Πολιτική ομηρεία

Για άλλη μια φορά το πολιτικό μας σύστημα, τα κόμματα που κυβερνούν εδώ και δεκαετίες τον τόπο, καθίστανται όμηροι ενός «φυγάδα» που απειλεί να σύρει στη λάσπη το μισό Κοινοβούλιο και δεκάδες, πρώην και νυν, υπουργούς… Αιχμάλωτοι ενός «μεσολαβητή» διακίνησης πολιτικού χρήματος που μετατρέπεται σε, ενδεχόμενο, καταλύτη των πολιτικών εξελίξεων.

Το σκάνδαλο της Ζήμενς δεν αφορά μόνο τη χώρα μας. Ο «γενετήριος μηχανισμός» του λειτούργησε στη Γερμανία και επεκτάθηκε και σε αρκετές ακόμα χώρες… Στις άλλες όμως χώρες η περίπτωση αυτή αντιμετωπίστηκε με ψυχραιμία, με υπευθυνότητα, με απόλυτο και τελικό κριτήριο την προάσπιση των θεσμών μέσα από την τιμωρία των συγκεκριμένων προσώπων. Ασφαλώς δεν έχουμε την ψευδαίσθηση ότι «το μαχαίρι έφθασε μέχρι το κόκαλο» ούτε ότι υπάρχει αποτελεσματικός τρόπος να προληφθούν στο μέλλον τέτοιου είδους «πρακτικές».

Η απόλυτη κυριαρχία των οικονομικών συμφερόντων στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, η υποχώρηση της ισχύος κομμάτων και πολιτικών ηγεσιών δεν επιτρέπει τέτοιου είδους αισιοδοξίες… Ως έναν μεγάλο βαθμό η συναλλαγή, η διαφθορά, η διαπλοκή πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων συνιστούν, δυστυχώς, βασικούς όρους αναπαραγωγής του συστήματος…

Στη χώρα μας όμως δεν μπορούμε καν να χειριστούμε με όρους στοιχειώδους αντικειμενικότητας και ψυχραιμίας το σκάνδαλο αυτό. Αντί οι πολιτικές ηγεσίες και τα κόμματα να προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν θεσμικά το σκάνδαλο της Ζήμενς, κατέληξαν να γίνουν όμηροι καταγγελιών, φημών, «ενδείξεων»… Στην πραγματικότητα το ίδιο το σκάνδαλο, που προσωποποιείται στο δίδυμο «Χριστοφοράκος – Τσουκάτος» και στους «συν αυτοίς», χειρίζεται και χειραγωγεί τα πολιτικά κόμματα…

Στην πράξη κανένα κόμμα και καμιά πολιτική ηγεσία δεν ενδιαφέρεται για την εξυγίανση του πολιτικού συστήματος και για την τιμωρία των ενόχων. Άλλωστε εάν υπήρχε τέτοια πρόθεση θα είχε εκδηλωθεί εδώ και χρόνια, στη διάρκεια των οποίων η πολιτική μας ζωή κυριαρχείται από τα σκάνδαλα…

Γι’ αυτό και το σκάνδαλο της Ζήμενς «εντάχθηκε» κι αυτό στο πεδίο του κομματικού ανταγωνισμού. Η Νέα Δημοκρατία θεώρησε «χρυσή ευκαιρία» (ιδιαίτερα με την «ομολογία» του Θ. Τσουκάτου) να χρεώσει στο ΠΑΣΟΚ το σκάνδαλο και να πάρει έτσι μια ικανοποιητική «ρεβάνς». Το ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να τραβήξει μαζί του τη ΝΔ, ενώ τα μικρότερα κόμματα επιχειρούν να επωφεληθούν καταγγέλλοντας για άλλη μια φορά τις αρνητικές όψεις του δικομματισμού…

Πού θα καταλήξει κι αυτή η υπόθεση; Μάλλον θα ενταχθεί στο πλαίσιο του γνωστού «ιστορικού συμβιβασμού». Η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και ο Θ. Τσουκάτος βρήκαν μια ισορροπία, όσο ασταθής κι αν είναι… «Ο Τσουκάτος έδωσε τα μάρκα, αλλά εμείς δεν τα πήραμε κι αν τα πήραμε δεν τα γράψαμε στα βιβλία» απαντά το ΠΑΣΟΚ. Όσο για τον κ. Χριστοφοράκο, αυτός νοιάζεται να «πέσει στα μαλακά» κι όχι να οδηγήσει στην «κάθαρση» το πολιτικό σύστημα… Αυτό σημαίνει ελεγχόμενες «πληροφορίες» και στοιχεία που δεν θα θίξουν «επιφανή» πρόσωπα και κυρίως δεν θα πλήξουν τις δομικές περιοχές της διαπλοκής και των φορέων του πολιτικού χρήματος…

