Πώς στήθηκε η επιχείρηση κουκουλώματος του σήματος από την Ουρουγουάη

Όλα ξεκίνησαν όταν το περασμένο Σάββατο (30 Μαΐου) το υπουργείο με ανακοίνωσή του (και αφού είχε αποκαλυφθεί τόσο η ύπαρξη του απόρρητου τηλεγραφήματος όσο και η διαφυγή του Καραβέλα) έσπευδε να αποσείσει τις ευθύνες από πάνω του και να τις επιρρίψει στο υπουργείο Δικαιοσύνης δηλώνοντας ότι λίγο πολύ όλα έγιναν στην εντέλεια.

Χρειάσθηκε να περάσουν τρεις ήμερες από την ανακοίνωση αυτή και τέσσερις ημέρες από τη γνωστοποίηση της διαφυγής του Καραβέλα (ενώ είχαν ήδη παραλάβει στο γραφείο της κ. Μπακογιάννη το απόρρητο τηλεγράφημα) και υπό την πίεση των δημοσιευμάτων να εμφανισθεί η κ. Μπακογιάννη να διατάσσει ΕΔΕ και να αναλαμβάνει την ανέξοδη «προσωπική πολιτική ευθύνη», για μια υπόθεση για την οποία πριν από τρεις ημέρες δήλωνε ότι έγιναν όλα καλά.

Σε ό,τι αφορά τις «ειλικρινείς προθέσεις» που υπήρξαν με τη διεξαγωγή ΕΔΕ, απλώς να ρωτήσουμε γιατί η κ. Μπακογιάννη δεν διέταξε την ΕΔΕ και δεν ανέλαβε την «πολιτική ευθύνη» όταν άκουσε από τα ραδιόφωνα τουλάχιστον την Παρασκευή 29 Μαΐου ότι ο κ. Καραβέλας, για τον οποίο είχε… δει ένα τηλεγράφημα να ταλαιπωρείται στο γραφείο της, την είχε κοπανήσει από την Ελλάδα; Μήπως η απάντηση είναι ότι απλώς τότε πίστευαν κουτοπόνηρα ότι δεν θα γίνει γνωστή η ύπαρξη του τηλεγραφήματος, τουλάχιστον μέχρι τις ευρωεκλογές;

Αν και η προκαταρκτική εξέταση ήταν σε εξέλιξη, τόσο η κ. Μπακογιάννη όσο και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης έσπευσαν να δηλώσουν ότι η ευθύνη ανήκει στην ολιγωρία υπαλλήλων, θέλοντας έτσι να προκαταλάβουν και να υποδείξουν στον γ.γ. του υπουργείου Εξωτερικών Αριστείδη Αγαθοκλή πού να κατευθύνει το πόρισμά του.

Αλλά ακόμη και έτσι, εφόσον η κ. Μπακογιάννη θεωρεί ότι ευθύνονται οι υπάλληλοι του υπουργείου και οι διπλωμάτες (οι οποίοι εάν αυτό αποδειχθεί θα κληθούν να λογοδοτήσουν για την παράλειψη ή την ολιγωρία τους) τι νόημα έχει να αναλάβει την πολιτική ευθύνη, πέραν του «χαϊδέματος των αυτιών» της κοινής γνώμης;

Γιατί η ανάληψη πολιτικής ευθύνης αφορά τις παραλείψεις άλλων, ενώ στην περίπτωση αυτή υπάρχουν σαφείς ευθύνες και παραλείψεις προσωπικά της υπουργού Εξωτερικών.

Καταλύτης των εξελίξεων όμως ήταν η θαρραλέα ανακοίνωση της Ένωσης Διπλωματικών Υπαλλήλων (ΕΔΥ) η οποία, σημειωτέον, δεν έχει κομματικό χαρακτήρα λόγω της ιδιομορφίας του συνδικαλισμού στον ευαίσθητο χώρο του υπουργείου Εξωτερικών.

Οι διπλωμάτες κατήγγειλαν ουσιαστικά την υπουργό Εξωτερικών ότι αναζητεί αποδιοπομπαίους τράγους για να φορτωθούν τις ευθύνες που έχει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου και εξέφραζε την πλήρη συμπαράστασή της στους διπλωμάτες οι οποίοι βρέθηκαν στο στόχαστρο αυτής της προσπάθειας.

Συγχρόνως όμως η ΕΔΥ αποκάλυπτε ότι το απόρρητο τηλεγράφημα του πρέσβη μας στο Μοντεβιδέο βρισκόταν από την πρώτη στιγμή (δηλαδή το Σάββατο 23 Μαΐου) στο διπλωματικό γραφείο της υπουργού Εξωτερικών, ενώ επισημάνθηκε ότι «έκτοτε η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΞ ήταν αυτή που επέλεξε τους ρυθμούς ανταπόκρισής της στο τηλεγράφημα, αλλά και τον τρόπο ενημέρωσης του αρμόδιου υπουργείου Δικαιοσύνης», υπενθυμίζοντας συγχρόνως με ειρωνική διάθεση ότι «στην Ελλάδα υπάρχουν τηλέφωνα, κρυπτοφάξ ενώ επί δεκαετίες τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου λαμβάνουν ανά χείρας κατεπείγοντα απόρρητα τηλεγραφήματα του ΥΠΕΞ από αγγελιοφόρους αστυνομικούς».

