Το χρήμα είναι ο εφιάλτης της ευτυχίας!

// Κυρία Καραμπέτη, αυτό το καλοκαίρι θα επικοινωνήσετε με το κοινό σε εξήντα και πλέον πόλεις αλλά και στην Κύπρο όχι με αρχαία τραγωδία αλλά με τη σάτιρα των Μπέρτολτ Μπρεχτ – Κουρτ Βάιλ «Η όπερα της πεντάρας»… Μήπως επειδή η όπερα είναι γραμμένη το 1928, την εποχή δηλαδή που το παγκόσμιο οικονομικό κραχ απειλούσε την Ευρώπη;
«Ακριβώς. Αυτό το οικονομικό κραχ μας απειλεί και σήμερα και μη νομίζετε ότι το έχουμε ξεπεράσει. Η πρόταση μου έγινε από το σκηνοθέτη κ. Μουμουλίδη. Τον ίδιο ρόλο τον είχα παίξει και το 1993. Είναι η πρώτη φορά στην καριέρα μου που παίζω τον ίδιο ρόλο. Θεωρώ ότι οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες γύρω μας μάς υπαγορεύουν κατά καιρούς ένα καινούργιο κοίταγμα σε κάποια κείμενα που είναι κλασικά. Το 1928 οι Αμερικανοί έζησαν τα πρώτα συμπτώματα του παγκόσμιου οικονομικού κραχ. Οι ίδιες συνθήκες έφεραν και σήμερα την πτώση ολόκληρων οικονομιών. Το έργο είναι μια επίθεση στην αστική ηθική, γιατί μιλάει για το χρηματισμό των πάντων, για την τεράστια διαφθορά σʼ όλους τους τομείς και για το ότι το χρήμα έχει αναγορευτεί σε μοναδική αξία καθώς και για την επιχειρηματική εκμετάλλευση απέναντι στους εργάτες. Το τοπίο μάς είναι γνώριμο. Και κάτι άλλο… Ο αρχιγκάνγκστερ Μακίθ ληστεύει και σκοτώνει έχοντας την προστασία της Αστυνομίας. Ο φίλος του από το στρατό είναι ο διευθυντής της Αστυνομίας… Οπότε διαφεύγει τη σύλληψη και τη φυλάκιση με το χρηματισμό… Σας θυμίζει τίποτα; Ο Μπρεχτ τοποθετεί στη σκηνή γκάνγκστερ, προαγωγούς, πόρνες, ζητιάνους… Δηλαδή την παρακμή, το σκοτάδι, τη βία, την προδοσία, τη σκληρή γλώσσα… Γιατί η κρίση στην οικονομία φέρνει και κρίση αξιών».

// Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ έλεγε διά στόματος του ήρωά του, του Μακίθ: «Κυρίες και κύριοι, σκεφτείτε τι είναι η ληστεία μιας τράπεζας μπροστά στην ίδρυσή της…». Αν ζούσε σήμερα ο Μακίθ και έβλεπε ότι τα γκόλντεν μπόις των τραπεζών μέσα στην απληστία τους έδιναν δάνεια χωρίς φειδώ, βουλιάζοντας την παγκόσμια οικονομική αγορά, τι θα έλεγε;
«Οι πραγματικές συμμορίες σήμερα δεν είναι γκάνγκστερ, αλλά οι συμμορίες των χρηματιστών που τζιράρουν δισ. πάνω σε μια φούσκα, των τραπεζικών, των στελεχών των πολυεθνικών! Αυτοί λυμαίνονται τον κόπο των πολλών για το κέρδος. Αλλά η κακή διαχείριση του χρήματος φέρνει πάντα την κατάρρευση του συστήματος. Το σύστημα από μόνο του αυτοκαταργείται. Η ίδρυση μιας τράπεζας, η οποία δεν βάζει σαν στόχο της τον άνθρωπο αλλά την απληστία, είναι το μεγαλύτερο κακό. Ουσιαστικά οι τράπεζες χωρίς κρατικό έλεγχο –όχι με την έννοια του κρατικού παρεμβατισμού αλλά της προστασίας του πολίτη– είναι ο μεγαλύτερος τοκογλύφος!».

