ΜΙΑ ΠΕΡΙΕΡΓΗ ΣΙΩΠΗ
Το κράτος-έθνος επλήγη καίρια και η προσφορά στην ιδέα της πατρίδος εκάμφθη από τη διεθνιστική διαστρωμάτωση.
Στις μουσουλμανικές χώρες η διείσδυση αυτή λόγω του τείχους της θρησκείας ήταν πολύ βραδύτερη. Όχι όμως απολύτως μηδενική.
Η Τουρκία, δυστυχώς για μας, είναι μια από τις χώρες που διαθέτουν διπλό κέλυφος αντίστασης στους καταλύτες του διεθνισμού. Στην Τουρκία τα ισλαμικά ανασταλτικά, της παράδοσης, της υπακοής, της τιμής της οικογένειας, του εθνικισμού είναι ακόμη πανίσχυρα. Σ’ αυτό μπορούμε να αποδώσουμε την απόλυτη διαφορά των δύο εθνών όσον αφορά τη βαρύτητα που αποδίδουν στα εθνικά τους θέματα. Οι μεν Τούρκοι τα εθνικά τους θέματα τα αξιολογούν στη πρώτη κατηγορία ενδιαφέροντος, απαιτώντας με ιδιαίτερο πείσμα και μαχητικότητα ακόμη και αυτά που αποδεδειγμένα δεν τους ανήκουν, οι δε Έλληνες, οχυρωμένοι πίσω από το δόλιο δόγμα της ηγεσίας τους, «δεν διεκδικούμε τίποτα», κτίζουν τον κόσμο της καλοπέρασής τους, ακόμα και σε βάρος της επερχόμενης γενεάς. Οι Έλληνες δεν γίνανε ξαφνικά δειλοί ή απάτριδες. Πράκτορες της παγκοσμιοποίησης που σφετερίστηκαν θέσεις εξουσίας κατάφεραν, μέσω της δημόσιας διοίκησης και της παιδείας, να περάσουν αντιπατριωτικά μηνύματα στον λαό και ιδιαίτερα στους νέους. Βεβαίως τα συμπτώματα αυτά απαντώνται και σε άλλους λαούς, ίσως σε πολύ μικρότερο βαθμό από τη χώρα μας. Άλλωστε γι’ αυτό ιστορικά έχουμε χαρακτηρισθεί και ως λαός της υπερβολής. Η αλήθεια είναι ότι σε έναν κόσμο με τόσο μεγάλη επαφή και επικοινωνία, αλλά και ανάμειξη, κανείς δεν μπορεί να μείνει έξω από μια πανδημία όπως αυτή της παγκοσμιοποίησης.
Η Τουρκία, προστατευμένη με δύο κελύφη από εισαγόμενες από το εξωτερικό νέες τάσεις, θα καθυστερήσει να μπει στον χορό της παγκοσμιοποίησης, όμως είναι αναπόφευκτο και γι’ αυτήν να μπει κάποτε. Η Τουρκία προστατεύεται από τον θρησκευτικό ισλαμικό φανατισμό και τις αρχές που τον διέπουν από τη μια και από το στρατιωτικό καθεστώς που κρατά μεθοδικά τον λαό στην υστέρηση, τη μισαλλοδοξία και τον έξαλλο εθνικισμό απ’ την άλλη.
Παρακολουθώ ενδελεχώς τις σχέσεις των ισλαμιστών του AKP και του στρατού και αυτό που με εντυπωσιάζει ιδιαίτερα είναι η εκκωφαντική σιωπή των στρατηγών τα τελευταία χρόνια. Στο παρελθόν, σε πολύ ήσσονος σημασίας γεγονότα στην πολιτική ζωή της γείτονος, ο στρατός όχι μόνο έκανε παρεμβάσεις και διετύπωνε ευθείες απειλές κατά προσώπων και κομμάτων, αλλά προέβαινε και σε πραξικοπήματα, προληπτικά κάποιας πολιτικής διολίσθησης. Οι λόγοι που επέβαλαν το πραξικόπημα του στρατού το 1980 είναι όντως αστείοι μπροστά σ’ αυτά που συμβαίνουν σήμερα και μόνο στην υπόθεση «Εργκένεκον». Ο ναύαρχος Ντουρσούν Τσιτσέκ είναι το χαϊδεμένο παιδί της στρατοκρατίας. Η αστυνομία τον συνέλαβε με βαριές κατηγορίες, ούτε λίγο ούτε πολύ ως συντάκτη του «Σχεδίου δράσης» που υπονόμευε τους ισλαμιστές. Ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Ι. Μπασπούγ έσπευσε να τον απαλλάξει χαρακτηρίζοντας το έγγραφο πλαστό. Η στρατιωτική δικαιοσύνη τον αθώωσε σε χρόνο μηδέν. Η έκπληξη ήρθε από τον Ερντογάν που τον παρέπεμψε στους πολιτικούς δικαστές.
