Βυζάντιον

Οι νοικοκυρές συνηθίζουν να υποδέχονται το θέρος μαζεύοντας τα χαλιά και κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές στις ντουλάπες. Τα χειμερινά ανεβαίνουν στα ψηλά ράφια, η ναφθαλίνη αγκαλιάζει τα πανωφόρια, μέσα από συρτάρια ξαναβγαίνουν χαμογελαστά τα ελαφριά ρούχα, αμείλικτα στο γνωστό τεστ που ελέγχει το βάρος και τον όγκο του ανθρώπου που τα φοράει. Φέτος κατάλαβα ότι υπάρχει και κάτι ακόμα που εντάσσεται στην τελετουργία άφιξης του καλοκαιριού. Άνοιξα τα κλιματιστικά για να καθαρίσω τα φίλτρα. Και βρήκα μέσα τους υπολείμματα ενός ολόκληρου χειμώνα. Τόση μαυρίλα! Καπνός τσιγάρων, σκόνη του δρόμου, δισεκατομμύρια σωματίδια που ενώνονται σε μια μαύρη σκόνη. Στο κλιματιστικό και στους πνεύμονές μου. Ανάβουμε το κλιματιστικό όλο και πιο νωρίς. Ο πλανήτης υπερθερμαίνεται. Σε μερικές δεκαετίες η ζωή θα είναι αφόρητη. Και μου αρέσει. Διότι εμείς δεν θα ζούμε, αλλά θα φύγουμε με τη χαιρέκακη αίσθηση του μαρτυρίου που θα υποστούν όσοι μείνουν πίσω μας.

Επίσης σκέφτομαι πως τα μόνα μαρτύρια που μας συγκινούν είναι αυτά που παρακολουθούμε από μακριά, από την τηλεόραση. Δίνουμε χρήματα για φιλανθρωπίες υπέρ κάποιων ανθρώπων που ζουν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά μας. Αλλά είμαστε παγερά αδιάφορα (και δύστροποι) μπροστά στο μαρτύριο που υφίστανται οι ίδιοι ακριβώς άνθρωποι όταν καταφέρνουν να μπουν ανάμεσα στα πόδια μας. Κατέβηκα, που λέτε, στο παλιό Εφετείο και περπάτησα στα στενά πίσω από το δημαρχείο. Αν είχα τη στοιχειώδη μαγκιά, θα έβγαζα μερικές φωτογραφίες και θα παρουσίαζα εδώ ένα ενδιαφέρον και δακρύβρεχτο ρεπορτάζ. Μη νομίζετε πως κατέβηκα εκεί κάτω για να δω από κοντά την αθλιότητα. Στο αρχείο Τύπου ήθελα να πάω, για να αγοράσω κάτι παλιές εφημερίδες. Επίσης, έχω ξαναπεράσει μετά από ποτά στην περιοχή, χαζεύοντας τους τύπους που ψώνιζαν κοριτσάκια από την Αφρική, σε μια πιάτσα που κολλάς AIDS με τα μάτια. Τις εικόνες μπορείτε, λίγο πολύ, να τις φανταστείτε. Πρεζόνια που ανακατεύονται με Αφρικανούς και γενικά μελαψούς τύπους, ναρκέμπορους που κόβουν την πρέζα σε κοινή θέα και ανησυχούν μόνο μην ορμήξει επάνω τους κάποιος απελπισμένος -με την αστυνομία δεν υπάρχει πρόβλημα-, γυναίκες που κάνουν πεζοδρόμιο και απορείς ποιος μπορεί να είναι ο πελάτης τους… Το θέαμα είναι τόσο άθλιο που καταντά συναρπαστικό. Φαντάζομαι ότι υπάρχουν άνθρωποι που, αν κατέβουν εκεί κάτω, θα νομίζουν ότι κάνουν σαφάρι, ότι βλέπουν σπάνια είδη που είναι πραγματικά μακριά από το σπίτι τους και μάλλον δεν θα τα ξαναδούν ποτέ στη ζωή τους. Εγώ έμεινα να κάνω τη σύγκριση με αυτό που ονομάζουμε «κέντρο της Αθήνας».
•••