// Πιστεύετε ότι η κρίση έχει επηρεάσει την Ελλάδα ή η χώρα μας την έχει «σκαπουλάρει» ως χώρα υπηρεσιών και παραοικονομίας;
«Νομίζω ότι η κρίση έχει χτυπήσει την πόρτα μας. Τώρα βρισκόμαστε στην αρχή του φαινομένου. Η Ελλάδα είναι η πιο ακριβή χώρα στην Ευρώπη, χωρίς οι μισθοί να ανταποκρίνονται σʼ αυτήν την καλπάζουσα ακρίβεια… Από την άλλη μεριά, το βλέπω και στο δικό μας χώρο. Εγώ για να τα βγάλω πέρα φέτος μόνο το καλοκαίρι δούλεψα σε τρεις δουλειές. Αυτό νομίζω ότι λέει κάτι. Η κρίση θα γίνει μεγαλύτερη, καθώς τα τηλεοπτικά κανάλια έχουν μειώσει την παραγωγή ελληνικών σειρών και προτιμούν τα προγράμματα χαμηλού κόστους από το εξωτερικό. Το Εθνικό Θέατρο ξέρετε ότι δεν έχει χρήματα για σκηνικά; Υπάρχει πείνα στον κόσμο. Ένα μεγάλο ποσοστό ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας και τα φέρνει πολύ δύσκολα αν έχει οικογένεια και παιδιά. Και μη μου πείτε για πεντακόσιους πλούσιος στην Εκάλη και στην Κηφισιά…».

// Οι τράπεζες θέλουν εγκλωβισμένους τους πολίτες; Να ζουν για να δουλεύουν και να ξεχρεώνουν;
«Θα σας πω για εμένα. Δεν έχω καθόλου προσωπική ζωή. Για να επιβιώσω τρέχω σαν τρελή. Πέρα από το ότι μου αρέσει η δουλειά μου, το καλλιτεχνικό κομμάτι, δεν έχω την πολυτέλεια να λέω όχι σε δουλειές, τη στιγμή που δεν ξέρεις αν θα είσαι το χειμώνα σε κάποιο θίασο που θα πάει καλά και θα περπατήσει…».

// Πώς μπορούμε να ξεφύγουμε από τον καταναλωτισμό; Αφού και ο καταναλωτισμός και η καλή ζωή δεν μας έκαναν ευτυχισμένους…
«Το κυνήγι του χρήματος κλέβει στιγμές από την πραγματική ζωή. Και δεύτερη της ευτυχίας… Τα υλικά αγαθά δεν φέρνουν ψυχική ικανοποίηση. Το κενό υφίσταται. Μας πουλάνε μια ροζ εικόνα σαν πρότυπο και μας αφήνουν να πιστεύουμε ότι μʼ αυτόν τον τρόπο θα νιώσουμε ολοκληρωμένοι. Η ολοκλήρωση του ατόμου έρχεται μόνο από τις ανθρώπινες σχέσεις. Αυτές είναι μοναδικές αξίες στη ζωή. Αν αυτές δεν βρίσκουν χώρο να αναπτυχθούν, οι άνθρωποι γίνονται δυστυχείς και προβληματικοί».

// Στα πλην της εποχής μας και ο ρόλος της τηλεόρασης… Διαφωνείτε;
«Η τηλεόραση θα μπορούσε να έχει ένα πολύ χρήσιμο ρόλο, αλλά δεν χρησιμοποιείται σωστά, γιατί και αυτή είναι επιχείρηση. Εκπομπές, θεάματα, δελτία στελεχώνονται με ανθρώπους που τους λείπει η γενικότερη παιδεία! Μυθοποιούν κενές ιδεολογίες σκόπιμα… Πείτε μου μια εκπομπή πολιτισμού, μια μουσική εκπομπή, μια εκπομπή για το πειραματικό θέατρο… Ξέρετε πόσοι νέοι είναι ανήσυχοι, δημιουργούν, δίνουν τις νέες τους προτάσεις και δεν προβάλλονται; Στο πλατύ κοινό αυτό το θέατρο είναι άγνωστο…».

// Πώς μπορούμε να αντισταθούμε σʼ αυτό που πάνε να μας φορέσουν; Στον αμερικανικό τρόπο ζωής εν τέλει;
«Κατʼ αρχάς χρειάζεται ατομική ευθύνη. Ας κλείσουμε την τηλεόραση και ας πάρουμε στα χέρια μας μια εφημερίδα ή ένα καλό βιβλίο για να ξυπνήσουμε. Και δεν μιλάω για κίτρινα περιοδικά και λάιφ στάιλ. Να βάλουμε στην προσωπική μας ζωή άλλες αξίες. Τη συζήτηση, την επικοινωνία και όχι την κατανάλωση. Δεν πιστεύω ότι οι Έλληνες δεν μπορούν να καταλάβουν την πλύση εγκεφάλου που επιχειρείται να τους γίνει. Ας καλλιεργήσουμε τον εαυτό μας διαφορετικά, για να μπορέσουμε και να υπάρξουμε διαφορετικά. Να αποκτήσουμε μεγαλύτερη πολιτική κρίση και συνείδηση».