Το κόλπο grosso ήρθε την Παρασκευή με τον νόμο που παραπέμπει τους στρατιωτικούς που παραβιάζουν το Σύνταγμα, στα πολιτικά δικαστήρια. Το πόσο σπουδαίο είναι αυτό αποδεικνύεται από τις συνέπειες που θα έχει πλέον οποιοσδήποτε στρατηγός ήθελε παρέμβη στην πολιτική ζωή της Τουρκίας εξωθεσμικά. Αν λάβουμε μάλιστα υπόψη μας ότι οι καθιερωμένες εκκαθαρίσεις και αποτάξεις ισλαμιστών στον στρατό έχουν μειωθεί αισθητά, φθάνουμε στο συμπέρασμα ότι η ισλαμική φράξια στον τουρκικό στρατό άρχισε να ισχυροποιείται, με την ενθάρρυνση φυσικά του AKP. Όσο οι ισλαμιστές αισθάνονται ότι πατάνε καλά στον στρατό και στο άλλο πόδι του κοσμικού κράτους, το διπλωματικό σώμα, τόσο εντείνουν την αναμέτρηση. Ο Νταβούτογλου είναι ο ορκισμένος φίλος του Ερντογάν που ανέλαβε το δύσκολο έργο του ελέγχου της τουρκικής διπλωματίας.
Οι εν Ελλάδι αναλυτές ουδέν αντελήφθησαν περί της αποστολής Νταβούτογλου και της αιτίας που για πρώτη φορά ένας μη πολιτικός και μη ανήκων στο διπλωματικό σώμα μπήκε επικεφαλής του υπουργείου Εξωτερικών.
Ο πρόεδρος Γκιουλ, τον οποίο προσπάθησαν να πλήξουν οι στρατηγοί κατηγορώντας τον για διαφθορά, όχι μόνο δεν υπέστη το παραμικρό, αλλά προχθές έστειλε στη στρατιωτική ηγεσία ένα πρωτοφανές μήνυμα. «Εμείς κυβερνάμε», τους είπε, ρίχνοντας το γάντι και συμπλήρωσε: «Μη δίνετε υπερβολική σημασία στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας (ΣΕΑ). Εκεί απλώς διατυπώνονται απόψεις». Για όσους ασχολούνται με τα τουρκικά θέματα η δήλωση αυτή είναι υδρογονική βόμβα. Όταν επισκέφθηκα επισήμως το 1997 την Τουρκία, ο Χίλμι Όσκιοκ, μετέπειτα Α/ΓΕΕΘΑ, σε συζήτηση για το φαινόμενο του ισλαμιστή Ερμπακάν, με είχε διαβεβαιώσει ότι σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα θα έχει πλήρως αποδυναμωθεί. Όπερ και εγένετο. Ο Ερμπακάν αυτά που είχε πει ήταν ένα απλό πταίσμα έναντι της επιχειρούμενης αποδυνάμωσης του πανίσχυρου ΣΕΑ που διοικεί ουσιαστικά την Τουρκία για ενενήντα και πλέον χρόνια. Οκτώ ώρες διαπληκτίζονταν στο ΣΕΑ οι ισλαμιστές με τους στρατηγούς.
Ο Ερντογάν συνοδευόταν, και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, από τον Πρόεδρο Γκιουλ, τον υπουργό Επικρατείας Μπ. Αρίντς, τον υπουργό Δικαιοσύνης Σ. Εργκίν και φυσικά από τον νέο υπουργό Εξωτερικών Α. Νταβούτογλου. Απέναντι κάθισαν όλα τα βαριά χαρτιά της στρατοκρατίας. Ο Α/ΓΕΕΘΑ Ι. Μπασμούγ έχοντας δίπλα τους ΑΓΕΣ, ΑΓΕΝ, ΑΓΕΑ και φυσικά τον αρχηγό της στρατοχωροφυλακής.
Εκτιμώ ότι κάτι καινούργιο συμβαίνει στην Τουρκία. Φαίνεται ότι οι φοβέρες του στρατού δεν πτοούν, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, τον Ερντογάν. Είναι φανερό, επίσης, ότι δεν πάμε για πραξικόπημα. Αυτό πιθανόν να αποδοθεί και στο ακατάλληλο του χρόνου και των περιστάσεων, ιδιαίτερα δε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Προσωπικά εκτιμώ ότι οφείλεται σε κάποιο έντονο προβληματισμό της στρατιωτικής ηγεσίας για τη δυνατότητα ενός επιτυχημένου κινήματος.
Πραγματικά, αν κινηθεί ο στρατός και το πραξικόπημα αποτύχει, τότε οι συνέπειες θα είναι βαρύτατες και οι εξελίξεις εντελώς ανεξέλεγκτες. Στην περίπτωση αυτή οι πολιτικές διαδικασίες θα επιταχυνθούν και θα γίνει δυνατό το μάντρωμα του στρατού στα στρατόπεδα. Όμως οι στρατηγοί έχουν βαθιές ρίζες και σπουδαίους συμβούλους, για να υποπέσουν σε τέτοια γκάφα. Εκτιμάται πάντως ότι μια επικράτηση των πολιτικών στην Τουρκία συμφέρει την Ελλάδα.
Τα φαινόμενα διαφθοράς και πολιτικού αριβισμού, με κάμψη του εθνικού μένους, θα κυριαρχήσουν και εκεί. Ήδη αρχίζει για πρώτη φορά να έχει κάποια δόση πραγματικότητος η διαμάχη Ισλαμιστών και κοσμικού κράτους. Η Τουρκία ακολουθεί με υστέρηση 30 ετών τα δρώμενα στα κράτη της Ευρώπης. Θα τα παρακολουθήσουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί τα γεγονότα είναι μόλις στην αρχή.