Βυζάντιον

Χρειάζομαι τις σημαίες για να παρακολουθήσω τις τελευταίες ομιλίες του Γιώργου, μήπως και συγκινήσω τίποτα συνταξιούχους που ετοιμάζονται να ψηφίσουν Παπαθεμελή, στείλουν τον Ζουράρι στην Ευρώπη κι εμένα στον κουβά. Πήρα μία τεράστια, με ιδιόχειρη αφιέρωση του Μένιου και άρχισα να βαδίζω στα βόρεια προάστια ανακαλώντας στη μνήμη μου την εποχή που η ηλιθιότητα ζευγάρωνε με την αθωότητα και γεννούσε αυτό που ονομάζαμε πολιτική συμμετοχή. Βλέπεις, ακόμα δεν έχω αποφασίσει αν η διαφθορά του πολιτικού κόσμου θεριεύει από την άγνοια και την ηλιθιότητα των πολιτών ή από τη δαιμονιώδη πονηριά των κυβερνώντων. Πιθανότατα είναι και τα δύο.

Βαδίζοντας, λοιπόν, με μια τεράστια και ελαφρώς ξεθωριασμένη σημαία του ΠΑΚ στον ώμο, σαν Πορτογάλος στη Eurovision, σκεφτόμουν ότι το μοναδικό κέρδος που μπορεί να αποκομίσει το εκλογικό σώμα από την αναμέτρηση της άλλης Κυριακής, είναι να πετύχει το σωστό αποτέλεσμα στο στοίχημα. Αυτό με απελευθέρωσε και πολιτικά. Ο εαυτός μου παραδέχθηκε σε μια σπάνια κρίση ειλικρίνειας ότι δεν θα είχε πλέον κανένα πρόβλημα να ψηφίσει και Χρυσή Αυγή, διεκδικώντας το κατάλληλο αποτέλεσμα που θα με στείλει στο ταμείο. Εκεί, άλλωστε, βρίσκεται και το πρόβλημα: δεν ψηφίζουμε με τον απαραίτητο κυνισμό, επενδύουμε την επιλογή μας με ιδεολογικά κριτήρια που είναι πλέον απολύτως περιττά. Εγώ, ας πούμε, λέω να ψηφίσω ΠΑΣΟΚ για να μετατρέψω τα τέσσερα κατοστάρικα σε έξι κατοστάρικα και να είναι η πρώτη φορά που το ΠΑΣΟΚ θα μου προσφέρει κάτι χρήσιμο, ζεστά μετρητά στην τσέπη. Αν δεν είχα θέσει σε κίνδυνο την ισορροπία της πιστωτικής μου κάρτας, θα πήγαινα να ψηφίσω κάτι ακραίο, κάτι εντελώς για πλάκα, λες και φτιάχνω group στο Facebook. Σε καμία περίπτωση δεν θα επέλεγα αποχή. Γιατί; Πρώτον, για να τη σπάσω στο στενό οικογενειακό μου περιβάλλον που θα πάει Σαντορίνη αντί στην κάλπη. Δεύτερον, επειδή η αποχή τούς επιτρέπει να πιστεύουν ότι έχουν όλο και λιγότερους για να δώσουν λογαριασμό. Και αυτό δεν είναι καθόλου σωστό, δεν έχει ούτε ίχνος πλάκας. Ας τους φοβίσουμε. Τόσα έχουν βγάλει, ας δώσουν μερικά και στον ψυχαναλυτή τους…
•••

