Η Μεταπολίτευση μας τελείωσε
Το καθεστώς της Μεταπολίτευσης συμπληρώνει ήδη μία τριακονταπενταετία.
Καιρός να συνταξιοδοτηθεί.
Όχι γιατί το έπιασε το «όριο ηλικίας»
Όχι γιατί «χορτάσαμε δημοκρατία»
Αλλά γιατί -καιρός να το πούμε- η «καλύτερη, μακροβιότερη και σταθερότερη κοινοβουλευτική δημοκρατία που είχαμε ποτέ στην Ελλάδα» ήταν ανάπηρη!
Μέχρι τώρα αυτό ήταν «κοινό μυστικό».
Τώρα πλέον δεν κρύβεται
Ένα καθεστώς διακρίνεται από τα ιδεολογικά του προτάγματα, τους διαχωρισμούς που εμπεδώνει, τον μηχανισμό που κυριαρχεί στο κράτος και τη βασική οικονομική αναπαραγωγή του (το οικονομικό «μοντέλο» του).
Όσο λειτουργούν όλα αυτά (και αυτοτροφοδοτούνται μεταξύ τους), η διακυβέρνηση μπορεί να αλλάζει χέρια, αλλά το καθεστώς νομιμοποιείται, αναπαράγεται, ενσωματώνει την κοινωνία και παραμένει σταθερό.
Όταν κάποια απ’ αυτά παύουν να λειτουργούν, το καθεστώς αποσταθεροποιείται.
Όταν η αποσταθεροποίηση προχωρήσει, τότε κάποια στιγμή το καθεστώς καταρρέει, ειρηνικά ή βίαια, με ή χωρίς εξωτερικές περιπέτειες, με μικρότερη ή μεγαλύτερη κοινωνική αναταραχή.
Το καθεστώς της Μεταπολίτευσης έχει ως πρόταγμα την εμπέδωση της δημοκρατίας και την ευρωπαϊκή ένταξη. Όπως ακριβώς το προδικτατορικό καθεστώς είχε ως πρόταγμα τη «σωτηρία του έθνους από τον κομμουνισμό» στα πλαίσια των ατλαντικών θεσμών.
Το καθεστώς της Μεταπολίτευσης διαχωρίζει τους πολίτες σε «προοδευτικούς – δημοκράτες» και «εχθρούς της δημοκρατίας» (συντηρητικούς, ακροδεξιούς κ.λπ.). Όπως ακριβώς το προηγούμενο καθεστώς χώριζε τους πολίτες σε «εθνικόφρονες» και κομμουνιστές ή «συνοδοιπόρους αυτών».
Το καθεστώς της Μεταπολίτευσης στηρίζεται σε μηχανισμούς που ποδηγετούν την κοινή γνώμη, όπως ο Τύπος κυρίως (βοηθητικώς τα συνδικάτα, τα πανεπιστήμια κ.λπ.) και τα εξωθεσμικά κέντρα της διαπλοκής που ελέγχουν τον Τύπο. Όπως ακριβώς το προηγούμενο καθεστώς στηριζόταν στο παρακράτος της Δεξιάς και τα ερείσματά του στον Στρατό και τα Σώματα Ασφαλείας.
Το καθεστώς της Μεταπολίτευσης αναπαρήχθη οικονομικά μοιράζοντας κοινωνικές παροχές με δανεικά, δηλαδή ανακατανέμοντας πόρους από τις μελλοντικές γενιές στην παρούσα. Όπως ακριβώς το προηγούμενο καθεστώς αναπαραγόταν οικονομικά ανακατανέμοντας πλούτο μέσα από την αντιπαροχή (υπεραξίες αστικής γης) και υποκινώντας ανάπτυξη μέσα από την κατανάλωση.
Ο οικονομικός μηχανισμός της Μεταπολίτευσης επλήγη ανεπανόρθωτα πρόσφατα από τη διεθνή οικονομική κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Τα δάνεια που, για την εξυπηρέτησή τους, σωρεύουν νέα, μεγαλύτερα δάνεια, μόλις μας τελείωσαν. Όπως ακριβώς ο οικονομικός μηχανισμός του προηγούμενου καθεστώτος επλήγη ανεπανόρθωτα με την παρατεταμένη διεθνή κρίση της δεκαετίας του ’70 (κατάρρευση των Συνθηκών Μπρέτον Γουντς το 1971-73 και δύο αλλεπάλληλες πετρελαϊκές κρίσεις 1973 και 1979).