Για λόγους που αδυνατώ να κατανοήσω, ως κέντρο της Αθήνας νοείται μόνο η πλατεία Κολωνακίου και οι πέριξ δρόμοι. Όταν τα ρεμάλια τα έσπασαν εκεί, η κοινωνία αναστατώθηκε, η αστυνομία κινητοποιήθηκε, η κυβέρνηση ανακοίνωσε αυστηρά μέτρα. Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω είναι γιατί η ζωή της μαύρης στη Σωκράτους κοστίζει λιγότερο από μια βιτρίνα στη Σκουφά. Γιατί το πολυτελές αυτοκίνητο του Κολωνακίου είναι πολύ πιο ακριβό από τη ζωή των ανθρώπων που στοιβάζονται σαν σκουπίδια και σκοτώνονται σαν ποντίκια δύο χιλιόμετρα πιο κάτω. Ρώτησα έναν αστυνομικό συντάκτη και μου εξήγησε ότι είχε και ο ίδιος αυτήν την απορία πριν από μερικά χρόνια. Έμαθε, λοιπόν, ότι είναι εντελώς μάταιο να λαμβάνεις μέτρα εκεί κάτω, διότι όσους και να μαζέψεις, θα εμφανιστούν περισσότεροι. Επίσης, κάτι πρέπει να κάνεις με αυτούς που θα μαζέψεις. Αλήθεια, τι μπορείς να τους κάνεις; Ο καλός συντάκτης μού λέει πως μερικές φορές, αν τύχει και μαζέψουν κανέναν λαθρομετανάστη και τον ρωτήσουν από πού ήρθε, αυτός τους κάνει πλάκα. Τους λέει ότι είναι ιταλός υπήκοος, γάλλος ευγενής, άγγλος λόρδος. Δεν μπορούν να μάθουν από πού είναι, αφού ο τύπος δεν έχει χαρτιά. Έτσι δεν ξέρουν και τι ακριβώς να τον κάνουν. Οι φυλακές είναι γεμάτες, τα στρατόπεδα έχουν ξεχειλίσει και κάθε χρόνο περισσότεροι από 200.000 τέτοιοι άνθρωποι μπαίνουν στο μαγαζί μας. Μιλάμε για πολλαπλές τραγωδίες, εντάξει; Σε λίγο καιρό μπροστά στα μάτια μας θα παίζεται μια ανθρωπιστική τραγωδία που θα οδηγεί σε κοινωνική και πολιτική κρίση και στο τέλος στην έκρηξη. Δεν χρειάζονται μελέτες για να το καταλάβεις, αργά ή γρήγορα θα έρθει έξω από το σπίτι σου, ακόμα κι αν ζεις στα βόρεια προάστια. Την προηγούμενη εβδομάδα η «Καθημερινή» έγραψε ότι σύντομα οι μελαψοί Ασιάτες θα είναι περίπου πέντε εκατομμύρια. Εγώ θα συνεχίσω να τους συμπαθώ. Δεν ξέρω αν θα συμπαθούν και αυτοί εμένα.
•••

Αυτά μου έλεγε και ένας σοβαρός άνθρωπος στο περιθώριο της εκδήλωσης που έκανε ο Καραχάλιος για να παρουσιάσει τη δεξαμενή σκέψης που έστησε: «Η κοινωνία μας, Προκόπιε, έχει εντελώς λάθος προσανατολισμό. Το πρόβλημά της δεν είναι η οικονομική κρίση, ούτε η έκπτωση των ηθικών αξιών. Το βασικό της πρόβλημα είναι η διόγκωση του πληθυσμού της που συγκεντρώνεται σε σημεία χωρίς υποδομές αστικής και οικονομικής ανάπτυξης. Και το πρόβλημα επιδεινώνεται όσο ο σχεδιασμός μας είναι κοντόφθαλμος, με μικρό χρονικό ορίζοντα και κίνητρο την πολιτική επιβίωση και την αρπαχτή των κυβερνώντων. Τι θα κάνουμε όταν οι απελπισμένοι βγουν στον δρόμο; