Πρόχειρα και αναποτελεσματικά τα μέτρα για τα καρτοκινητά

Όπως τονίζει σε έγγραφό της προς τον υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών Ευριπίδη Στυλιανίδη, οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας δεν εναντιώνονται στο μέτρο ούτε αρνούνται να συνεργαστούν με την Πολιτεία, αλλά πιστεύουν ότι θα έπρεπε να ληφθούν υπ’ όψιν οι δικές τους απόψεις και τα όποια μέτρα προτείνονται να έχουν προηγουμένως συζητηθεί με τους αρμόδιους φορείς του χώρου, οι οποίοι έχουν και την πρόσθετη εμπειρία από την παρουσία τους σε αγορές που εφαρμόσθηκαν παρόμοια μέτρα!
Κυρίως οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας επισημαίνουν ότι τα μέτρα θα πρέπει να εφαρμοστούν ένα εξάμηνο αργότερα, για να υπάρχει ο χρόνος να γίνει σωστά αυτό που θέλει το κράτος και ότι θα πρέπει να απλοποιηθούν οι διαδικασίες, γιατί ζητούνται περισσότερα στοιχεία απ’ όσα είναι αναγκαία, χωρίς να υπάρχει συναίνεση του συνδρομητή, κάτι που αντίκειται στη νομοθεσία περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Ακόμα αναφέρουν ότι το σχέδιο νόμου περιέχει διατάξεις που αντίκεινται τόσο στην ελληνική όσο και στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, γι’ αυτό θα πρέπει να επανεξεταστεί.
Χαρακτηριστικά στην επιστολή τους οι εταιρείες υπογραμμίζουν:
«Προκειμένου οι στόχοι του σχεδίου νόμου να επιτευχθούν κατά το δυνατόν στην πράξη, θα πρέπει η διαδικασία να είναι απλή, πρακτική και να μη διαταράσσει ουσιωδώς τη λειτουργία της αγοράς κινητής τηλεφωνίας. Η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι οι εσπευσμένες ή και πολύπλοκες εφαρμογές διαδικασιών καταγραφής στοιχείων έχουν οδηγήσει σε δημιουργία πρακτικά άχρηστων αρχείων προσωπικών δεδομένων και τελικά σε αποτυχία συμβολής στην προστασία της δημόσιας τάξης».
Οι παρατηρήσεις
Αναλυτικά οι παρατηρήσεις που διατυπώνουν οι εταιρείες επί των άρθρων του σχεδίου νόμου είναι οι εξής:
• Το άρθρο 2 προβλέπει ότι οι εταιρείες θα πρέπει να ελέγχουν τα στοιχεία του κάθε συνδρομητή βάσει του δελτίου ταυτότητας ή του διαβατηρίου και προκειμένου περί αλλοδαπών της άδειας παραμονής τους, πιστοποιητικού μη απέλασης κ.λπ.
Όπως υποστηρίζουν οι εταιρείες, με το άρθρο αυτό αναγκάζονται να ελέγχουν τη νομιμότητα παραμονής και εισόδου των αλλοδαπών στη χώρα!
Κάτι τέτοιο όμως έχουν υποχρέωση να το κάνουν μόνο οι αρμόδιες Αρχές, οι οποίες δεν μπορούν να «μεταβιβάσουν» την αρμοδιότητά τους αυτή σε άλλους.
Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας νομιμοποιούνται, για τους σκοπούς εκτέλεσης της σύμβασης με τον συνδρομητή ή χρήστη, να προβαίνουν μόνο σε ταυτοποίηση των στοιχείων του. Κάθε άλλη ενέργεια θα υπερέβαινε τον σκοπό της επεξεργασίας και ως εκ τούτου θα προσέκρουε στη νομοθεσία περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων.
• Στην παράγραφο 7 του ίδιου άρθρου αναφέρεται ότι θα πρέπει να εντοπίζονται και οι αριθμοί που χρησιμοποιεί ο χρήστης καθ’ όλη τη διάρκεια της συνδρομής του σε κάθε εταιρεία, ανεξαρτήτως των συνδέσεων που διατηρεί. Η διατήρηση επιπλέον στοιχείων για όλους τους συνδρομητές κινητής τηλεφωνίας -συμβολαίου και καρτοκινητής- όπως από ποια περιοχή έγινε η πρώτη κλήση και πότε καθώς και οι σειριακοί αριθμοί όλων των συσκευών που χρησιμοποιεί ο χρήστης καθ’ όλη τη διάρκεια της συνδρομής του, περιπλέκει αναιτίως τη διαδικασία και καθιστά πρακτικά αδύνατη την ανάκτησή τους.
Παράλληλα αντίκειται στο πνεύμα των κοινοτικών οδηγιών για διακράτηση στοιχείων ηλεκτρονικών επικοινωνιών.
Η άμεση εφαρμογή του νόμου σε νέους συνδρομητές καρτοκινητής τηλεφωνίας δεν είναι εφικτή με δεδομένο ότι αυτήν τη στιγμή στην αγορά (σούπερ μάρκετ, περίπτερα και άλλου είδους εμπορικά καταστήματα) υπάρχει μεγάλο απόθεμα καρτών σύνδεσης που θα πρέπει να επιστραφούν στις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας προκειμένου αυτές να διατεθούν εκ νέου στους χρήστες καρτοκινητής τηλεφωνίας με παράλληλη ταυτοποίησή τους.