Εάν, πράγματι, τα κόμματα επιθυμούσαν να αντιμετωπίσουν το κρίσιμο αυτό πρόβλημα γνωρίζουν πολύ καλά τις λύσεις. Η διαφάνεια των χρηματοδοτήσεων των κομμάτων, με δήλωση του ονόματος και της ιδιότητας του συνεισφέροντος, η καθιέρωση ανώτατου χρηματικού ορίου εισφοράς ή δωρεάς, αποτελούν βασικούς όρους για την εξυγίανση των κομματικών «ταμείων».

Ασφαλώς τα κόμματα δεν θα πρέπει να μετατραπούν σε χρηματοδοτούμενους, αποκλειστικώς από το κράτος, οργανισμούς. Η εισφορά του μέλους αποτελεί μια αξιολογήσιμη πολιτική πράξη ακόμα και στις ημέρες μας όπου η ιδιότητα του μέλους, του φίλου, του οπαδού, του ψηφοφόρου έχει ισοπεδωθεί και σε έναν μεγάλο βαθμό «εργαλειοποιηθεί». Όπως και από την άλλη πλευρά, τα κόμματα δεν μπορούν να συντηρούν ιδιωτικές επιχειρήσεις και να συγκαλύπτουν τη λογική του «κέρδους» κάτω από τον μανδύα της «αριστεροφροσύνης»…

Σ’ ένα δεύτερο επίπεδο, που αφορά στους βουλευτές, ένα στοιχειώδες μέτρο που συζητείται εδώ και πολλά χρόνια, χωρίς να δίνεται λύση, είναι η κατάτμηση των μεγάλων περιφερειών, η αλλαγή του εκλογικού συστήματος με την επιλογή των βουλευτών μέσα από μια σύνθετη διαδικασία ψήφου και λίστας…

Το τρίτο και πιο κρίσιμο επίπεδο, στο οποίο θεμελιώνονται κατ’ ουσίαν οι δύο άλλες μορφές συναλλαγής και διακίνησης πολιτικού χρήματος είναι εκείνο της διαπλοκής οικονομικών, πολιτικών συμφερόντων και ΜΜΕ. Εκεί βρίσκεται η «φωλιά του φιδιού». Άλλωστε η ιστορικώς αναγκαία ρήξη της πολιτικής με τα οικονομικά συμφέροντα δεν είναι απλώς θέμα νομοθεσίας, θέμα τιμωρίας κάποιων παραβατών, δεν αντιμετωπίζεται με αλλαγές στους νόμους «περί ευθύνης υπουργών».

Τα κόμματα και οι ηγεσίες τους πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι «φθάσαμε στον πάτο». Ότι η ιστορική αυτή «πτώση» της πολιτικής πρέπει να αντιμετωπιστεί συλλογικά και συνολικά. Η διαφθορά, η συναλλαγή, το «πολιτικό χρήμα» φθείρουν και υπονομεύουν τη Δημοκρατία και όχι τους κομματικούς αντιπάλους του κάθε κόμματος… Αφήνοντας τα πράγματα ως έχουν οδηγούμεθα σ’ ένα καθεστώς μετα-δημοκρατίας, όπου η κάθε κυβέρνηση και τα όποια κόμματα θα καθίστανται κάθε φορά υποχείρια της κάθε μεγάλης εταιρείας, του κάθε μεγαλοεπιχειρηματία, του κάθε ιδιοκτήτη ΜΜΕ και του κάθε «μεσολαβητή». Και είναι βέβαιο ότι οι πολίτες, η ελληνική κοινωνία θα εκτιμήσει όποιους πάρουν πρωτοβουλίες για την έξοδο από το τέλμα, δίδοντας μια τελευταία ευκαιρία στην πολιτική και τους πολιτικούς να ανακτήσουν τη χαμένη τους αξιοπιστία.