υπουργείο Εξω(φρεν)ικών

Είναι τουλάχιστον πρωτοφανής, για μια στοιχειωδώς σοβαρή χώρα, ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών το μείζον θέμα των Ελληνοτουρκικών.
Για μήνες ολόκληρους… ξέχναγαν καν να κάνουν διάβημα για τις ποιοτικά αναβαθμισμένες προκλήσεις στο Αιγαίο και ακόμη και για τις υπερπτήσεις έβαζαν τον πρεσβευτή στην Άγκυρα να κάνει… συνολικά διαβήματα (και όχι ξεχωριστά για κάθε περίπτωση), για να μην ενοχληθούν οι Τούρκοι και κυρίως για να μην αναγκασθεί η κ. Μπακογιάννη να αναπροσαρμόσει την πολιτική κατευνασμού την οποία υπηρετεί με συνέπεια έναντι της Τουρκίας. Για να μη θυμηθούμε το περίφημο τηλεγράφημα της κ. Μπακογιάννη προς τον πρεσβευτή στην Άγκυρα Φωτή Ξύδα μέσω του οποίου λίγο-πολύ του έδινε οδηγίες να κρατήσει χαμηλά το θέμα της έγερσης απαίτησης αποζημίωσης για την κατάρριψη του ήρωα πιλότου Κώστα Ηλιάκη.
Τώρα υποχρεώθηκαν υπό την πίεση των εσωτερικών εξελίξεων να κάνουν κάποια διαβήματα, εισπράττοντας τις γνωστές (πάγιες και διαχρονικές) απαντήσεις της τουρκικής πλευράς.

Και μέσα σε όλα τι μάθαμε; Ότι έγινε ο τεσσαρακοστός τάδε γύρος διερευνητικών επαφών Ελλάδας – Τουρκίας. Ο λόγος βεβαίως είναι για να δείξει η κ. Μπακογιάννη ότι όσα και αν γίνονται στο Αιγαίο, για την ίδια οι σχέσεις με την Τουρκία συνεχίζουν: «business as usual». Οι διερευνητικές επαφές δεν είναι τίποτα άλλο από μια αποτελματωμένη διαδικασία (μόνον οι κ. Κ. Σημίτης και Γ. Παπανδρέου… νόμιζαν ότι βρίσκονταν κοντά σε… λύση των ελληνοτουρκικών προβλημάτων), όπου η τουρκική πλευρά θέτει στην ατζέντα όλο το φάσμα των διεκδικήσεών της, με την Ελλάδα και επιχειρεί να δοκιμάσει τις διαπραγματευτικές αντοχές της χώρας μας. Εάν μοναδικό αντικείμενο των συνομιλιών ήταν η εξεύρεση τρόπων οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας (όπως υποστηρίζεται, προκειμένου να νομιμοποιούνται οι συνομιλίες) τότε είτε θα είχαν διακοπεί τον πρώτο χρόνο διεξαγωγής τους είτε θα είχαν καταλήξει σε συμφωνία εδώ και αρκετά χρόνια…

Η Άγκυρα όμως κερδίζει και κάτι ακόμη: Σε όλα τα ευρωπαϊκά κείμενα γίνεται ειδική μνεία στις διερευνητικές επαφές ως στοιχείο… βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων οι οποίες λειτουργούν ως άλλοθι εξαγνισμού της τουρκικής πολιτικής.

Πάλι καλά που τελικά, με παρέμβαση και του Μεγάρου Μαξίμου, κρίθηκε ότι δεν μπορεί να γίνει τώρα η επίσκεψη της κ. Μπακογιάννη στην Άγκυρα. Το πιο ωραίο ήταν ότι οι έχοντες ισχυρή αίσθηση των συμβολισμών «πασάδες», κανόνιζαν ώστε η επίσκεψή της να συμπέσει με την επέτειο της κατάρρευσης του Μικρασιατικού Μετώπου και την έναρξη της επίθεσης του Κεμάλ, που γιορτάζεται στην Τουρκία ως εθνική εορτή… Θα ήταν καταπληκτικό να συνέπιπταν οι τουρκικοί εορτασμοί για τη δική μας Μικρασιατική Καταστροφή με την κατάθεση στεφάνου από την κ. Μπακογιάννη στο Μαυσωλείο του Κεμάλ…

Καθώς όμως υπάρχει εμμονή και επιμονή για την επίσκεψη (που προκαλεί πονηρές σκέψεις σχετικά με το ποιες δεσμεύσεις έχουν αναληφθεί και έναντι ποίων για τη συντήρηση εικόνας βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, παρά τα «ενοχλητικά επεισόδια» στο Αιγαίο), το πιθανότερο είναι να γίνει η συνάντηση της κ. Μπακογιάννη με τον Α. Νταβούτογλου στο περιθώριο της Γ.Σ. του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο…