Επιπλέον οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας χρειάζονται χρόνο για να οργανωθούν (τεχνικά και λειτουργικά) ώστε να μπορούν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις του σχεδίου νόμου.
Για τον λόγο αυτόν οι εταιρείες ζητούν παράταση 6 μηνών στην εφαρμογή των διατάξεων του σχεδίου νόμου.
• Στο άρθρο 3 αναφέρεται πως η υποβολή στοιχείων συνδρομητή συνοδεύεται από υπεύθυνη δήλωση ακρίβειας των δηλωμένων στοιχείων.

Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, όμως, δεν υπάγονται στον δημόσιο τομέα και ως εκ τούτου δεν είναι αρμόδιες να δέχονται και να τηρούν, για λογαριασμό του Δημοσίου, υπεύθυνες δηλώσεις και μάλιστα με την απειλή διοικητικών κυρώσεων σε αυτές.
Η ΕΕΚΤ υπογραμμίζει επίσης πως σε καμία άλλη χώρα από αυτές που γίνεται καταγραφή των στοιχείων των συνδρομητών δεν απαντάται οι συνδρομητές να δηλώνουν τους τελικούς χρήστες των τηλεφωνικών συνδέσεών τους, όπως επιβάλλει το επίμαχο σχέδιο νόμου, διότι:
• Δεν εφαρμόζεται για αγορά και χρήση κανενός άλλου αγαθού (π.χ. ο χρήστης ενός αυτοκινήτου δεν καταγράφεται, μόνο ο ιδιοκτήτης).
• Είναι πρακτικά μη εφαρμόσιμο (προϋποθέτει διαρκή ενημέρωση από κάθε συνδρομητή όλων των πιθανών αλλαγών των προσωπικών στοιχείων οποιουδήποτε μελλοντικού χρήστη) και θα οδηγήσει σε μη αξιοποιήσιμα στοιχεία.
• Ενέχει τεράστιο διαχειριστικό κόστος, πέρα από αυτό των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας και για τους εταιρικούς πελάτες των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας, οι οποίοι διατηρούν εκατοντάδες ή και χιλιάδες συνδέσεις και θα αναγκαστούν στην υποβολή αντίστοιχων υπεύθυνων δηλώσεων για κάθε χρήστη της. Ως εκ των άνω, προτείνεται η αφαίρεση της υποχρέωσης καταγραφής των στοιχείων των χρηστών.
• Στο άρθρο 4 αναφέρεται ότι σε περίπτωση μεταβίβασης της κάρτας SIM ο συνδρομητής πρέπει να δηλώσει εγγράφως σε ποιον τη μεταβίβασε.
Επ’ αυτού στην επιστολή της η ΕΕΚΤ αναφέρει:
«Η διάταξη αυτή αντί να προστατέψει από τη δημιουργία παράνομων ενεργειών είναι πολύ πιθανό να δημιουργήσει περαιτέρω προβλήματα και να εμπλέξει αθώους πολίτες, δεδομένου ότι με τον τρόπο αυτόν δίνεται η δυνατότητα σε οποιονδήποτε να δηλώσει αυθαίρετα ότι μεταβίβασε την κάρτα SIM σε τρίτον, δηλώνοντας ταυτόχρονα και τα στοιχεία του, τα οποία μπορεί να έχει στην κατοχή του με παράνομο τρόπο (κλεμμένες ταυτότητες, πλαστογραφίες εγγράφων κ.λπ.).
Για να αποφευχθεί ο ανωτέρω κίνδυνος προτείνουμε η δήλωση της μεταβίβασης να υπογράφεται τόσο από τον συνδρομητή που μεταβιβάζει τη σύνδεση όσο και από αυτόν προς τον οποίο μεταβιβάζεται αυτή. Με τον τρόπο αυτόν αποφεύγεται ο κίνδυνος ψευδούς δήλωσης μεταβίβασης από τον συνδρομητή αυτής».
Τέλος, η ΕΕΚΤ σημειώνει πως θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη για δυνατότητα παραχώρησης παράτασης με υπουργική απόφαση σε περίπτωση που εκ των πραγμάτων διαπιστωθεί αδυναμία ολοκλήρωσης όλων των απαιτούμενων ενεργειών εντός του επόμενου χρόνου, λαμβανόμενου υπόψη του όγκου των συνδρομητών για τους οποίους θα απαιτηθεί η ταυτοποίηση και της αναμενόμενης ανισοκατανομής των σχετικών αιτημάτων ανά σημείο εξυπηρέτησης και στη διάρκεια του διαθέσιμου χρόνου. Με βάση το περιγραφόμενο χρονοδιάγραμμα, είναι αναμενόμενο αρκετοί συνδρομητές (ιδίως οι ηλικιωμένοι και οι διαμένοντες σε αγροτικές/απομονωμένες περιοχές) να μην προλάβουν ή να μην μπορέσουν να δηλώσουν τα στοιχεία τους εγκαίρως, με αποτέλεσμα οι εταιρείες να προβούν σε μαζικές αποσυνδέσεις με τη λήξη της προθεσμίας και να υπάρξουν σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις, ιδίως για τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα.