Στάση πληρωμών από το Δημόσιο
«Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω», λέει τώρα το Δημόσιο σε όλους τους προμηθευτές με ώριμες απαιτήσεις από υπηρεσίες και οργανισμούς, μετατρέποντας ουσιαστικά σε πιστωτές του (θέλοντας και μη ) χιλιάδες ιδιώτες επιχειρηματίες. Την ίδια ώρα, ο υπουργός Οικονομίας, Γ. Παπαθανασίου, εισηγείται στον πρωθυπουργό να προωθήσει άμεσα και με καταιγιστικούς ρυθμούς νέα μέτρα για την οικονομία πριν «ανηφορίσει» για τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και ήδη προωθείται στη Βουλή νομοσχέδιο για την απελευθέρωση των υπηρεσιών.
Οι φορείς του Δημοσίου έχουν κηρύξει μια ιδιότυπη «στάση πληρωμών», με κεντρική απόφαση του υπουργείου Οικονομικών, «παγώνοντας» προσωρινά όλες τις εκταμιεύσεις, πέραν των βασικών υποχρεώσεων του Δημοσίου (μισθοί, συντάξεις κ.ο.κ.). Χιλιάδες επιχειρήσεις πολλών κλάδων βρίσκονται αντιμέτωπες με αναβολές πληρωμών, που ανατρέπουν τον οικονομικό τους προγραμματισμό και, σε συνδυασμό με την πιστωτική ασφυξία και τη μείωση του τζίρου στην αγορά, τις οδηγούν σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», το υπουργείο Οικονομικών επιδιώκει μέσα στο τρίτο τρίμηνο να συμπιέσει, έστω και τεχνητά, τις δημόσιες δαπάνες, με δύο στόχους: να παρουσιάσει εξωραϊσμένα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού στο 9μηνο του 2009, όταν έλθει η ώρα των «εξετάσεων» στις Βρυξέλλες τον Οκτώβριο, όπου αναμένεται και να επικυρωθεί η άτυπη συμφωνία για παράταση της προθεσμίας μείωσης του ελλείμματος. Αλλά και για να μην υποχρεωθεί το Δημόσιο να προσφύγει σε νέες εκδόσεις κρατικών τίτλων, καθώς έχει ήδη εξαντληθεί (και με το παραπάνω ) το φετινό πρόγραμμα δανεισμού και κάθε νέα έκδοση τίτλων θα μπορούσε να προκαλέσει εκρηκτικές αντιδράσεις της αγοράς – αυτήν την εβδομάδα έγιναν δύο εκδόσεις εντόκων γραμματίων, οι οποίες όμως δεν αποτελούν νέο δανεισμό, αλλά καλύπτουν λήξεις εντόκων που εκδόθηκαν νωρίτερα φέτος. Γεγονός είναι ότι ήδη οι δανειακές ανάγκες του Δημοσίου σε ταμειακή βάση, όπως καταγράφονται από την Τράπεζα της Ελλάδος, είχαν πλησιάσει τον Μάιο τα 13 δισ. ευρώ, ενώ πέρυσι τέτοιο άνοιγμα είχε καταγραφεί τον Οκτώβριο. Είναι φανερό ότι με τέτοιους ρυθμούς διόγκωσης των δανειακών αναγκών το Δημόσιο σύντομα θα βρισκόταν σε χρηματοδοτικό αδιέξοδο. Έτσι φθάσαμε στο νέο δόγμα του προσωρινού «παγώματος» όλων των πληρωμών, εκτός από τις απολύτως αναγκαίες, με την ελπίδα ότι μέχρι το φθινόπωρο θα έχουν αποφέρει καρπούς οι αγωνιώδεις προσπάθειες αύξησης των εσόδων και τα νέα εισπρακτικά μέτρα – ή, τουλάχιστον, θα αποφευχθούν τα χειρότερα μέσα στο καλοκαίρι.
