Να επανέλθει το κοινωνικό κράτος

Συγκλονίστηκε πρόσφατα ο ασύδοτος καπιταλισμός. Έσκασε το μπαλόνι, με αποτέλεσμα να διερχόμαστε παγκοσμίως μια μεγάλη οικονομική κρίση. Τα ισχυρότερα κράτη της Γης και η Ευρωπαϊκή Ένωση λαμβάνουν διάφορα μέτρα για την πολυπόθητη πλέον ανάκαμψη. Η εν γένει κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. Όπως όλα δείχνουν, ο κόσμος θα ταλαιπωρηθεί για μεγάλο διάστημα, κυρίως από την ανεργία. Άλλα κράτη περισσότερο και άλλα λιγότερο. Ευτυχώς τουλάχιστον που στις
ΗΠΑ δεν είναι πλέον Πρόεδρος ο ανεκδιήγητος Μπους, αλλά ο Ομπάμα, ένας σύγχρονος Φ. Ρούσβελτ. Το πρόσφατο πάθημα από τον ασύδοτο καπιταλισμό του νεοφιλελευθερισμού πρέπει να γίνει μάθημα σε όλους. Βεβαίως, λέμε ναι στην οικονομία της ελεύθερης αγοράς και τον κοινωνικό φιλελευθερισμό, όχι όμως πλέον στον άκρατο και αχαλίνωτο φιλελευθερισμό. Χρειάζεται απαραίτητα στιβαρό χαλινάρι, με κρατικές παρεμβάσεις. Πρέπει να επανέλθει το κοινωνικό κράτος των μεγάλων ευρωπαϊκών κρατών της Δυτικής Ευρώπης, των χρόνων αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, χωρίς όμως τις υπερβολές των κοινωνικών προνομίων, οι οποίες πολλές φορές δημιουργούν τεράστια δημόσια ελλείμματα. Πρέπει, κατά την ταπεινή μου γνώμη, να δημιουργηθεί, με μεγάλη σύνεση και προσοχή, ένα καινούργιο σύστημα λειτουργίας της ελεύθερης αγοράς, με κρατικές παρεμβάσεις περιορισμού της ασυδοσίας του απόλυτου φιλελευθερισμού και συγχρόνως των κοινωνικών υπερβολών. Το νέο μοντέλο φιλελευθερισμού πρέπει να διαθέτει καλά μελετημένες και αποτελεσματικές κοινωνικές υπηρεσίες. Επίσης πρέπει να περιορίζει τα υπέρμετρα κέρδη και την τεράστια διαφορά εισοδημάτων.

Δημήτρης Ελευθ. Παυλίδης
Πρώην διευθυντής
της Εθνικής Τράπεζας