επικαιρότητα

Στις σχέσεις ΗΠΑ – Βρετανίας ο πρωθυπουργός της τελευταίας δεν αποτελεί πρόβλημα. Ο Μπράουν είναι πιστός φίλος των ΗΠΑ και τυφλά αφοσιωμένος στα προστάγματα της Ουάσινγκτον. Ο Πρόεδρος της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί είναι απρόβλεπτος, με ισχυρές τάσεις αυτόνομης παρουσίας της χώρας του στα διεθνή δρώμενα. Δεν είναι εύκολο για τον Πρόεδρο Ομπάμα να τον καταστήσει τυφλό σύμμαχο στις επιλογές της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Απομένει η σοβαρή καγκελάριος της Γερμανίας, η κυρία Μέρκελ. Βέβαια δεν μπορούμε να μιλάμε για κρίση στις σχέσεις ΗΠΑ – Γερμανίας, αλλά έχει γίνει σαφές ότι η κ. Μέρκελ έχει τις δικές της απόψεις για την αντιμετώπιση των σοβαρών διεθνών προβλημάτων που δεν συμπίπτουν με αυτές του Προέδρου Ομπάμα. Για παράδειγμα, η σταθερή άρνηση της Μέρκελ στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ να αποστείλει η Γερμανία στρατεύματα στο φλεγόμενο Αφγανιστάν, απορρίπτοντας με σταθερότητα σχετικό αίτημα του Ομπάμα. Η Μέρκελ κατέστησε σαφές ότι η κυβέρνηση Ομπάμα δεν είναι ανεκτό να αγνοεί τις ανάγκες και τις συμβουλές των συμμάχων των ΗΠΑ στα μεγάλα διεθνή προβλήματα, όπως π.χ. στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, στις σχέσεις με την Κίνα, τη Ρωσία, το Ιράν κ.λπ. ή σε προβλήματα ευρέος φάσματος, που δυνατόν να δημιουργήσουν τριβές στις διεθνείς σχέσεις της Γερμανίας. Δεν είναι ότι η Μέρκελ δεν συμπαθεί τον Ομπάμα, αλλά διαισθάνεται ότι «κάτι δεν πάει καλά» στη συμπεριφορά της Ουάσινγκτον απέναντι στους συμμάχους της. Το γεγονός που έφερε στην επιφάνεια την ψυχρότητα των σχέσεων Ομπάμα – Μέρκελ ήταν ότι στις 4 Ιουνίου ο Πρόεδρος Ομπάμα έφτασε στη Δρέσδη χωρίς να περάσει καθόλου από το Βερολίνο. Και τα γερμανικά ΜΜΕ άφησαν να εννοηθεί ότι η παράλειψη αυτή του αμερικανού Προέδρου έγινε σκόπιμα, σαν εκδήλωση ψυχρότητας απέναντι στην κ. Μέρκελ. Τον θερμό ενθουσιασμό γρήγορα τον διαδέχεται η απογοήτευση, όταν αρχίζουν οι τριβές στις σχέσεις των κρατών.

2
Το πρόβλημα του Προέδρου Ομπάμα στις σχέσεις του με τα αραβικά κράτη είναι απείρως δυσκολότερο. Η πολιτική Μπους κατέστησε την περιοχή της Μέσης Ανατολής «καιόμενη βάτο» και εδραίωσε την πεποίθηση ότι δεν επιδιώκει την ειρήνευση, αλλά την εκμετάλλευση της πλούσιας αυτής περιοχής από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Οι Άραβες δεν ξεχνούν την εισβολή στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, τη μεταχείριση των Παλαιστινίων, την προκλητική αντιμετώπιση των μουσουλμάνων, την εύνοια των ΗΠΑ υπέρ του Ισραήλ και τις εις βάρος τους επιλογές και συμπεριφορές μιας εχθρικής πολιτικής παγίως από την αμερικανική ηγεσία. Προσπάθεια του Προέδρου Ομπάμα φαίνεται πως είναι να πείσει τους Άραβες και το Ισραήλ να δεχθούν μια μεταξύ τους ειρήνη, που επί 40 χρόνια κανένας αμερικανός Πρόεδρος δεν κατάφερε. Οι Άραβες με το δίκιο τους αμφισβητούν έντονα την ειλικρίνεια των αμερικανικών προθέσεων και την καθαρότητα της πολιτικής της Ουάσινγκτον. Αυτήν ακριβώς τη δικαιολογημένη καχυποψία προσπάθησε ο Ομπάμα να διαλύσει κατά την προ δεκαημέρου επίσημη επίσκεψή του στο Κάιρο. Από την ιστορική και πανάρχαια Αίγυπτο ο αμερικανός Πρόεδρος εξαπέλυσε επίθεση ειρήνης σε όλο το Ισλάμ με στίχους και από το Κοράνι. Μιλώντας από το Πανεπιστήμιο του Καΐρου, με τη γνωστή ρητορική του ικανότητα επιχείρησε να πείσει για την κατανόηση της νέας αμερικανικής κυβέρνησης προς το Ισλάμ, να πείσει για τις κοινές αξίες και να δείξει ότι είναι πρόθυμος να χρησιμοποιήσει την πολιτική δύναμη των ΗΠΑ για την επίλυση των προβλημάτων που απασχολούν τα αραβικά κράτη. Και τόνισε: «Βρίσκομαι εδώ αναζητώντας μια νέα αρχή, η οποία θα στηρίζεται στη συνεργασία και στον αλληλοσεβασμό». Και αφού κατανόησε τον πόνο του εβραϊκού λαού για το ολοκαύτωμα και καταδίκασε την πολιτική του εβραϊκού αποικισμού στα παλαιστινιακά εδάφη, έδειξε συμπόνια στο μαρτύριο των Παλαιστινίων, χαρακτηρίζοντας απαράδεκτο το καθεστώς υπό το οποίο διαβιούν. Τελείωσε την ομιλία του με το όραμά του για «έναν πιο ανεκτικό και πιο ειρηνικό κόσμο». Ασφαλώς παίρνει άριστα στα προφορικά ο αμερικανός Πρόεδρος. Τώρα όλοι μας περιμένουμε να τον βαθμολογήσουμε και στη μετουσίωση των λόγων του σε πράξεις. Και εδώ είναι τα δύσκολα!