// Πάνω σʼ αυτό δεν μπορώ να μη σας ρωτήσω… Την αποχή στις Ευρωεκλογές πώς την είδατε; Ένας στους δύο Έλληνες δεν πήγε να ψηφίσει…
«Από όλα τα κόμματα έλειπαν ψηφοφόροι. Αυτό σημαίνει ότι ο κόσμος είναι γενικότερα απογοητευμένος. Τα δυο μεγάλα κόμματα εξουσίας έχουν χάσει την αξιοπιστία τους. Η εναλλαγή τους στο θώκο της εξουσίας έχει αφήσει μια κοινή αίσθηση στο λαό. Αυτήν της προδοσίας. Σκάνδαλα σʼ όλες τις κυβερνήσεις και ατιμωρησία. Αλλά δεν συμφωνώ με αυτήν του τύπου διαμαρτυρία, αν και έτσι τα κόμματα το πήραν το μήνυμα. Ο κόσμος ας δοκιμάσει και κάτι άλλο. Να μην του χαϊδεύουμε και τα αφτιά. Ας δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στα μικρά κόμματα. Στα κόμματα της Αριστεράς, στους οικολόγους, δεν ξέρω… Ας ενισχύσει άλλες δυνάμεις, αντίρροπες. Μήπως εκεί βρίσκεται η ισορροπία;».

// Στο χώρο σας βλέπουμε κάτι άλλο – και ειδικότερα στην αρχαία τραγωδία… Ότι οι εκκεντρικές φωνές πάνε να γίνουν κατεστημένο και ότι ο θεατής πια δεν έρχεται σʼ επαφή με το κλασικό κείμενο… Προβάλλεται περισσότερο η σκηνοθεσία παρά ο λόγος… Γιατί;
«Κοιτάξτε, το θέατρο εξελίσσεται και αυτό το δικαίωμα το έχει. Σήμερα ανεβαίνουν παραστάσεις με ένα πιο σύγχρονο πρίσμα. Δεν τις βρίσκω βαρετές. Το πειραματικό θέατρο το πιστεύω, αλλά πρέπει να γίνεται με υψηλό καλλιτεχνικό κριτήριο και αισθητική. Το κοινό πρέπει να κάνει ένα βήμα μπροστά και να είναι ανοιχτό σε καινούργιες φόρμες. Μια μετατόπιση, μια μοντέρνα εκδοχή δεν έβλαψε. Αλλά αυτό να γίνεται από ανθρώπους με επίπεδο και γνώση. Γιατί αλλιώς έχουμε τερατογενέσεις».

// Τι εύχεστε για το θέατρο, στο οποίο είσαστε ταγμένη;
«Θέλω ένα θέατρο αληθινό. Ένα θέατρο δυνατό, με καινούργιες προτάσεις, με ακριβότερες παραγωγές, με πλούσια σκηνικά και κοστούμια και αμοιβές για τους ηθοποιούς, γιατί δυστυχώς μιλάμε για μισθούς πείνας, και με μικρότερη ανεργία… Μάλιστα, το χειμώνα θα είμαι με μια νέα ομάδα του θεάτρου “Επί Κολωνώ”, σε σκηνοθεσία της Ελένης Σκότη. Θα υποδυθώ μια σκοτεινή γυναίκα που διατηρεί ένα μπαρ σε μια επαρχιακή πόλη του Περού με πελάτες του υποκόσμου… Η ηρωίδα αφηγείται τέσσερις διαφορετικές ιστορίες για τη ζωή… Ακόμη και τις πιο πικρές…».

// Για εσάς ποια είναι η πιο πικρή ιστορία στην Ελλάδα;
«Η λαθρομετανάστευση. Αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα για όλη την Ευρώπη και πολύ περισσότερο για την Ελλάδα που είναι το σταυροδρόμι… Το θέμα είναι αν πήρε η Ελλάδα χρήματα για να ανοίξει τις πόρτες χωρίς να έχει υποδομές για να μπορεί να απορροφήσει όλους αυτούς τους ανθρώπους που ήρθαν κυνηγώντας το όνειρο. Οι μετανάστες βιώνουν μια τραγική κατάσταση πείνας και ρατσισμού… Τους βλέπεις χωρίς δουλειά, στα φανάρια, να στοιβάζονται δέκα δέκα στα διαμερίσματα για να επιβιώσουν. Αυτή είναι μεγάλη πληγή για την ελληνική κοινωνία. Η ιστορία της Κούνεβα είναι θλιβερή… Οι κυβερνήσεις όταν κάνουν μια κίνηση να ξέρουν ότι μπορούν να την αντιμετωπίσουν. Με τους μετανάστες δεν υπήρξε καμία πολιτική και καμία μέριμνα. Ζήσαμε το μπάτε σκύλοι και αλέστε… Αυτό είναι άδικο και για αυτούς… Η εκμετάλλευση, η πορνεία από το ανατολικό μπλοκ… Δυστυχώς, με το θέμα των μεταναστών κάποιοι οχυρώνονται με τα ταμπού της καθαρότητας της ελληνικής φυλής… Μεγάλο λάθος. Γιατί όλοι οι άνθρωποι είμαστε πλάσματα του Θεού και όλοι δικαιούμαστε μια θέση κάτω από τον ήλιο!».