Περιμένοντας τον «Μαύρο Οκτώβρη»
Σε όλη σχεδόν την τελευταία τριακονταετία όλες οι κυβερνήσεις και, κυρίως, όλοι οι υπουργοί Οικονομίας και Οικονομικών μιλούσαν γενικώς και αορίστως για τα μεγάλα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας. Κι εκεί σταματούσαν. Το μόνο που προωθούσαν, στην ήσσονα προσπάθειά τους, ήταν η συνέχιση της διαχείρισης της προηγούμενης κυβέρνησης ή του προηγούμενου υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, με μόνη φαντασία την ανακάλυψη νέων «πηγών» για επιβολή νέων φόρων ή για αύξηση των υπαρχόντων. Έτσι, οι κυβερνήσεις και οι υπουργοί Οικονομίας και Οικονομικών έρχονταν και παρέρχονταν, αλλά τα περιβόητα διαρθρωτικά προβλήματα ολοένα αυξάνονταν, πληθύνονταν και δημιουργούσαν μόνιμη οικονομική κρίση στη χώρα μας. Δεν είναι, συνεπώς, αληθές ότι η σημερινή χρηματοοικονομική αναταραχή αποκάλυψε τα χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα και τις αγκυλώσεις της ελληνικής οικονομίας. Απλώς, στα δύο χρόνια που διαρκεί αυτή η αναταραχή αποκαλύφθηκε ότι δεν υπάρχουν πια άλλα περιθώρια για «χαζοχαρούμενη» οικονομική πολιτική, για εύκολη διαχείριση με τρόπους που ήδη αναφέρθηκαν, για συνεχή εξόντωση των φορολογουμένων και για συνεχή κατακρήμνιση της ανταγωνιστικότητας. Ήταν, δηλαδή, μια μόνιμη οικονομική κρίση, με υψηλά δημόσια ελλείμματα, με υψηλό και ολοένα αυξανόμενο δημόσιο χρέος, με υψηλό πληθωρισμό, με υψηλή ανεργία, με χαμηλές συντάξεις, αλλά και με υψηλή σπατάλη εθνικών και κοινοτικών πόρων.
Τη φορά αυτή, ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Γιάννης Παπαθανασίου είναι πιο σαφής και πιο ειλικρινής και είπε τα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας με το όνομά τους. Αυτά είναι:
Πρώτον, το δημοσιονομικό έλλειμμα και κυρίως το πολύ υψηλό δημόσιο χρέος, που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ’80 και συντηρήθηκε τη δεκαετία του ’90, όπως τόνισε.
Δεύτερον, η διαχρονικά χαμηλή ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, η οποία αντικατοπτρίζεται σήμερα στο υψηλό έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Τρίτον, η μεγάλη φοροδιαφυγή και παραοικονομία.
Τέταρτον, οι υψηλές, χωρίς παραγωγικό αντίκρισμα, δαπάνες του Δημοσίου.
Μετά την απαρίθμηση των προβλημάτων αυτών έγινε στη συνέχεια ακόμα πιο σαφής, δίδοντας το στίγμα των μέτρων που θα καταρτιστούν τον προσεχή Σεπτέμβριο και που προοιωνίζονται έναν «Μαύρο» Οκτώβριο, όταν θα ανακοινωθούν.
«Τα μέτρα που είμαστε αποφασισμένοι να προωθήσουμε τον Οκτώβριο, εν όψει της κατάρτισης του προϋπολογισμού του 2010 αλλά και της υποβολής στην Ευρωπαϊκή Ένωση του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ), θα είναι μακροπρόθεσμου και διαρθρωτικού χαρακτήρα», τόνισε ο κ. Παπαθανασίου. Και στη συνέχεια έγινε ξεκάθαρος υπογραμμίζοντας ότι θα κινούνται στους εξής δύο άξονες: Πρώτον, στον περιορισμό της φοροδιαφυγής και, δεύτερον, στον περιορισμό των δαπανών του Δημοσίου.
Τι μας περιμένει, λοιπόν, τον Οκτώβριο; Αν στηριχθούμε στις ανακοινώσεις του κ. Παπαθανασίου ότι χρειάζονται ακόμη πιο τολμηρές αλλαγές, που θα στοχεύουν στην καρδιά των διαρθρωτικών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας, τότε είναι σίγουρο ότι τη φορά αυτή θα γίνει «χαλασμός» από αντιδράσεις απ’ όλες τις μεριές και όλοι σχεδόν θα σπεύσουν να εκμεταλλευθούν το πολιτικό κόστος που θα έχει η κυβέρνηση από «τις τολμηρές αλλαγές», αν, φυσικά, προωθηθούν. Γιατί, αν γίνουν εκλογές, τότε «τα σπουδαία» θα είναι «ες αύριον», δηλαδή για την «τυχερή» νέα κυβέρνηση. Κι ας μην ξεχνάμε και τον «Μαύρο Οκτώβρη» του 1985, όταν, αντί «ακόμη καλύτερων ημερών» που υπόσχονταν προεκλογικά, ανακοινώθηκε το πιο σκληρό πακέτο μέτρων για τη διάσωση της ελληνικής οικονομίας από τη δραματική κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει από την άφρονα επεκτατική πολιτική μετά το 1979.