Θερινή «καταιγίδα»
Ο υπουργός Οικονομίας, σύμφωνα με πληροφορίες, τάσσεται υπέρ της λήψης καταιγιστικών μέτρων, κυρίως διαρθρωτικού χαρακτήρα, μέσα στο καλοκαίρι και πριν από την ομιλία Καραμανλή στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Έτσι ανακοινώθηκε ήδη την Πέμπτη ότι θα κατατεθεί πολύ σύντομα νομοσχέδιο για την απελευθέρωση των υπηρεσιών, σύμφωνα με το πνεύμα της σχετικής κοινοτικής οδηγίας 123 του 2006. Επιπλέον, «ζυμώνονται» στο παρασκήνιο το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και η ρύθμιση για τη σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης των γυναικών στο Δημόσιο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κοινοτική οδηγία που θα ενσωματωθεί στο ελληνικό Δίκαιο έχει μικρή σχέση με το αρχικό σχέδιο Μπολτκενστάιν, που είχε προκαλέσει θυελλώδεις αντιδράσεις πριν από λίγα χρόνια. Από το κείμενο που τελικά εγκρίθηκε στα τέλη του 2006 έχει εξαφανισθεί η πρόβλεψη που έδινε τη δυνατότητα σε εταιρείες του τομέα υπηρεσιών να εγκαθίστανται σε μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να παρέχουν υπηρεσίες σε άλλες χώρες με τους όρους που ισχύουν στη χώρα εγκατάστασης, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις αμοιβές του προσωπικού. Έτσι δεν μπορεί, για παράδειγμα, μια εταιρεία καθαρισμού κτιρίων να εγκατασταθεί στη Βουλγαρία και να παρέχει υπηρεσίες στην Ελλάδα πληρώνοντας στο προσωπικό της μεροκάματα Βουλγαρίας. Σ’ αυτό το πλαίσιο η νομοθετική ρύθμιση που θα κατατεθεί πολύ σύντομα φαίνεται ότι θα είναι αρκετά «ανώδυνη»: Θα προβλέπει τη δημιουργία υπηρεσιών μίας στάσης (one stop shop), μέσω των οποίων θα δίνονται οι άδειες δραστηριοποίησης στην ελληνική αγορά σε εταιρείες και επαγγελματίες εγκατεστημένους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς πολλές γραφειοκρατικές διαδικασίες. Αυτό θα ευνοήσει και τους έλληνες ενδιαφερόμενους, αφού οι όροι και οι διαδικασίες απόκτησης άδειας θα απλοποιηθούν για όλους.
Όμως, στην ουσία τίποτα δεν έχει ωριμάσει για να κινηθεί η Ελλάδα προς αυτήν την κατεύθυνση, αφού ακόμη δεν έχουν καταγραφεί καν από τα επιμέρους υπουργεία οι διαδικασίες που απαιτούνται σήμερα για κάθε επαγγελματική άδεια, ώστε να απλοποιηθούν κατά το δυνατό και να διεκπεραιώνονται οι διαδικασίες σε ένα βήμα, μέσω των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών, που θα κληθούν να σηκώσουν το διοικητικό βάρος.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η προωθούμενη μεταρρύθμιση δεν καλύπτει τον κλάδο του τομέα υπηρεσιών που δημιουργεί και τις μεγαλύτερες στρεβλώσεις στην οικονομία, με σοβαρό κόστος στους καταναλωτές. Για τους ιδιοκτήτες φορτηγών δημόσιας χρήσης και βυτιοφόρων η κυβέρνηση προσανατολίζεται σε ξεχωριστή ρύθμιση, καθώς ήδη η Κομισιόν έχει διαπιστώσει ότι οι περιορισμοί που ισχύουν στη χώρα μας «νοθεύουν» τα βασικά δικαιώματα ελεύθερης εγκατάστασης και παροχής υπηρεσιών. Όμως είναι πολύ αμφίβολο αν και με ποιο τρόπο θα προωθηθεί κάποιου είδους απελευθέρωση στον τομέα των οδικών μεταφορών, καθώς αναμένονται δυναμικές αντιδράσεις από επαγγελματίες που έχουν τη δύναμη να παραλύσουν την οικονομική δραστηριότητα.