Στα πρωτοφανή του υπουργείου Εξωτερικών να μην παραλείψουμε ότι σε μια ιδιαίτερα λεπτή φάση των ελληνοτουρκικών σχέσεων έχουμε τη μοναδική… σύμπτωση να είναι ακέφαλη η Διεύθυνση των Ελληνοτουρκικών. Όσο καθυστερεί η μετακίνηση του Κ. Χαλαστάνη από το διπλωματικό γραφείο της υπουργού Εξωτερικών στο Παρίσι, δεν επιστρέφει στην Αθήνα ο Δ. Παρασκευόπουλος που θα αναλάβει τη Διεύθυνση. Έτσι όλα είναι μια χαρά για τον πρώτο όροφο του νεοκλασικού, καθώς ούτε αντίλογος υπάρχει ούτε και συστηματική αντιμετώπιση των ελληνοτουρκικών θεμάτων, που έχουν εναποτεθεί στην προσωπικού τύπου διπλωματία της υπουργού Εξωτερικών (που φαίνεται ότι ζήλεψε τη δόξα του Γ. Παπανδρέου, ο οποίος πάντως πρόλαβε και έφυγε πριν έρθει η ώρα του «ταμείου»). Εξάλλου, στη διάρκεια της θητείας της η κ. Μπακογιάννη δεν χρησιμοποίησε και πολύ τις εκθέσεις και τις εισηγήσεις της Διεύθυνσης…

Μετά τον Γ. Κουμουτσάκο που μετακομίζει στο Ευρωκοινοβούλιο, κι άλλα στελέχη της Διεύθυνσης Ενημέρωσης αποχωρούν αναζητώντας καλύτερη τύχη. Τρεις τουλάχιστον συνεργάτες του κ. Κουμουτσάκου αποχωρούν και μετατίθενται στις Βρυξέλλες, όπου αμέσως ή εμμέσως θα συμβάλουν στην καλύτερη οργάνωση του δικού του γραφείου στο Ευρωκοινοβούλιο. Εξάλλου, με τον ανασχηματισμό να είναι στο πρόγραμμα και τις εκλογές μπροστά, μάλλον έπραξαν σοφά, καθώς η θητεία στην Ευρωβουλή τουλάχιστον είναι πενταετής…

Σημαντική κίνηση η ίδρυση Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού στο Βελιγράδι, τα εγκαίνια του οποίου έγιναν από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ. Παπούλια. Τα εγκαίνια απλώς δημιουργούν προβληματισμό για το πότε το ελληνικό κράτος θα αξιωθεί να ιδρύσει αντίστοιχο κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού, Ελληνικής Γλώσσας και Παράδοσης στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί και σπουδαία κτίρια υπάρχουν για να αξιοποιηθούν και η μορφή αυτή είναι η μοναδική που μπορεί να εξασφαλίσει τη συνέχιση της ελληνικής παρουσίας, έστω και συμβολικά, σε ένα από τα μεγαλύτερα ιστορικά κέντρα του Ελληνισμού.

Αντί αυτονόητων ανακοινώσεων του εκπρόσωπου Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών Δελαβέκουρα για τις επαίσχυντες δηλώσεις του σουηδού υπουργού Εξωτερικών και προεδρεύοντος της ΕΕ Καρλ Μπιλντ (που εξίσωσε το πραξικόπημα της χούντας εναντίον του Μακαρίου με την τουρκική εισβολή, προκειμένου να νομιμοποιήσει την τουρκική κατοχή στο νησί), θα περιμέναμε μια περισσότερο ουσιαστική αντίδραση από την ίδια την κ. Μπακογιάννη. Όπως, για παράδειγμα, να υπενθυμίσει στον κ. Μπιλντ ότι για να κερδίσει τη θέση του επικεφαλής των εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ (μετά την έγκριση της νέας Συνθήκης) δεν αρκεί το σέρβις που παρέχει στην Τουρκία και στην Ουάσινγκτον, αλλά θα πρέπει να έχει και την υποστήριξη των κρατών μελών. Και με τέτοιες δηλώσεις, τουλάχιστον η Ελλάδα οφείλει να είναι και θα είναι σφόδρα αντίθετη…
Από ευγένεια και σαβουάρ βιβρ πάντως ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών κ. Δελαβέκουρας σκίζει… «Είμαστε βέβαιοι ότι ο κ. Μπιλντ συμμερίζεται τις αρχές και αξίες». Μα αν τις συμμεριζόταν, κύριε εκπρόσωπε, ο φιλότουρκος σουηδός υπουργός Εξωτερικών θα είχε καταδικάσει την τουρκική κατοχή της Κύπρου, κράτους μέλους της ΕΕ. Με τέτοια χάδια, πάλι καλά που δεν είπε ο Σουηδός ότι η Κύπρος έκανε την… εισβολή!

Πάρα την επισήμανση σε υπηρεσιακή ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών του κατωτέρω σχολίου και λόγω κώφευσης αυτής, ίσως το Γραφείο της κ. υπουργού δείξει τη δέουσα ευαισθησία και κινητοποιηθεί.
«Επειδή το υπηρεσιακό αυτοκίνητο είναι κυρίως για υπηρεσικές μετακινήσεις και όχι για μετακινήσεις προσωπικές και ταξιδάκια της συζύγου του κάθε επικεφαλής, θα ήταν σκόπιμο να ζητήσετε να σας στείλουν ποιοι έχουν δηλωθεί στις ασφαλιστικές εταιρείες ως οδηγοί των εν λόγω αυτοκινήτων. Τότε θα αντιληφθείτε ότι φιγουράρουν ως οδηγοί του υπηρεσιακού και σύζυγοι/παιδιά των επικεφαλής, με έξοδα φυσικά του Δημοσίου. Εύκολο και απλό αίτημα. Θα το τολμήσουν άραγε;»