Η μνήμη ως όρος επιβίωσης: Η ποντιακή γενοκτονία
Είναι αξιοθαύμαστοι οι πόντιοι συμπατριώτες μας, γιατί διεκδικούν συμβολικά κάθε χρόνο την ίδια ημερομηνία, αλλά και καθημερινά, το «Δικαίωμα στη Μνήμη», που σημαίνει καθημερινή αναδρομή στο παρελθόν ως Ιστορία και ως παράδοση, ως πολιτισμός και ως αγώνας για την ελευθερία, γιατί ξέρουν ότι μόνον με αυτόν τον τρόπο έχουν δικαίωμα στο μέλλον ως πολιτισμός, ως ταυτότητα εθνική και ως εκλεκτό τμήμα του ελληνικού έθνους.
Τούτο, γιατί πολιτισμός σημαίνει μνήμη και λαοί χωρίς μνήμη δεν έχουν μέλλον, δεν έχουν ταυτότητα. Η μνήμη μάς υπαγορεύει όχι μόνον την αναζήτηση των ενόχων και το πρόσταγμα του εξαναγκασμού τους σε αναγνώριση των σφαγών και της Γενοκτονίας, αλλά είναι και υποχρέωση και καθήκον διαρκούς υπόμνησης στη διεθνή κοινότητα πως αυτού του είδους οι θηριωδίες και οι βαρβαρότητες δεν συμφιλιώνονται με το ανθρώπινο γένος και τον πανανθρώπινο πολιτισμό.
Μνήμη, λοιπόν, είναι μια διαρκής υπόμνηση προς τη διεθνή κοινότητα, όχι μόνον να καταδικάζει αλλά και να παρεμβαίνει δραστικά και αποτελεσματικά, οσάκις μια εθνότητα ή ένας λαός απειλούνται με σφαγή ή γενοκτονία και εξόντωση.
Ο Αδόλφος Χίτλερ, στις 22 Αυγούστου του 1939, απευθυνόμενος στα Τάγματα Θανάτου, τους κάλεσε να εισέλθουν στην Πολωνία και να εξοντώσουν καθετί το εβραϊκό, να μη λυπηθούν ούτε γυναίκες ούτε παιδιά, να σκοτώνουν χωρίς οίκτο, γιατί όπως ο ίδιος τόνισε: «Ποιος θυμάται σήμερα την εξόντωση των Αρμενίων του 1915;».
Οι γενοκτόνοι ηγέτες επικαλούνται είτε τη «διεθνή αμνησία» είτε την επιλεκτική μνήμη της διεθνούς κοινότητας, ο κόσμος των κρατών, και σήμερα όπως και τότε, λειτουργεί, παρά τις αλματώδεις προόδους που επετεύχθησαν στην τεχνολογία και την τεχνική πρόοδο, ιδιαίτερα μάλιστα σε όλα τα επίπεδα της επικοινωνίας, της εικόνας και της παγκόσμιας συνεργασίας, με βάση την αρχή της ισχύος έναντι του Δικαίου και του συμφέροντος έναντι της πολιτικής ηθικής. Μεγάλοι και μικροί, ακόμη και στον 21ο αιώνα, αντιλαμβάνονται την πολιτική, όχι επί τη βάσει των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου, αλλά με αφετηρία τις σκοπιμότητες που υπαγορεύουν τα εθνικά τους συμφέροντα.
Εμείς ως Ελληνισμός, σε αυτό το «παγκόσμιο χωριό» της, εν πολλοίς, ασύδοτης και κραυγαλέα άδικης, μυωπικής και στενόκαρδης πολιτικής των συμφερόντων, όπου πολλές φορές «δικαιώνονται» σφαγείς και καταπιεστές που έχουν τη δύναμη της επιβολής εις βάρος αδυνάτων που βρίσκονται εν δικαίω, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να διατηρούμε μνήμες και ταυτότητα ως κόρη οφθαλμού.
Οι Αρμένιοι κατάφεραν έπειτα από δεκαετίες, διατηρώντας τη μνήμη και την εθνική τους ταυτότητα, να αποκτήσουν κράτος, το οποίο λειτουργεί ως κοιτίδα του πολιτισμού τους, ενώ η αρμενική Διασπορά κράτησε ζωντανή την ιστορία του αρμενικού έθνους και διεκδικεί με αποτελεσματικότητα την αναγνώριση της Γενοκτονίας, που ήταν και η πρώτη του αιώνα και τον εξαναγκασμό της Τουρκίας σε συγγνώμη και μεταμέλεια, κατ’ αντιστοιχία του εβραϊκού υποδείγματος έναντι του γερμανικού κράτους. Διότι, αν η Τουρκία είχε εξαναγκασθεί μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σε μεταμέλεια και συγγνώμη, για τον ποντιακό Ελληνισμό και τους Αρμενίους, πιθανότατα δεν θα είχαμε την εξόντωση του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης και της Ίμβρου και Τενέδου ούτε και την κατοχή της Κύπρου και τη σφαγή των Ελληνοκυπρίων.
Η Τουρκία συνέχισε να λειτουργεί ως μέρος του δυτικού συστήματος μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αναγνωρισμένη ως ανήκουσα στα πολιτισμένα έθνη του δυτικού τότε κόσμου, χωρία καμία ενοχή και με περισσό θράσος.
Η χώρα του Κεμάλ Ατατούρκ οφείλει να κατανοήσει πως για να ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια πρέπει να υπερβεί το γενοκτόνο σύνδρομο των νεότουρκων, να αναγνωρίσει και να μεταμεληθεί, μέσα από το παιδαγωγικό σύστημά της, για τις γενοκτονίες που διέπραξε και να αναγνωρίσει τους Κούρδους και τις άλλες εθνότητες και μειονότητες ως αυθύπαρκτες οντότητες που ζουν και αναπτύσσονται αυτόνομα στο πλαίσιο της τουρκικής κρατικής οντότητας.
Στο πλαίσιο αυτό η μνήμη και η εθνική ταυτότητα αποτελούν ουσιαστικές προϋποθέσεις επιβίωσης κάθε λαού και εθνότητας και μοναδικά όπλα αντοχής στον χρόνο των μικρών και αδυνάτων.