Έχετε καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει, έτσι δεν είναι; Με τους παπαγάλους στις οθόνες και τα κοράκια στις εξέδρες, τα σκάνδαλα γίνονται μονόστηλο και η οικονομία ένας τίτλος που δεν προσέχει κανείς. Και ο άνθρωπός μου στο οικονομικό επιτελείο προβαίνει σε αυθόρμητες εξομολογήσεις: «Φαντάσου, Προκόπιε, ότι οι τελευταίες ανακοινώσεις του ΔΝΤ για τη λήψη μέτρων ως το 2012 έχουν ψαλιδιστεί ελαφρώς μετά από πολιτική διαπραγμάτευση. Φαντάσου επίσης ότι ακόμα κι αν κάποιος προσπαθήσει να τις υλοποιήσει, είναι ουσιαστικά ανέφικτο να φτάσει στον στόχο του. Και καλό είναι να γνωρίζεις ότι ελάχιστα απασχολούν αυτούς που σχεδιάζουν την οικονομική πολιτική, διότι ξέρουν ότι μάλλον δεν θα βρίσκονται στην καρέκλα τους». Δεν διαφωνώ. Αλλά θέλω να σας δώσω και το ρεπορτάζ. Όταν, λοιπόν, οι άνθρωποι του ΔΝΤ συναντήθηκαν με τους δικούς μας, άρχισαν να τους εξηγούν ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται πια ένα βήμα πριν από το να μπει στο καράβι και να σαλπάρει για τη Νότιο Αμερική. Κατά λέξη τους είπαν ότι η Ελλάδα έχει πλέον πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τις χώρες που και επισήμως έχουν ζητήσει τη συνδρομή του ΔΝΤ για την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών τους προβλημάτων. Εκεί κάποιος δικός μας είπε ότι καλό είναι να μην κυκλοφορούν τέτοιες εκτιμήσεις και δημοσίως, ήρθαν ο καφές και τα κουλουράκια και άρχισε η πραγματική κουβέντα. Γιατί σας τα λέω όλα αυτά; Επειδή κάποια πράγματα παρουσιάστηκαν ελαφρώς παραποιημένα, άγνωστο για ποιον λόγο. Οι άνθρωποι του ΔΝΤ σε καμία περίπτωση δεν πρότειναν στην κυβέρνηση να προχωρήσει σε αύξηση της φορολογίας. Ζήτησαν αύξηση των φορολογικών εσόδων, αλλά όχι της φορολογίας, καθώς θεωρούν ότι η φοροδοτική ικανότητα του μέσου Έλληνα έχει εξαντληθεί, ενώ η νέα επιβάρυνση των ελληνικών προϊόντων θα πλήξει περισσότερο την ανταγωνιστικότητά τους. Επίσης είπαν στους δικούς μας ότι οι φόροι που θα ανακοινωθούν μετά τις ευρωεκλογές δεν είναι μέτρο με προοπτική. Τώρα φτάνω στο ζουμί: Το ΔΝΤ μας λέει ότι εκτός από τις τεράστιες αλλαγές στον δημόσιο τομέα θα πρέπει να παταχθεί με κάθε τρόπο η φοροδιαφυγή, μεταφέροντας, επιτέλους, την πίεση της εφορίας στους ελεύθερους επαγγελματίες και στις επιχειρήσεις. Οι δικοί μας, όμως, ξέρουν ότι αυτό είναι τεχνικά δύσκολο, ο περιορισμός της μαύρης οικονομίας θα προκαλέσει ευρύτερο σοκ στην κοινωνία, ενώ γνωρίζουν ακόμα καλύτερα ότι για να λειτουργήσει αυτό το σχέδιο χρειάζεται κυβέρνηση με πανίσχυρη εντολή και βούληση. Συμπέρασμα, για να μη σας κουράζω, κι έχει και ζέστη: Ακόμα κι αν γίνουν εκλογές το φθινόπωρο, όποια κυβέρνηση κι αν προκύψει, δεν μπορεί να λάβει τόσο ριζικά μέτρα όσο έχει μπροστά της το αγκάθι της προεδρικής εκλογής. Τελικό συμπέρασμα; Αν κινηθεί κάτι στον τομέα της οικονομίας, αν πραγματικά γίνει έστω και ένα ουσιαστικό βήμα, θα χρειαστεί ακόμα ένας χρόνος. Επίσης, όποια κυβέρνηση κι αν έχουμε στο τέλος του χρόνου, ο προϋπολογισμός του 2010 θα είναι για γέλια, θα θυμίζει ταινία των Monty Python, όπου το εξωφρενικό συναντά το πραγματικό. Τόσο απλά.
•••

