Οι τράπεζες σπάνε τον… κουμπαρά των Ταμείων!
Με «πολιορκητικό κριό» την ελεγχόμενη από τους ίδιους Ένωση Θεσμικών Επενδυτών, στην οποία συμμετέχουν κατά κύριο λόγο οι εταιρείες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων των τραπεζών, οι τραπεζίτες πιέζουν την κυβέρνηση και τις διοικήσεις των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης να εφαρμόσουν τον νόμο 3586/2007, με τον οποίο έγινε μια νέα απόπειρα ρύθμισης του καθεστώτος διαχείρισης της κινητής περιουσίας των Ταμείων, ύστερα από το «τραύμα» της υπόθεσης των ομολόγων.
Ο νόμος αυτός, που σύμφωνα με πληροφορίες είχε αρκετή τραπεζική «επιρροή» κατά τη σύνταξή του, έχει μια σημαντική ιδιαιτερότητα, όπως φάνηκε στα δύο χρόνια (μη) εφαρμογής του: δίνει στις διοικήσεις των Ταμείων αρκετές δυνατότητες για να διαχειριστούν την περιουσία τους, από την πρόσληψη ειδικών συμβούλων, μέχρι τη διαχείριση μέσω αμοιβαίων κεφαλαίων. Μόνο που οι περισσότερες προβλεπόμενες δυνατότητες, όπως έχει διαπιστωθεί από τις διοικήσεις στην πράξη, είναι πρακτικά πολύ δύσκολο να αξιοποιηθούν, είτε επειδή χαρακτηρίζονται από απίστευτη πολυπλοκότητα είτε επειδή αφήνουν νομικές «τρύπες», που μπορεί να εκθέτουν τις διοικήσεις ακόμη και σε… ποινικούς κινδύνους, αν κάτι πάει στραβά με τη διαχείριση. Έτσι, η μόνη δυνατότητα που εμφανίζεται απλή και «στρωτή» είναι (κατά σύμπτωση…) και η μόνη που ευνοεί ιδιαίτερα τις τράπεζες, δηλαδή η τοποθέτηση των κεφαλαίων σε αμοιβαία κεφάλαια των θυγατρικών τους.
Αυτή η δυνατότητα όχι μόνο εμφανίζεται απλή, αλλά κρύβει και μια «χρυσή» προοπτική για τις τράπεζες: για πρώτη φορά τους δίνεται η δυνατότητα να εκπληρώσουν το αιώνιο όνειρό τους, δηλαδή να μεταφέρουν στη δική τους διαχείριση ένα μέρος από τα κεφάλαια των Ταμείων, που σήμερα υπολογίζονται σε 14 δισ. ευρώ (από τα συνολικά σχεδόν 30 δισ. ευρώ της περιουσίας τους) και βρίσκονται υπό τη διαχείριση της Τράπεζας της Ελλάδος.
Οι διοικήσεις των Ταμείων, που παρά τις αρχικές διακηρύξεις δεν έχουν ιδιαίτερη εμπειρία και γνώση στη διαχείριση της περιουσίας, αποτελούν το κλειδί για να εφαρμοσθεί το σχέδιο, αφού απαιτείται βάσει του νόμου δική τους απόφαση για να προχωρήσει η διαδικασία της επιλογής των εταιρειών διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων (ΑΕΔΑΚ), με τις οποίες θα συνεργασθούν τα Ταμεία. Αυτό συνεπάγεται, όμως, και σοβαρές ευθύνες, που μπορεί ακόμη και να οδηγήσουν σε ποινικές διώξεις διοικήσεων, αν κάτι δεν πάει καλά με τη διαχείριση από τις ΑΕΔΑΚ.
Γνωρίζοντας ότι και στο σκάνδαλο των δομημένων ομολόγων ο κύριος όγκος των ποινικών ευθυνών έπεσε τελικά στα… χαμηλά στρώματα, δηλαδή τις διοικήσεις, ενώ άλλοι πιθανοί εμπλεκόμενοι (πολιτικά και τραπεζικά στελέχη) έπεσαν στα μαλακά, οι διοικήσεις διστάζουν να κάνουν το μεγάλο βήμα, παρότι «πολιορκούνται» στενά από τις τράπεζες και την κυβέρνηση – δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατα οργανώθηκε ειδική ημερίδα από την Ένωση Θεσμικών Επενδυτών και υπό την αιγίδα του υπουργείου Απασχόλησης για να «διευκρινιστούν θολά σημεία» στους διοικητές.
Οι τραπεζίτες επικαλούνται τις σχετικά καλές επιδόσεις της ΑΕΔΑΚ του ΙΚΑ, που ήδη λειτουργεί, για να τονίσουν ότι η διαχείριση με αυτόν τον τρόπο είναι αποδοτική και ασφαλής.
Ν.Χ.