Μεγάλο κόλπο τραπεζιτών με «κρυφό πακέτο» 48 δισ.!
Ένα κερδοσκοπικό κόλπο πρωτοφανών διαστάσεων έστησαν… χάρη στην κρίση οι έλληνες τραπεζίτες, αξιοποιώντας τον «ποταμό» φθηνής ρευστότητας που χορηγεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για να περιορίσει της συνέπειας της παγκόσμιας «θύελλας»: Δανείσθηκαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με αμελητέο κόστος το μυθικό ποσό των 48 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο ένα πέμπτο του εθνικού μας εισοδήματος, αλλά τα οφέλη έμειναν κρυμμένα στους ισολογισμούς τους, χωρίς να μεταφερθούν στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά της χώρας.
Τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το πρώτο τρίμηνο του έτους αποκαλύπτουν πως οι έλληνες τραπεζίτες άντλησαν ένα τεράστιο, κρυφό στους περισσότερους πολίτες, «πακέτο» χρηματοδοτήσεων από την ΕΚΤ και είχαν έτσι την πολυτέλεια όχι μόνο να αρνούνται τις κρατικές εγγυήσεις δανεισμού των 15 δισ. ευρώ, αλλά και να αποκομίζουν τεράστια κέρδη εκ του ασφαλούς, την ώρα που ο ιδιωτικός τομέας της χώρας «στραγγαλιζόταν» από την έλλειψη πιστώσεων.
Το συνολικό ύψος των δανείων που είχαν λάβει με ενέχυρο χρεόγραφα οι ελληνικές τράπεζες στο τέλος Μαρτίου 2009 εκτινάχθηκε στο ποσό των 48,057 δισ. ευρώ. Το κόστος αυτών των χρηματοδοτήσεων είναι αμελητέο, καθώς η ΕΚΤ μείωνε συνεχώς το βασικό της επιτόκιο, που σήμερα έχει πέσει στο 1%.
Για να γίνει κατανοητό το πρωτοφανές μέγεθος αυτών των χρηματοδοτήσεων αρκεί να αναφερθεί ότι τον Μάρτιο του 2008, σε συνθήκες σχετικής σταθερότητας, οι τράπεζες είχαν δανεισθεί από την ΕΚΤ μόνο 6,3 δισ. ευρώ, ενώ από το 2004 και μετά ποτέ ο δανεισμός αυτός δεν είχε ξεπεράσει τα 8,8 δισ. ευρώ. Σε ετήσια βάση (δωδεκάμηνο Μαρτίου 2008 – δωδεκάμηνο Μαρτίου 2009) ο δανεισμός των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ σχεδόν οκταπλασιάσθηκε!
Τι έκαναν οι τράπεζες με αυτήν την τεράστια και πάμφθηνη ρευστότητα; Επιχειρήσεις και νοικοκυριά δεν είδαν σοβαρά οφέλη, αφού τα υπόλοιπα των δανείων μειώθηκαν στα 209,5 δισ. ευρώ, δηλαδή σχεδόν κατά 10 ολόκληρα δισεκατομμύρια, σε σχέση με το ύψος τους τον Οκτώβριο του 2008, δηλαδή τον μήνα που η κρίση κορυφώθηκε και οι τραπεζίτες άρχισαν να περιορίζουν τις πιστώσεις και να διαγράφουν όλο και περισσότερα προβληματικά δάνεια.
Ακολουθώντας πρακτική ραντιέρη, στις οποίες επανειλημμένα έχει αναφερθεί το «Π», οι τραπεζίτες αύξησαν σχεδόν κατά 50% το πρώτο τρίμηνο του έτους τις τοποθετήσεις τους στα κρατικά ομόλογα, που λόγω της κρίσης έδιναν αποδόσεις υψηλότερες και κατά τρεις μονάδες από τα αντίστοιχα γερμανικά. Συνολικά, στο τέλος του πρώτου τριμήνου, οι τράπεζες είχαν στα χαρτοφυλάκιά τους κρατικά ομόλογα αξίας 35,3 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 11 δισ. ευρώ από την αρχή του έτους.
Μήπως, όμως, οι τραπεζίτες μετέφεραν σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά με δίκαιο τρόπο ένα μέρος του μεγάλου οφέλους που αποκόμισαν από τον εξαιρετικά φθηνό δανεισμό από την ΕΚΤ; Δυστυχώς όχι. Τα στοιχεία δείχνουν ότι από την κορύφωση της κρίσης, τον Οκτώβριο, οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν προχωρήσει σε γενναίες μειώσεις των επιτοκίων όλων των κατηγοριών δανείων, ενώ αντίθετα οι ελληνικές τράπεζες μειώνουν με το… σταγονόμετρο τα επιτόκια δανεισμού, αλλά είναι ιδιαίτερα «γενναιόδωρες» στις μειώσεις των επιτοκίων καταθέσεων!
Το αποτέλεσμα είναι ότι οι τέσσερις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας όχι μόνο κατάφεραν να παραμείνουν κερδοφόρες το δύσκολο πρώτο τρίμηνο του έτους, αλλά τα καθαρά κέρδη τους ξεπέρασαν τα 530 εκατ. ευρώ, παρότι «έγραψαν» απώλειες άνω των 730 εκατ. ευρώ από τη διαγραφή προβληματικών δανείων. Για να επιβεβαιωθεί άλλη μια φορά το αξίωμα, που λέει ότι η μπάνκα δεν χάνει ποτέ!
Πάντως, η περίοδος της αφθονίας χρηματοδοτήσεων αργά ή γρήγορα τελειώνει και η ΕΚΤ προειδοποίησε τις ευρωπαϊκές τράπεζες να μην εξαρτηθούν από τις φθηνές πιστώσεις της. Αν οι έλληνες τραπεζίτες, που ήδη σπεύδουν να συγκεντρώσουν ρευστότητα από τις αγορές, δεν καταφέρουν να κλείσουν έγκαιρα τα ανοίγματά τους, το «πάρτι» με τα ευρώ της Φρανκφούρτης δεν θα έχει καλή κατάληξη…