Τώρα βέβαια εσύ μπορείς να συνεχίσεις ν’ ακούς παπαγάλους, παρακολουθώντας το μεγάλο πουλί, τον Μιχάλη Χριστοφοράκο, να πετάει προς το πολυτελές ξενοδοχείο του Μονάχου, έχοντας μεταβιβάσει στα παιδιά του την περιουσία του. Είναι τόσα πολλά τα λεφτά που αξίζει τον κόπο η ταλαιπωρία. Ένα βράδυ στο Πάρκο Ελευθερίας άκουγα κάποιους να συζητούν, λέγοντας πως η φυγή Χριστοφοράκου έχει, ουσιαστικά, τη συναίνεση και των δύο μεγάλων κομμάτων. Ο ΠΑΣΟΚος της παρέας ήταν κάπως ανακουφισμένος. Μέχρι πρόσφατα νόμιζε πως υπάρχει deal της κυβέρνησης με τον Χριστοφοράκο για να καρφώσει μόνο τους πράσινους, αλλά πρόσφατα συνειδητοποίησε ότι όσο υπάρχουν ανοιχτές δουλειές, τύπου Προαστιακού, ας πούμε, η κυβέρνηση έχει κάθε λόγο να ανησυχεί. Εγώ απλώς κατάλαβα ότι ζούμε σε μια χώρα όπου ο Βουλγαράκης μαζεύει δύο χιλιάδες κόσμο σε πολιτική συγκέντρωση, χωρίς μάλιστα να χρειάζεται να αυτομαστιγωθεί. Όλα περνάνε, όλα ξεχνιούνται. Κάθε νύχτα από το Τατόι απογειώνονται δεκάδες μικρά αεροπλάνα. Συνήθως σηκώνονται στον ουρανό την ώρα που αρχίζουν τα δελτία ειδήσεων. Και μας ψεκάζουν με κάτι περίεργο, με μια ουσία που λειτουργεί σαν αναλγητικό της συνείδησης και αναστολέας της μνήμης. Στο τέλος καταλήγεις να είσαι θυμωμένος, αλλά δεν θυμάσαι τον λόγο, δεν μπορείς να περιγράψεις τις αιτίες.
•••

Δεν είδες τον Πρετεντέρη στον Καραμανλή; (Το θέτω με τον τρόπο που λέμε ότι ο τάδε πήγε στον Χατζηνικολάου. Έτσι και ο Πρετεντέρης πήγε στο Μαξίμου, δηλαδή στον Καραμανλή.) Κάποιος είχε βγει και ψέκαζε με την ειδική ουσία που σβήνει το Βατοπέδι από τη συλλογική μνήμη και επαναφέρει στα ψηφοδέλτια τα παιδιά του Εφραίμ. Αν δεν το έχεις καταλάβει, ο Καραμανλής σε αντιμετωπίζει σαν μια ξανθιά γκόμενα που μπορεί να τη φέρει βόλτα ό,τι κι αν συμβεί. Εντάξει, ο Γιώργος δεν με εκπλήσσει, κάνει ακριβώς ό,τι θα έκανε ο οποιοσδήποτε στη θέση του: Πουλάει ομπρέλες στη βροχή. Ο Καραμανλής όμως; Ο Καραμανλής δεν προσφέρει πλέον όραμα, αλλά προσπαθεί να δημιουργήσει παραισθήσεις. Και φοβούμαι ότι η μεγαλύτερη προσφορά του στον τόπο θα είναι η ενηλικίωση του λαού, το τέλος της εποχής των ψευδαισθήσεων. Ο Καραμανλής μας δίδαξε με τον πλέον παραστατικό τρόπο ότι οι φορείς εξουσίας δεν έχουν καμία άλλη προτεραιότητα πέρα από την παραμονή τους στην εξουσία. Είναι συνεπής προς αυτούς που του συμπαραστάθηκαν και ασεβής προς τον λαό που τον ανέδειξε. Αλλά έτσι δεν συνέβαινε πάντα;

Απλώς τώρα είναι η οργή μεγαλύτερη και τα φώτα περισσότερα, βλέπουμε καλύτερα την εικόνα. Τον άκουγα να λέει ότι υποστηρίζει τη United στον τελικό. Και λίγο μετά είδα τη United να σέρνεται. Απορώ πώς δεν βγήκε κάποιος από τη United να πει ότι, εντάξει, το 2-0 είναι μια ήττα που επιδέχεται διαχείριση, δεν χάθηκε δα και ο κόσμος…