Το λουκέτο είχε μπει πριν ξεκινήσει ο «Ελ. Τύπος»
Ο Μανώλης Κοττάκης περιγράφει στην συνέντευξη που μας έδωσε μια κατάσταση που μόνο συνειδητοί υπονομευτές της εφημερίδας που ανέλαβαν να σχεδιάσουν θα μπορούσαν να δημιουργήσουν. Φυσικά ευθύνες έχουν εκείνοι που τους επέλεξαν
Και η ιδιοκτησία, η Γιάννα Αγγελοπούλου, δεν είναι ανεύθυνη, διότι αυτή επέτρεψε στους Ισπανούς να αλλάξουν τη φυσιογνωμία του «Ελεύθερου Τύπου», αλλαγή από την οποία άρχισαν όλα όσα οδήγησαν στο λουκέτο. Όπως βέβαια έχει ευθύνες και για τους πολλούς καπεταναίους και τα καπετανάτα που επέτρεψε να υπάρξουν.
// Ποιές είναι οι αιτίες που μια ιστορική εφημερίδα της Κεντροδεξιάς, όπως ο «Ελεύθερος Τύπος», έβαλε λουκέτο;
-Δεν είχα σκοπό να τοποθετηθώ τόσο σύντομα, αν δεν διάβαζα στην Κυριακάτικη «Ελευθεροτυπία» τις προκλητικές δηλώσεις του ισπανού τεχνοκράτη της Innovation, του περίφημου Χουάν Αντόνιο. Επειδή όμως έζησα από μέσα κι από την πρώτη στιγμή το πώς η διάσημη αυτή εταιρεία έστησε τον «νέο Ελεύθερο Τύπο», θεωρώ πως οι δηλώσεις του ξεπέρασαν τα όρια. Οι άνθρωποι αυτοί πειραματίστηκαν πάνω μας, πληρώθηκαν αδρά (για να καταφέρουν τελικώς να διαλύσουν τον δυναμισμό που διέκρινε αυτήν την εφημερίδα), και αντί να σιωπούν, ζητούν και τα ρέστα. Ε, λοιπόν, όχι. Ο μέγας αυτός ισπανός τεχνοκράτης ήρθε στην Ελλάδα σε μια περίοδο (2007) που το πολιτικό σύστημα, όπως το γνωρίσαμε, είχε αρχίσει να αμφισβητείται. Σε μια εποχή που αυτό το ζήτημα ήταν κεντρικό θέμα της δημόσιας ατζέντας και θέμα συζήτησης παντού στη χώρα. Ήμασταν τότε στην αρχή της συστημικής κρίσης, η οποία κορυφώθηκε στις ευρωεκλογές.
Κι όμως ο κύριος αυτός εισηγήθηκε, την ώρα που τα πάντα άλλαζαν, και πέτυχε να καταργηθεί το πολιτικό ρεπορτάζ από τις σελίδες του «ΕΤ», επειδή θεωρούσε τις πολιτικές ειδήσεις… βαρετές!
Το πολιτικό τμήμα την ευθύνη του οποίου είχα για δύο χρόνια (Μάιος ʼ07 – Ιούνιος ʼ09), δεν υπήρχε ούτε στο οργανόγραμμα της εφημερίδας, ούτε στην ταυτότητά της, οι δε συντάκτες του, ονόματα πρώτης γραμμής οι περισσότεροι, θεωρούνταν από τους Ισπανούς «φαντάσματα». Τα αποτελέσματα ήταν κωμικοτραγικά!
Ξεκινούσαμε συσκέψεις στις 10.30 το πρωί με οδηγία να γράψουμε «περιοδικίστικα πολιτικά θέματα» και όταν το απόγευμα προέκυπταν σοβαρές πολιτικές ειδήσεις, έπρεπε ως προϊστάμενος του τμήματος να κάνω διαπραγμάτευση με τους κατά καιρούς διευθυντές για να σώσω τις ειδήσεις σε μονόστηλα! Επειδή έτσι διέταζαν οι Ισπανοί! Οι αναγνώστες καθημερινά διαμαρτύρονταν με e-mails και τηλεφωνήματα γιατί μας έλειπαν ειδήσεις… Οι Ισπανοί όμως, τον χαβά τους! Ήθελαν «stories».
Οι άνθρωποι αυτοί έπαιζαν στις πλάτες μας, για να εκδίδουν κάθε μέρα μια εφημερίδα με θέματα – ψυγείου. Όσο δυναμισμό έδωσαν στις σελίδες της εφημερίδας με το πρωτοποριακό lay-out τους, άλλο τόσο της αφαίρεσαν με την εκτός πραγματικότητας δημοσιογραφική αντίληψή τους.
Ο δε διαχωρισμός της εφημερίδας σε δύο section («ΕΤ1», «ΕΤ2»), είχε ολέθρια αποτελέσματα: Και κατέστρεψε το δημοσιογραφικό προϊόν και δημιούργησε «καπετανάτα»…
Στο πρώτο τμήμα («ΕΤ1») στριμωχνόταν μαζί με δικά μας ελεύθερα θέματα όλη η ειδησεογραφία της μέρας και στο δεύτερο («ΕΤ2») δινόταν άφθονος χώρος για επαναλαμβανόμενα life-style θέματα. Τα αθλητικά στριμώχτηκαν σε 3-4 σελίδες, το χρηματιστήριο καταργήθηκε κι ας φώναζαν οι αναγνώστες. Ήταν ο τέλειος στραγγαλισμός.