Αυτή η επισήμανση ακριβώς δημιουργεί το μείζον ερώτημα στο οποίο φυσικά δεν θα δώσει απάντηση η ΕΔΕ: Παρά τις όποιες καθυστερήσεις της γραφειοκρατίας ή των υπαλλήλων, η κ. Μπακογιάννη δεν έχει εξηγήσει για ποιον λόγο δεν θεώρησε σκόπιμο, για ένα τόσο σοβαρό και σημαντικό θέμα το οποίο, έστω σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, το πληροφορήθηκε την Τρίτη το πρωί (και διαπιστώνοντας ότι έχει υπάρξει καθυστέρηση τουλάχιστον τριών ημερών), να πάρει καν ένα τηλέφωνο τον Ν. Δένδια να τον ενημερώσει ότι του στέλνει ένα σημαντικό έγγραφο που αφορά τη Ζήμενς… Και όχι μόνον αυτό, αλλά αντί να φροντίσει να φύγει το έγγραφο, έστω με μοτοσικλετιστή (από τους αρκετούς που έχει στη διάθεσή της), αποφάσισε να ακολουθήσει την άλλη οδό: Έδωσε εντολή στον διευθυντή του διπλωματικού γραφείου της πρέσβη Κ. Χαλαστάνη, να δώσει εντολή στον διευθυντή της διεύθυνσης Α8 πρέσβη Α. Κογεβίνα, να δώσει εντολή σε κλητήρα της διεύθυνσής του να στείλει για πρωτοκόλληση στο υπουργείο Δικαιοσύνης το απόρρητο τηλεγράφημα.

Το αποτέλεσμα είναι γνωστό: Πάρα τον αρχικό ισχυρισμό του υπουργείου Εξωτερικών (Σάββατο 30 Μαΐου) ότι «μόλις η υπουργός Εξωτερικών ενημερώθηκε την Τρίτη 26 Μαΐου το πρωί και σε συνεχεία εντολής της το τηλεγράφημα εστάλη άμεσα στο υπουργείο Δικαιοσύνης με κλητήρα», το τηλεγράφημα παραδόθηκε από την Α8 διεύθυνση σε κλητήρα του υπουργείου Δικαιοσύνης την επόμενη ημέρα, Τετάρτη, στις 12.30 το μεσημέρι…

Οι αστείες δικαιολογίες τις οποίες πρόβαλε σε απανωτές τηλεοπτικές συνεντεύξεις της η κ. Μπακογιάννη, ότι υποτίθεται δεν θέλησε να πάρει τηλέφωνο τον κ. Δένδια για να μη θεωρηθεί ότι παρεμβαίνουν δύο υπουργοί σε μια υπόθεση που αφορά το ΠΑΣΟΚ, απλώς επιβαρύνουν τη θέση της και καθιστούν αναξιόπιστη την ήδη αμήχανη προσπάθεια να διασώσει το τραυματισμένο προφίλ της.

Πρωτοφανής για τα χρονικά του υπουργείου Εξωτερικών ήταν όμως και η απόφαση της πολιτικής ηγεσίας του να δώσει στη δημοσιότητα το… πόρισμα της προκαταρκτικής εξέτασης που διενήργησε σε χρόνο ρεκόρ (μιάμιση ημέρας) ο γ.γ. του υπουργείου Αρ. Αγαθοκλής.

Ένα πόρισμα που μέσα από τις γραμμές του αποκαλύπτει σε κάθε ενδιαφερόμενο και σε κάθε ξένη πρεσβεία στην Αθήνα τον τρόπο λειτουργίας και ενημέρωσης της ηγεσίας της ελληνικής διπλωματίας από το Κρυπτογραφικό, ακόμη και σε περιόδους κρίσεων…

Στο πόρισμά του λοιπόν ο κ. Αγαθοκλής διαπιστώνει «αδικαιολόγητη αδράνεια» της Κεντρικής Υπηρεσίας του ΥΠΕΞ και εισηγείται τη διενέργεια ΕΔΕ από τον ΣΤʼ γενικό διευθυντή πρέσβη Μ. Καμπάνη.

Ευθύνες επιρρίπτονται από το πόρισμα στο είδος διαβάθμισης που επέλεξε να δώσει στο τηλεγράφημά του ο πρέσβης στην Ουρουγουάη κ. Δεικτάκης (ότι δεν το έστειλε ως Ειδικού Χειρισμοί – Αμέσου Επιδόσεως) και για το ότι το απέστειλε στη διεύθυνση Α8 Λατινικής Αμερικής και όχι στην Ε3 Διεύθυνση Διοικητικών και Δικαστικών Υποθέσεων…

Από κει και πέρα καταγράφεται μια αλληλουχία γεγονότων από την οποία προκύπτουν σοβαρότατα κενά και ερωτήματα.

