Σφiξτε τα λουριά στις τράπεζες
«Σφίξτε τα λουριά στις τράπεζες», είναι η βασική επισήμανση που έγινε στη διάρκεια των εργασιών του συμποσίου, που την πρώτη μέρα ασχολήθηκε με την οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της, με κεντρικό εισηγητή τον κορυφαίο, διεθνούς φήμης και νομπελίστα οικονομολόγο Τζόζεφ Στίγκλιτς. Δίπλα στην πρώτη διαπίστωση, εγγράφονται και ορισμένες ακόμα, όπως η ανάγκη πλέον επιβολής ελέγχου και ρυθμιστικού πλαισίου στις αγορές, ο έλεγχος στη διαχείριση της ρευστότητας, η αναδιάρθρωση του συστήματος παγκόσμιας διακυβέρνησης κ.ά.
Την παγκόσμια διάσταση της κρίσης, κατά την πρώτη μέρα των εργασιών, ανέπτυξε ο νομπελίστας οικονομολόγος και επικεφαλής της ομώνυμης επιτροπής της Σοσιαλιστικής Διεθνούς Τζόζεφ Στίγκλιτς, την ευρωπαϊκή διάσταση ο πρώην υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού της Σουηδίας Λέιφ Παγκρότσκι και την ελληνική η πολιτική εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ Λούκα Κατσέλη.
Ειδικότερα, το Συμπόσιο της Σύμης αναφορικά με την παγκόσμια διάσταση της οικονομικής κρίσης κατέληξε σε πέντε μεγάλες διαπιστώσεις.
Τράπεζες
Πρώτον, η μεγάλη συγκέντρωση πλούτου και δύναμης στις τράπεζες πριν εκδηλωθεί η κρίση οδήγησε σε συστημική αστάθεια και προσδιόρισε και την έκβασή της. Οι τράπεζες έγιναν πολύ μεγάλες για να λειτουργήσουν μέσα σε ρυθμιστικά πλαίσια, πολύ εύρωστες για να πτωχεύσουν και πολύ ισχυρές για να τους επιβληθούν ρυθμιστικοί κανόνες.
Η διαπίστωση είναι ότι οι τράπεζες πρέπει να υπαχθούν σε ένα ρυθμιστικό πλαίσιο και να μην υπάρχουν επενδυτικές δραστηριότητες εκτός των θεσμών εποπτείας και ρύθμισης.
Δεύτερον, υπήρξε κατάρρευση του ιδεολογήματος περί αυτορρύθμισης των αγορών και αναδείχθηκε η ανάγκη για ένα αποτελεσματικό σύστημα των αγορών.
Αποδείχθηκε, επίσης, πόσο σημαντικός είναι ο ελεγκτικός ρόλος του κράτους.
Παρ’ όλα αυτά οι συμμετέχοντες στο Συμπόσιο της Σύμης αντιμετωπίζουν με πολύ μεγάλη επιφύλαξη τις πολιτικές και τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται, καθώς τις θεωρούν ανεπαρκείς για τη ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος διεθνώς, αλλά και για τον έλεγχο των φορολογικών παραδείσων. Ουσιαστικά, όπως αναφέρεται, γίνονται πολύ λιγότερα από όσα θα έπρεπε να γίνουν.
Ρευστότητα
Τρίτον, οι συστημικές ανισορροπίες πριν από την κρίση (οι Ηνωμένες Πολιτείες με τα μεγάλα ελλείμματα από τη μια πλευρά και χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας με μεγάλα πλεονάσματα από την άλλη) ουσιαστικά τροφοδότησαν την κρίση.
Επίσης, αναδείχθηκε η ανάγκη συντονισμού μεταξύ των χωρών στη διαχείριση της παγκόσμιας ζήτησης και της ρευστότητας. Αλλά και εδώ οι πρωτοβουλίες που παίρνονται, όπως επίσης αναφέρθηκε, είναι κατώτερες των περιστάσεων.
Τέταρτον, λόγω και της οικονομικής κρίσης απαιτείται να γίνει μια αναδιάρθρωση του συστήματος παγκόσμιας διακυβέρνησης με τη δημιουργία νέων θεσμών και οργανισμών, αλλά και με αναδιάρθρωση των υπαρχόντων.
Είναι απαραίτητο, όπως εκτιμήθηκε και σε διεθνές επίπεδο, να υπάρξει συνάφεια και συνέργεια πολιτικών για την προστασία του περιβάλλοντος, την καταπολέμηση των κλιματικών αλλαγών σε συνδυασμό με την απαραίτητη κοινωνική πολιτική. Ως παράδειγμα αναφέρθηκε ότι πρέπει να διευρυνθεί ο κύκλος των χωρών G-20 και να συμμετέχουν και εκπρόσωποι των αναπτυσσόμενων χωρών.
Πέμπτον, η Ευρώπη παρά την κρίση δεν κατόρθωσε να αναδείξει κατάλληλες ηγεσίες, παρότι είχε πολύ σημαντικές ευκαιρίες και πολλές δυνατότητες να αναλάβει ηγετικό ρόλο διεθνώς.
Η Ευρώπη ουσιαστικά περιχαρακώθηκε στις συντηρητικές της πολιτικές και αποδείχθηκε αδύναμη να αναθερμάνει την οικονομία, αλλά και ως προς τον έλεγχο και την εποπτεία των αγορών.
Η Λούκα Κατσέλη παρουσίασε τους τρεις βασικούς άξονες του προγράμματος του ΠΑΣΟΚ, με πρώτο άξονα την παραγωγική αναδιάρθρωση με αιχμή την πράσινη ανάπτυξη.
Δεύτερος άξονας είναι η αναδιανομή εισοδήματος με μείωση του φορολογικού βάρους για τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα, καθώς και με στοχευμένες εισοδηματικές ενισχύσεις.
Τρίτος άξονας είναι η δημοσιονομική εξυγίανση και αναβάθμιση της πολιτικής και οικονομικής διακυβέρνησης.
Στο πλαίσιο αυτό ως συμπέρασμα αναδείχθηκε ότι τα προβλήματα εξαιτίας της οικονομικής κρίσης που συζητήθηκαν στο πλαίσιο της παγκόσμιας και της ευρωπαϊκής διάστασής τους είναι επίκαιρα και σε τοπικό επίπεδο, δηλαδή στην Ελλάδα.