// Εκτός από το προϊόν, όμως, καταστράφηκε η ψυχολογία των εργαζόμενων και ο δυναμισμός του φύλλου…
-Στον «ΕΤ1», στην πλώρη του καραβιού, εργάζονταν καθημερινά από το πρωί εργαζόμενοι οι οποίοι το βράδυ δεν ήξεραν εάν θα μπει το θέμα και η υπογραφή τους. Στον «ΕΤ2», στην πρύμνη, εργαζόντουσαν οι υπόλοιποι, χωρίς το άγχος να παραδίδουν θέματα κάθε μέρα. Ο «ΕΤ» ήταν ουσιαστικά μια εφημερίδα κομμένη στα δύο. Ένα μπαταρισμένο καράβι. Εκεί όπου ουσιαστικά είχε ανάγκη («ΕΤ1») ήταν γυμνός από προσωπικό και γεμάτος από καπεταναίους. Εκεί όπου δεν υπήρχε ανάγκη, ήταν άφθονο το πλεονάζον προσωπικό. Έτσι η καθημερινή έκδοση ήταν ένα θρίλερ, το οποίο κατέληγε με καβγάδες για την πρώτη σελίδα, καθώς οι Ισπανοί κατήργησαν το πρώτο θέμα, επέβαλαν καλλιτεχνίες και ανήγαγαν τον art-director σε πρόσωπο ισχυρότερο από τον διευθυντή της εφημερίδας! Όλα αυτά κόστισαν, γιατί χάσαμε την «εκκίνηση», η οποία ήταν το ήμισυ του παντός.
// Φταίνε όμως για όλα οι Ισπανοί;
-Όχι βέβαια. Η οργανωτική δομή που δημιούργησαν όμως αύξησε την παραδοσιακή καμαρίλα, το «Βυζάντιο» και τον ιδρυματισμό. Η εφημερίδα έγινε αφόρητα εσωστρεφής. Τα στελέχη της κοιτούσαν προς τα μέσα, αντί προς τα έξω, τον κόσμο, ενώ οι συντάκτες εγκλωβίζονταν στις ατέλειωτες συσκέψεις, αντί να είναι στο ρεπορτάζ.
// Και η κριτική για την πολιτική γραμμή;
-Ο «ΕΤ» δεν θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο από κεντροδεξιά εφημερίδα, όπως τα «ΝΕΑ» δεν θα μπορούσαν να είναι κάτι άλλο από κεντροαριστερή. Πολλά στελέχη του όμως δεν γνώριζαν τον χώρο όπου εκινείτο ιδεολογικά η εφημερίδα, και ούτε έδειξαν κανένα ενδιαφέρον να τον μάθουν. Στην αρχή προκάλεσαν τις ευαισθησίες των αναγνωστών σε θέματα ταυτότητας, θρησκευτικών πεποιθήσεων κ.ά. Όταν οι αναγνώστες άρχισαν να μας εγκαταλείπουν, λειτούργησαν σπασμωδικά. Έπρεπε να κάνουμε κριτική; Δεν το κάναμε γιατί λειτουργούσαμε ενοχικά. Έπρεπε να πούμε ένα μπράβο, πάλι δεν το κάναμε για τους ίδιους λόγους. Ποια εφημερίδα όμως πήγε μπροστά επειδή ντρεπόταν για τις αξίες που αποτελούσαν την ταυτότητα τη δική της και των αναγνωστών της;
// Και τότε γιατί παραμείνατε στη θέση σας;
-Πίστευα στον Θόδωρο και στη Γιάννα Αγγελοπούλου, οι οποίοι μου φέρθηκαν «σπαθί» αυτά τα τρία χρόνια και ήλπιζα ότι τα πράγματα θα αλλάξουν κάποια στιγμή. Δυστυχώς δεν άλλαξαν. Σε κάθε περίπτωση, νιώθω καλά με τον απολογισμό μου:
Έφερα την πρώτη συνέντευξη Καραμανλή στον νέο «ΕΤ», μετέδωσα πρώτος την είδηση για τον τελευταίο ανασχηματισμό, αποκάλυψα πρώτος ότι η παραίτηση Ζαχόπουλου δεν υπεβλήθη για λόγους υγείας την επόμενη της υποβολής της, μπήκα στην εντατική του Αρεταίειου Νοσοκομείου (μαζί με τον Γ. Παπαθανασόπουλο) και μίλησα με τον άρρωστο Χριστόδουλο. Η αρθρογραφία μου στο portal ήταν στις τρεις πρώτες σε αναγνωσιμότητα (20.940 επισκέψεις), ενώ η εκπομπή «Αποφασισμένοι» στον City (με τον Γ. Προβή) έφθανε να είναι, σύμφωνα με τη Focus, έως και δεύτερη, μετά τον Πανούση. Η πίκρα είναι πως μετά από μια συνολικά πολύ καλή χρονιά (η εκπομπή στη ΝΕΤ έκλεισε με μέσον όρο 7,5%, σύμφωνα με την ΑGB), έζησα αυτές τις απογοητευτικές εξελίξεις.