Σκάνδαλο και πολιτική ευθύνη

Κύριε Διευθυντά,
Οι πρόσφατες συζητήσεις στις εξεταστικές επιτροπές της Βουλής για τα σκάνδαλα του Βατοπεδίου, ανέδειξαν επαναληπτικά και έφεραν στην επικαιρότητα τις λέξεις και έννοιες «σκάνδαλο» και «πολιτική ευθύνη».
Θεωρώ ότι υπάρχει σύγχυση ως προς το πραγματικό τους νόημα και μια διαλεύκανση θα ήταν χρήσιμη για την πρόληψη δυσάρεστων γεγονότων και καταστάσεων, μελλοντικά. Το σκάνδαλο δεν είναι πράξη παράνομη. Είναι πράξη νόμιμη, η οποία όμως αντίκειται στην επικρατούσα κοινωνική ηθική και πολιτειακή αντίληψη. Η σκανδαλώδης πράξη ή απόφαση δεν είναι κολάσιμη. Η παράνομη πράξη είναι κολάσιμη, ονομάζεται αδίκημα και τιμωρείται.
Ποικίλων μορφών σκάνδαλα πραγματοποιούνται, δηλητηριάζουν την πολιτική ζωή και αμαυρώνουν την εικόνα της πολιτικής. Τα παραδείγματα που συναντάμε όχι λίγα. Η αποδοχή, π.χ. από απελθόντα διοικητή μιας τράπεζας χρηματικού δώρου από προμηθευτή ή εργολάβο της τράπεζας, δεν είναι παράνομη πράξη, είναι όμως σκάνδαλο. Ομοίως, ο διορισμός προσώπου του οικογενειακού περιβάλλοντος κυβερνητικού στελέχους σε ιδιωτικό φορέα -με ή χωρίς μεσολάβησή του- δεν είναι παράνομη. Αν ο ιδιωτικός φορέας απολαμβάνει αναθέσεων ή επιχορηγήσεων, τις οποίες απονέμει το συγκεκριμένο κυβερνητικό στέλεχος, ο διορισμός παραμένει νόμιμη πράξη, αλλά γίνεται σκάνδαλο.
Η υποστήριξη από πολιτικούς, καταβολής αποζημιώσεων από το ελληνικό Δημόσιο προς ιδιώτες, δεν απαγορεύεται. Είναι όμως σκάνδαλο, σκανδαλίζει, από τη μια πλευρά ως πολιτικός να υποστηρίζεις τα συμφέροντα του κοινωνικού συνόλου και του ελληνικού Δημοσίου και από την άλλη να τα επιβαρύνεις, ωφελώντας μερικούς. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις νέων που επικαλούνται την ύπαρξη ασθενειών για να αποφύγουν τη στρατιωτική θητεία.
Πράξη νόμιμη, σκάνδαλο όμως, όταν στη συνέχεια η ίδια ασθένεια δεν τους εμποδίζει, αν δεν τους ευνοεί, ευθύς ως επιθυμήσουν, να αποδεχθούν διευθυντικές θέσεις που τους υποχρεώνουν σε σκληρή δουλειά ή και δοκιμασία και να απολαμβάνουν υψηλές αμοιβές ή ακόμη να επιζητούν να ανακηρύσσονται και υποψήφιοι βουλευτές περιφερειών που τις διατρέχουν αποδεικνύοντας αντοχή σε εξαιρετική καταπόνηση.
Κάθε γνωστή στο κοινό πολιτική απόφαση ή πράξη κρίνεται εκ του αποτελέσματος και αυτός που τη λαμβάνει ή την εκτελεί φέρει και έχει την ευθύνη αυτού του αποτελέσματος, την πολιτική ευθύνη, θετική ή αρνητική, αναλόγως και την επιδοκιμασία ή αποδοκιμασία της κοινής γνώμης.
Η πολιτική ευθύνη είναι ουσιαστικό στοιχείο, παρακολούθημα και ενυπάρχει σε κάθε πολιτική απόφαση και πράξη. Επομένως, η έκφραση «έχει ή δεν έχει πολιτική ευθύνη» είναι άκαιρη και άστοχη. Την ενέργεια συνοδεύει ο έπαινος ή ο ψόγος, τον οποίο αποδίδει η κοινή γνώμη, για δε τους αιρετούς άρχοντες τον «αποτυπώνει» η κάλπη. Χρήσιμο είναι με αφορμή τις επικείμενες εκλογές τα κόμματα να αντιληφθούν την πολιτική ευθύνη που προκύπτει και να μην προτείνουν υποψηφίους, των οποίων η υποψηφιότητα δυσφημεί και απαξιώνει τους κομματικούς φορείς.
Οι πολιτικοί που θα κληθούν αύριο να ασκήσουν εξουσία πρέπει να έχουν, μετά την πρόσφατη εμπειρία, υψηλό αίσθημα ευθύνης και κοινωνικής ηθικής, αν θέλουμε να γίνουμε σύγχρονη ευνομούμενη πολιτεία.
Bασίλειος Σ. Κεδίκογλου