Εισπρακτικός… καύσωνας και νέο «παζάρι» με Βρυξέλλες
Σε συνθήκες… καύσωνα θα λειτουργήσει όλο το καλοκαίρι το υπουργείο Οικονομικών, σε μια ύστατη προσπάθεια βελτίωσης των κρατικών εισπράξεων. Τα στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού το πρώτο εξάμηνο ήταν άκρως απογοητευτικά και οι Βρυξέλλες έχουν ξεκαθαρίσει στην κυβέρνηση ότι μόνο αν εμφανίσει κάποια σοβαρή πρόοδο στα έσοδα τους επόμενους μήνες, θα ανοίξει ο δρόμος για να παραταθεί τουλάχιστον κατά ένα χρόνο η περίοδος προσαρμογής, ώστε να αποφευχθούν πολύ «βαριά» μέτρα με υψηλό πολιτικό κόστος.
Στην επιτακτική ανάγκη παράτασης της περιόδου προσαρμογής και στις «διακριτικές» διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες έχει αναφερθεί κατ’ επανάληψη το «Π». Αυτήν την εβδομάδα, όμως, ο… αρχιτέκτονας της δημοσιονομικής κατάρρευσης, Γ. Αλογοσκούφης, έγινε ο πρώτος κυβερνητικός βουλευτής που αναφέρθηκε ανοικτά στην ανάγκη να παραταθεί πέραν του 2010 η προθεσμία μείωσης του ελλείμματος κάτω από το 3%.
Με τον τρόπο αυτό, ο τέως «τσάρος» είπε το αυτονόητο για όσους αντιλαμβάνονται την πραγματική δημοσιονομική κατάσταση και ύστερα από λίγους μήνες πιθανότατα θα εμφανισθεί «δικαιωμένος», ενώ είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος της κατάστασης όπου έχουν φθάσει τα οικονομικά της χώρας. Με τις δηλώσεις του, ο αρχιτέκτονας της… κατάρρευσης ήλθε σε ευθεία αντίθεση με τον διάδοχό του στο υπουργείο Οικονομίας, Γ. Παπαθανασίου, ο οποίος σταθερά υποστηρίζει ότι η μείωση μέχρι το τέλος του 2010 είναι δυνατή και θα επιτευχθεί.
Ο κ. Παπαθανασίου δεν βαδίζει στα… σύννεφα, γνωρίζει όμως δύο πράγματα:
– Ότι δεν μπορεί να ανοίξει πρόωρα τη δημόσια συζήτηση για την παράταση, χωρίς να γνωρίζει με βεβαιότητα ότι την έχει εξασφαλίσει. Και για να την εξασφαλίσει θα πρέπει να εμφανίσει πρώτα κάποια, έστω αμυδρά, σημάδια δημοσιονομικής βελτίωσης, αλλιώς η Κομισιόν πολύ δύσκολα θα εισηγηθεί την αποδοχή του αιτήματος. Αν, λοιπόν, ο κ. Παπαθανασίου μιλήσει πρόωρα για παράταση, η κυβέρνηση θα είναι εκτεθειμένη στον κίνδυνο να ερμηνευθεί σαν σοβαρή αποτυχία η ενδεχόμενη άρνηση των Βρυξελλών.
– Ότι στις σημερινές συνθήκες, με τον κομματικό μηχανισμό, αλλά ακόμη και τα κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης, να ασφυκτιούν πολιτικά από τη σκληρή λιτότητα, ιδιαίτερα μετά το αρνητικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, κάθε συζήτηση για παράταση της προσαρμογής, άρα και για δυνατότητα πιο «χαλαρής» διαχείρισης, είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε ακόμη πιο σοβαρό δημοσιονομικό εκτροχιασμό.
Το… κυνήγι των φόρων
Στο οικονομικό επιτελείο αντιλαμβάνονται ότι αυτό το καλοκαίρι δεν μπορεί να περάσει σε ρυθμούς χαλαρότητας, ακόμη κι αν θεωρηθεί ότι η τελευταία «δόση» εισπρακτικών μέτρων θα έχει απόλυτη εισπρακτική επιτυχία – πράγμα αβέβαιο… Το τρίτο τρίμηνο του έτους είναι καθοριστικό για το πέρασμα του ρυθμού αύξησης των εσόδων σε θετικό έδαφος, ώστε να έχει τη δυνατότητα ο κ. Παπαθανασίου στο Ecofin της 3ης Νοεμβρίου να ισχυρισθεί ότι εξάντλησε τις εισπρακτικές του δυνατότητες, με κάποια επιτυχία, και έχει το δικαίωμα να ζητήσει την παράταση της προσαρμογής, τουλάχιστον ως το τέλος του 2011 – ανάλογη παράταση δόθηκε ήδη στην Ουγγαρία, η οποία όμως αξιολογείται διαφορετικά, ως χώρα εκτός Ευρωζώνης.
Αυτό που ανησυχεί ιδιαίτερα το υπουργείο είναι η πλήρης καθίζηση των εισπράξεων από τον ΦΠΑ, που από μόνη της έχει τη δυναμική να οδηγήσει σε πλήρη δημοσιονομικό εκτροχιασμό. Σύμφωνα με τις τελευταίες επίσημες εκτιμήσεις, η φετινή υστέρηση των εισπράξεων από αυτήν την πηγή θα φθάσει τα 1,4 δισ. ευρώ, στην πραγματικότητα, όμως, αν κάτι δεν αλλάξει σύντομα, η υστέρηση μπορεί και να ξεπεράσει τα 3 δισ. ευρώ, καθώς ο υπολογισμός του οικονομικού επιτελείου στηρίζεται στην ανεδαφική υπόθεση ότι ο ρυθμός ανάπτυξης φέτος θα «παγώσει» μεν, αλλά δεν θα υπάρξει και μείωση. Τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού το πρώτο εξάμηνο δείχνουν ότι η μείωση των συνολικών εσόδων σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο πλησιάζει το 2%, δηλαδή σχεδόν 17% μακριά από τον στόχο για αύξηση κατά 14,9% στο τέλος του χρόνου. Στο σκέλος των δαπανών, ο ρυθμός αύξησης είναι υπερδιπλάσιος του ετήσιου στόχου (9,8%) και πλησιάζει το 20%, παρότι και αυτή τη φορά πολλά χρέη του Δημοσίου που εξοφλήθηκαν πληρώθηκαν με ομόλογα και επιβάρυναν απευθείας το χρέος, χωρίς να επηρεάσουν το έλλειμμα!
Το σχέδιο του οικονομικού επιτελείου για τη βελτίωση των εισπράξεων από τον ΦΠΑ προβλέπει το καλοκαίρι «ομοβροντίες» ελέγχων, που θα επικεντρωθούν σε καταστήματα μαζικής εστίασης και κέντρα διασκέδασης, καθώς ήδη διαπιστώθηκε, από εφόδους της ΥΠΕΕ τις προηγούμενες ημέρες, ότι ένας στους τρεις επιχειρηματίες αυτών των κλάδων υποπίπτει σε παραβάσεις που αφορούν κυρίως τη μη έκδοση αποδείξεων λιανικής.
Η Υπηρεσία Ειδικών Ελέγχων θα προχωρά όλο το καλοκαίρι σε ελέγχους-σκούπα, με ταυτόχρονη παρουσία σε μεγάλο αριθμό καταστημάτων της ίδιας κατηγορίας κατά περιοχές, ώστε να εμπεδώσει την εντύπωση ότι αυτή τη φορά οι ελεγκτικοί μηχανισμοί έχουν αποφασίσει να κάνουν αισθητή την παρουσία τους.