Κυρίως όμως διαπιστώνεται ότι ο «ευαίσθητος κρίκος» είναι ο διευθυντής του διπλωματικού γραφείου της υπουργού Εξωτερικών Κώστας Χαλαστάνης, ο οποίος παραδέχεται ότι τουλάχιστον από τη Δευτέρα στις 12.55 γνώριζε την ύπαρξη του τηλεγραφήματος αλλά, κατά δήλωσή του, ενημέρωσε την κ. Μπακογιάννη (λόγω και του βεβαρημένου προγράμματός της ) την Τρίτη το πρωί και αμέσως μετά επικοινώνησε με τον διευθυντή της Α8 για να του ζητήσει να διαβιβάσει το έγγραφο στο υπουργείο Δικαιοσύνης.

Ο Α8 διευθυντής κ. Κογιεβίνας, όμως, υποστηρίζει ότι την Τρίτη ο ίδιος επικοινώνησε το μεσημέρι (ο κ. Χαλαστάνης δηλώνει ότι τη συγκεκριμένη ώρα ήταν στις συνομιλίες Μπακογιάννη – Μίλιμπαντ) με τον κ. Χαλαστάνη για να του υπενθυμίσει ότι ανέμενε οδηγίες, με αποτέλεσμα η εντολή για διαβίβαση του τηλεγραφήματος να του έρθει ώρα 15.00 της Τετάρτης… Ο κ. Κογιεβίνας παραδέχεται βεβαίως ότι αφού είχε ήδη σχολάσει ο κλητήρας όπως και το άλλο διοικητικό προσωπικό της διεύθυνσης και θεωρώντας ότι δεν θα έβρισκε κάποιον να συνεννοηθεί στο υπουργείο Δικαιοσύνης λόγω της παρέλευσης της ώρας, ζήτησε το επόμενο πρωί από το υπουργείο Δικαιοσύνης να σταλεί κλητήρας να παραλάβει το έγγραφο το οποίο έτσι κατέληξε να παραδοθεί στον απεσταλμένο του υπουργείου Δικαιοσύνης στις 12.30 της Τετάρτης.

Πέραν της διαφορετικής εκδοχής που δίνουν ο Κ. Χαλαστάνης και ο Α. Κογιεβίνας, εντύπωση προκαλεί ότι ο κ. Χαλαστάνης δηλώνει ότι… δεν θυμάται εάν ενημερώθηκε τη Δευτέρα το πρωί για το θέμα αυτό από τον Α΄ γενικό διευθυντή του ΥΠΕΞ πρέσβη Σ. Βασιλόπουλο, ο οποίος μάλιστα «συμπτωματικά» για «προσωπικούς λόγους» παραιτήθηκε από τη θέση του και… αποσύρθηκε στη διεύθυνση της Διπλωματικής Ακαδημίας (είχε προηγηθεί και διαφωνία του με εισηγήσεις της Νομικής Υπηρεσίας τις οποίες υιοθέτησε η πολιτική ηγεσία για τον χειρισμό του Σκοπιανού στην πτυχή που αφορά και τη δικαστική διαδικασία στη Χάγη).

Αυτή η εξαίρεση όμως του κ. Χαλαστάνη από το «διά ταύτα» του πορίσματος του κ. Αγαθοκλή δυστυχώς δημιουργεί σκιές στη μακρά θητεία του στη Διπλωματική Υπηρεσία, λίγο μάλιστα πριν αφυπηρετήσει.

Όπως δυσάρεστη ήταν για το ίδιο το υπουργείο Εξωτερικών η επίθεση που εξαπέλυσε εναντίον της ΕΔΥ για την ανακοίνωσή της υποστηρίζοντας ότι επρόκειτο για προσπάθεια… εκφοβισμού και επηρεασμού του στη διαδικασία έκδοσης του πορίσματος… Προφανώς ο κύριος γενικός γραμματέας δεν είχε προσέξει ότι πριν από τους διπλωματικούς και ενώ ακόμη ο ίδιος δεν είχε εκδώσει το πόρισμά του, η ίδια η κ. Μπακογιάννη είχε αποφανθεί ότι υπεύθυνοι ήταν η γραφειοκρατία και η ολιγωρία υπαλλήλων…

Αλγεινή εντύπωση επίσης έχει προκαλέσει η χρήση απόρρητων τηλεγραφημάτων για να καλυφθούν οι… ανάγκες των δελτίων των 8, χωρίς να ιδρώσει το αυτί της πολιτικής ηγεσίας, που ήλπιζε ίσως έτσι ότι θα ασχοληθούν τα ΜΜΕ με τα τηλεγραφήματα και όχι με τον σκανδαλωδώς προβληματικό χειρισμό της υπόθεσης από την ίδια την υπουργό Εξωτερικών και το γραφείο της.