Τυπικά κέντρο της εξουσίας στο καθεστώς της Μεταπολίτευσης είναι ο πρωθυπουργός (πρωθυπουργικοκεντρικό σύστημα). Όπως ακριβώς τυπικά κέντρο εξουσίας -με ρυθμιστικό ρόλο- ήταν το Παλάτι στο προηγούμενο καθεστώς.
Μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’90, ωστόσο, τα κέντρα της διαπλοκής αυτονομήθηκαν και κυριάρχησαν, εξέλεξαν δικό τους πρωθυπουργό το 1996 και του άσκησαν ασφυκτικό έλεγχο έκτοτε. Έφτασαν ως το σημείο να του στέλνουν δημόσια «μηνύματα αποδοκιμασίας» το 2002 (θυμηθείτε τις «τρεις προειδοποιητικές επιστολές» προς Σημίτη από εκδότη-διευθυντή μεγάλης και «έγκριτης» εφημερίδας). Όπως ακριβώς μετά το 1965 τα παρακρατικά κέντρα στον Στρατό αυτονομήθηκαν από το Παλάτι και τελικώς ανέτρεψαν το πολίτευμα (21 Απριλίου του 1967) και τον ίδιο τον τότε βασιλιά (13 Δεκεμβρίου του 1967).
Μετά το 2004 ο εκλεγμένος πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής βρίσκεται σε μόνιμη κόντρα με τα εξωθεσμικά κέντρα, πράγμα που οδηγεί σε μόνιμη πολιτική αρρυθμία και προϊούσα αδυναμία διακυβέρνησης. Όπως ακριβώς το 1964-65, ο τότε εκλεγμένος πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου βρισκόταν σε μόνιμη σύγκρουση με το παρακράτος, με αποτέλεσμα αλλεπάλληλες κρίσεις που οδήγησαν τελικώς στην ανατροπή του. Όπως ακριβώς και πριν απ’ αυτόν, το 1963, ο προηγούμενος πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής ήλθε σε σύγκρουση και με τα Ανάκτορα και με το παρακράτος (θυμηθείτε το περίφημο εκείνο, «ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο»), προσπάθησε να αλλάξει το Σύνταγμα (και το πολίτευμα), αλλά δεν πρόλαβε.
Σήμερα ένας άλλος Κωνσταντίνος Καραμανλής κι ένας άλλος Γιώργος Παπανδρέου βρίσκονται επίσης σε μόνιμη αντιπαράθεση με τα εξωθεσμικά κέντρα.
Ο πρώτος, ως πρωθυπουργός, είναι ο κύριος στόχος τους. Αλλά και ο δεύτερος έχει υποστεί τις δηλητηριώδεις βολές τους
Μοναδική λύση είναι η «φυγή προς τα μπρος». Μια «νέα Μεταπολίτευση», με αλλαγή των συσχετισμών και των θεσμών και των ιδεολογικών προταγμάτων και των πολιτικών προτεραιοτήτων.
Αυτή η αλλαγή έχει αρχίσει ήδη να ωριμάζει μέσα στην κοινωνία. Σήμερα όλοι μιλάνε για θέματα -όπως η λαθρομετανάστευση- που πριν από τις ευρωεκλογές δεν τολμούσε να αγγίξει κανείς
Το καθεστώς της Μεταπολίτευσης καταρρέει ήδη.
Αν δεν αλλάξει από τα πάνω, θα διαλυθεί από τα κάτω.
Αν δεν παραμεριστεί με σαρωτικές μεταρρυθμίσεις, θα καταρρεύσει μέσα από οδυνηρή κρίση (εσωτερική ή εξωτερική).
Ευθύνη του πρωθυπουργού, να πάρει τις πρωτοβουλίες και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης να τον στηρίξει.
Όποιος τολμήσει τη νέα Μεταπολίτευση θα κυβερνήσει τη χώρα για χρόνια. Γιατί σήμερα η χώρα δεν κυβερνάται.
Όποιος διστάσει, ή παίξει μικροκομματικά παιγνίδια, θα χαθεί οριστικά.
Τόσο απλά
Ν. Ζ.