Σκληρό παζάρι στο Ecofin για πιο… ανώδυνα μέτρα

Σκληρό διήμερο ευρωπαϊκών παζαριών περιμένει τον υπουργό Οικονομίας Γ. Παπαθανασίου αμέσως μετά την αποψινή έκδοση της εκλογικής «ετυμηγορίας», καθώς θα επιχειρήσει να πείσει το συμβούλιο των ομολόγων του στις Βρυξέλλες για την παροχή μιας… σιωπηρής παράτασης ενός έτους στη διαδικασία της δημοσιονομικής προσαρμογής, ώστε τα μέτρα που θα κληθεί να εφαρμόσει αμέσως η κυβέρνηση να έχουν το μικρότερο δυνατό πολιτικό κόστος.

Στη συνεδρίαση του Eurogroup αύριο και του Ecofin την Τρίτη, ο κ. Παπαθανασίου καλείται να παρουσιάσει το πλέγμα μέτρων που θα εφαρμόσει για να τεθούν υπό έλεγχο οι τεράστιες δημοσιονομικές ανισορροπίες. Κανονικά, σύμφωνα με τις προηγούμενες αποφάσεις του Ecofin για την εφαρμογή της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος σε σχέση με την Ελλάδα, τα μέτρα που θα παρουσιασθούν θα πρέπει να είναι συνεπή με την κοινοτική επιταγή για συγκράτηση του ελλείμματος κάτω από το 3% στο τέλος του 2010.

Όμως, στις παρασκηνιακές επαφές του με τους ομολόγους του από τον γαλλογερμανικό άξονα (με τη γαλλίδα υπουργό στο περιθώριο της συνόδου της Λέσχης Μπίλντερμπεργκ και με τον γερμανό υπουργό σε ταξίδι-αστραπή στη Γερμανία), ο κ. Παπαθανασίου έχει ήδη ζητήσει να χαλαρώσει ο «μανδύας» των προθεσμιών, ώστε το έλλειμμα να περιορισθεί τελικά το 2011, χωρίς την ανάγκη λήψης μέτρων, που ίσως ισοδυναμούσαν με πολιτική «αυτοκτονία» της κυβέρνησης, στις προσεχείς εθνικές εκλογές, είτε διεξαχθούν το φθινόπωρο είτε την άνοιξη, με την αφορμή της εκλογής Προέδρου.

Από τις μέχρι στιγμής συνεννοήσεις προκύπτει ότι το ελληνικό αίτημα αντιμετωπίζεται με κατανόηση. Έτσι, αναμένεται εκτός απροόπτου να δοθεί η σιωπηρή παράταση, υπό την έννοια ότι δεν θα ανακοινωθεί επίσημα ότι η προθεσμία παρατείνεται κατά έναν χρόνο, αλλά θα γίνουν δεκτά, τουλάχιστον μέχρι την επόμενη ανάλογη συζήτηση του φθινοπώρου, τα σχετικά ήπια μέτρα που θα προτείνει ο έλληνας υπουργός, παρότι δεν θα είναι επαρκή για να ελεγχθεί το έλλειμμα εντός της αρχικής προθεσμίας.

Τα επιχειρήματα που ευνοούν τις θέσεις του κ. Παπαθανασίου στις προσεχείς, κρίσιμες συζητήσεις, είναι αρκετά: Η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει κρίση δανεισμού στο ορατό μέλλον, που θα δημιουργούσε κινδύνους για την Ευρωζώνη, αφού κατάφερε να δανεισθεί ήδη σχεδόν όσα χρειάζεται για το 2009, έστω και με υψηλό κόστος. Επιπλέον, ακόμη και το «σκληρό» Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναγνώρισε στην τελευταία του έκθεση ότι δεν θα ήταν σωστό να εφαρμοσθεί άμεσα μια θεραπεία-σοκ για τα ελλείμματα, που θα επέτρεπε τη μείωσή τους ήδη από το 2010, αλλά απαιτείται «ετήσια δημοσιονομική προσαρμογή της τάξης του 1,5% του ΑΕΠ με μόνιμα μέτρα, αρχίζοντας από το 2010. Αυτή η προσαρμογή είναι απαραίτητη ώστε να τεθεί ο λόγος του χρέους σε καθοδική πορεία από το 2012».

Σε αυτό το πλαίσιο, τα εισπρακτικά μέτρα που αναμένεται να προτείνει ο κ. Παπαθανασίου, με σκοπό να τα παρουσιάσει τις επόμενες ημέρες και στην ελληνική κοινή γνώμη, θα είναι σχετικά ήπια, με κεντρική φιλοσοφία την είσπραξη λίγων από πολλούς, ώστε να μη γίνουν ιδιαίτερα αισθητά στα λαϊκά στρώματα. Σε κάθε περίπτωση, απομακρύνονται τα σενάρια αύξησης των συντελεστών του ΦΠΑ κατά δύο μονάδες, που θα προκαλούσε θυελλώδεις αντιδράσεις.

«Πράσινο φως»

Για τη μόνιμη αύξηση των εσόδων, «πράσινο φως» λέγεται ότι έχουν ήδη πάρει τα εξής μέτρα:
• Αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα, πιθανότατα σε δύο εξαμηνιαίες δόσεις του 10-15% έκαστη.
• Αύξηση του ΕΦΚ στα ποτά, που θα επιβαρύνει μέχρι και ένα ευρώ κάθε φιάλη, καθώς και στα τσιγάρα. Αυτή τη φορά, μάλιστα, αναμένεται ότι η αυξημένη φορολογία στα τσιγάρα θα περιλάβει και τα ακριβά πακέτα.
• Αύξηση του τέλους κινητής τηλεφωνίας για τα καρτοκινητά και για τις συνδέσεις με συμβόλαιο.

Σε αυτά τα μέτρα που «αγγίζουν» τη λαϊκή κατανάλωση, θα προστεθούν τρεις παρεμβάσεις στην άμεση φορολογία, που θέτουν στο στόχαστρο τα πιο εύπορα στρώματα και προορίζονται να εξισορροπήσουν τις εντυπώσεις: θα καταργηθεί η αυτοτελής φορολόγηση «ειδικών» κατηγοριών εισοδημάτων (επιδόματα ιπταμένων, αμοιβές αθλητών, επιδόματα υπαλλήλων υπουργείων, παροχές σε αιρετούς αξιωματούχους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κ.ά.), θα επανέλθουν τα τεκμήρια για να «δαγκώσουν» τους κατόχους πολυτελών περιουσιακών στοιχείων που εμφανίζονται «φτωχοί» στην εφορία, ενώ αναμένεται να αυξηθεί και ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής της φορολογίας εισοδήματος, ώστε να μονιμοποιηθεί η φετινή είσπραξη από την έκτακτη εισφορά.