

Δικαίωμα για λήψη σύνταξης για βαριά εργασία θεμελιώνεται με τη συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας του ασφαλισμένου, εάν και εφόσον είναι ασφαλισμένος 540 μήνες (45 έτη) και έχει τουλάχιστον 120 μήνες βαριάς εργασίας εντός των τελευταίων 240 ημερολογιακών μηνών πριν από την ημέρα συνταξιοδότησης. Πάντως την ημέρα συνταξιοδότησης δεν επιτρέπεται ο ασφαλισμένος να έχει υποχρεωτική ασφάλιση εξαιτίας άλλης εργασίας και επίσης το εισόδημά του από άλλη εργασία δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το μηνιαίο κατώτατο όριο, το οποίο για το έτος 2007 ανέρχεται σε 341,16 ευρώ.

Ισπανία

Αναγνωρίζεται δυνατότητα πρόωρης συνταξιοδότησης (πριν από τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας) μόνο για συγκεκριμένες βαριές απασχολήσεις, συγκεκριμένα για ανθρακωρύχους, εργάτες σιδηροδρόμων και αλιείς.

Μάλτα

Προβλέπεται πρόωρη σύνταξη με βάση τη νομοθεσία για την αναμόρφωση των συντάξεων. Αν κάποιος έχει συμπληρώσει το 61ο έτος αλλά δεν έχει συμπληρώσει τη συντάξιμη ηλικία, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί εφόσον από το 18ο έτος της ηλικίας του και μετά έχει συμπληρώσει 2.080 ημέρες εργασίας, αν έχει γεννηθεί από 1/1/1962, ή 1.820 ένσημα αν έχει γεννηθεί στο χρονικό διάστημα μεταξύ 1952 και 1961. Όποιος όμως συνταξιοδοτηθεί με αυτήν την προϋπόθεση, δεν θα έχει το δικαίωμα να ασκήσει επικερδή δραστηριότητα. Η πρόβλεψη αυτή έγινε ειδικά για εργάτες που θεωρούν ότι οι εργασιακές τους συνθήκες δεν θα τους επιτρέψουν να συνεχίσουν να απασχολούνται μέχρι το 65ο έτος.

Γαλλία

Δεν υπάρχουν ειδικές συνταξιοδοτικές προβλέψεις για εργαζομένους σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Μόνον για τους ανθρακωρύχους προβλέπεται καθεστώς πρόωρης συνταξιοδοτήσεως.

Σλοβενία

Στη Σλοβενία προβλέπεται υποχρεωτική επικουρική ασφάλιση υπέρ εργαζομένων που απασχολούνται σε απαιτητικές εργασίες και επαγγέλματα στα οποία οι συνθήκες εργασίας είναι τέτοιες ώστε να μη προσδοκάται ότι οι εργαζόμενοι σʼ αυτά θα συνεχίσουν να εργάζονται μέχρι να φθάσουν την ηλικία κανονικής (πλήρους) συνταξιοδοτήσεως. Στο πλαίσιο της ασφάλισης αυτής παρέχεται δυνατότητα πρόωρης συνταξιοδότησης και η παροχή σύνταξης μικρότερης από εκείνη που θα λάβουν κατά την ηλικία πλήρους συνταξιοδοτήσεως.

Τα… ανθυγιεινά

Ενδιαφέρον έχει και το απόσπασμα της εισήγησης που αναφέρεται στα λεγόμενα ανθυγιεινά επαγγέλματα. Προτείνεται να απαλειφθεί ο όρος μια και πουθενά στον κόσμο δεν χαρακτηρίζεται κάποιο επάγγελμα ως «ανθυγιεινό». Η εισήγηση εν προκειμένω σημειώνει:

Η χρήση του όρου «ανθυγιεινά» στο ελληνικό δίκαιο δημιουργεί παρανοήσεις και εκθέτει ίσως τη χώρα μας έναντι των άλλων ευρωπαϊκών κρατών στη μομφή ότι το ελληνικό δίκαιο ανέχεται και επιτρέπει την εκτέλεση πολλών εργασιών κατά «ανθυγιεινό» για τον εργαζόμενο τρόπο, σε μια εποχή κατά την οποία, με τη βοήθεια της τεχνικής, προβλέπονται μέτρα ασφαλείας, η τήρηση των οποίων εγγυάται την ασφαλή εκτέλεση και των πλέον βαρέων και καταπονούντων τον ανθρώπινο οργανισμό εργασιών και επαγγελμάτων. Θα ήταν επομένως σκόπιμη η απάλειψη του όρου «ανθυγιεινό» επάγγελμα ή ειδικότητα, ώστε να μην υπάρχουν στην κοινωνική ασφάλιση τα «βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα» αλλά απλώς τα «βαρέα επαγγέλματα».