Η (παρα)πληροφόρηση ακμάζει…

«Το ποιήσαι» παραμένει η μεγάλη οφειλή, κυρίως των δύο κομμάτων εξουσίας, προς τον πολίτη. Και ο τελευταίος, εν μέσω του ορυμαγδού παραπληροφόρησης και κατασκευασμένων «καταστάσεων», αναζητεί φωτεινό σημείο προσανατολισμού και στιγμές για καθαρές και νηφάλιες σκέψεις.

Το «σύστημα πληροφόρησης», με την κυριαρχία της τηλεοπτικής εικόνας, κατασκευάζει «ειδήσεις», προκαλεί σύγχυση και διαχέει την αμφιβολία, την επιφύλαξη, την αμφισβήτηση, ακόμη και της «αντικειμενικής αλήθειας», ενώ με το σχήμα του σχολιασμού των «ειδήσεων», επιδιώκει –εκτός ελάχιστων τιμητικών εξαιρέσεων– την ολοκληρωτική διαστρέβλωση της πραγματικότητας.

Βασικό στοιχείο στον σχολιασμό της ειδησεογραφίας παραμένει:

• Ο σφαιρικός φωτισμός της «είδησης», η ανάλυση των στοιχείων της και εν γένει η παροχή γνώσης στον τηλεθεατή, τον αναγνώστη κ.λπ.

Αυτό, βεβαίως, προϋποθέτει καταρτισμένο δημοσιογράφο-σχολιαστή, κάτοχο του αντικειμένου που διαπραγματεύεται, απελευθερωμένου από υποκειμενικές δεσμεύσεις πάσης μορφής και «χρώματος» και κυρίως διακρινόμενου για το ΗΘΟΣ και την ΑΝΙΔΙΟΤΕΛΕΙΑ ΤΟΥ!

Στα «δελτία των 8» το «είδος» αυτό των δημοσιογράφων τελεί εν ανεπαρκεία. Δύο και μόνοι ίστανται στο ύψος της αποστολής τους, διαθέτουν τις απαιτούμενες γνώσεις, προσφέρουν με τις αναλύσεις τους Γνώση στον τηλεθεατή και τον υποβοηθούν να σχηματίσει, κατά το μάλλον ή ήττον, σφαιρική αντίληψη για τη σχολιαζόμενη είδηση.

Η πλειονότητα των σχολιαστών –εδώ εντάσσονται και οι υπεύθυνοι στις πρωινές ζώνες– παρουσιάζονται –κάποιοι μάλιστα κατά προκλητικό τρόπο– αντιφωνητές των Γραφείων Τύπου των κομμάτων.

Μια άλλη κατηγορία είναι εκείνοι που στο παρελθόν θήτευσαν –και δη με φανατισμό– στους διαδρόμους κομμάτων της Αριστεράς και με το επιχείρημα «τι απαγορεύει από Σαούλ να γίνω Παύλος» ασπάσθηκαν με φανατισμό την «κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας»!

Στους «σχολιαστές» των «δελτίων των 8» συγκαταλέγονται και οι αναπαραγωγοί της κοινοτοπίας, που αγρεύουν τα «στοιχεία σχολιασμού» ανά τας οδούς και τας ρύμας…

Τέλος, οι παρουσιαστές των «δελτίων των 8» –μόνο εξαιρέσεις που συμποσούνται στη μονάδα παρατηρούνται–, με τακτική τη διαστρεβλωμένη έκδοση της «μαιευτικής μεθόδου» του Σωκράτη, κατευθύνουν τη ροή του δελτίου προς προαποφασισμένες κατευθύνσεις, και στις περιπτώσεις προσκεκλημένων που δεν συμμορφώνονται προς τας υποδείξεις, παρεμβαίνουν ακαρεί και πριν ο προσκεκλημένος ολοκληρώσει τη σκέψη του, επιδιώκουν να στρέψουν τη συζήτηση προς την επιθυμητή στους ίδιους και το μέσο που εκπροσωπούν κατεύθυνση, εν πλήρη αδιαφορία για την αλήθεια και την αντικειμενικότητα!

Παραπλήσιο καθεστώς επικρατεί και στην έντυπη δημοσιογραφία. Στις «χρυσές εποχές» των εφημερίδων η άριστη κατοχή της ελληνικής γλώσσας, η ευρύτητα γνώσεων, η κατοχή ξένων γλωσσών και η επίπονη διασταύρωση της είδησης συγκαταλέγονταν στα sine qua non γνωρίσματα του δημοσιογράφου. Παραλλήλως, στα δημοσιογραφικά γραφεία υπερίπτατο το αξίωμα: «Δεν ενδιαφέρει την εφημερίδα αν ο συντάκτης δεν έχει είδηση. Στο ανταγωνιστικό αυτό επάγγελμα κάποιοι, ίσως, θα ευνοηθούν από την… τύχη. Αν όμως ο δημοσιογράφος διαψευσθεί για δεύτερη φορά, η παραίτησή του είναι δεδομένη από την εφημερίδα…»!

Η αξιοπιστία ήταν το θεμέλιο μιας εφημερίδας, επένδυση για υψηλά επίπεδα κυκλοφορίας και σεβασμού από τον αναγνώστη.

Τι συμβαίνει σήμερα; Κατ’ αρχάς έχει ανατραπεί η «αξιολογική πυραμίδα» στη στελέχωση του εντύπου. Αντί της αξιοκρατίας στη στελέχωση μιας εφημερίδας, λειτουργεί η «θεωρία του κηπουρού»… Δηλαδή όπως την περίοδο της ελέω Θεού μοναρχίας ο μονάρχης μπορούσε να επιλέξει τον κηπουρό του για πρωθυπουργό, ούτω –υπάρχουν και δακτυλοδεικτούμενες εξαιρέσεις– ο εκδότης μπορεί να διορίσει διευθυντή της εφημερίδας του τον… κηπουρό του!

Μάλιστα, πρόσφατα, δημοσιογράφος με αξιόλογη διαδρομή στη δημοσιογραφία, αλλά κατά παραγνώριση του διαχρονικού αξιώματος «τα στερνά τιμούν τα πρώτα», έθεσε υπεράνω της δημοσιογραφικής δεοντολογίας τις σχέσεις του με νεοφανή εκδότη και διατύπωσε μια θεωρία «ηλικιακού ρατσισμού», εκείνη των «παλαιών επίπλων, τα οποία παρερχομένης της μόδας οδεύουν προς τους κάδους των απορριμμάτων», σε συνάφεια με τη στελέχωση μιας εφημερίδας.

Μετ’ ολίγον, ούτε ο ίδιος απέφυγε τα επίχειρα της «θεωρίας» του περί παλαιών επίπλων!

Αλλά…

• «Όσο οι δημοσιογράφοι ενδίδουν στους σκοπούς της

ιδιοκτησίας και των διαφόρων εξουσιών και εγκαταλείπουν τις αρχές τους, τόσο οι κίνδυνοι μεγαλώνουν. Και η «διαπλοκή», η «προνομιακή» δηλαδή «μεταχείριση», ανθεί… Η κατευθυνόμενη δημοσιογραφία ακμάζει… Η παραδοσιακή υποχρέωση του Τύπου (σήμερα όλων των ΜΜΕ) να είναι «επιθετικός» σε κάθε μορφή εξουσίας ερμηνεύεται σε πολλές περιπτώσεις ως δικαίωμα στη χυδαιότητα, τη σκανδαλολογία και την αλαζονεία. Επιθετικός, όμως, δεν σημαίνει χυδαίος!»…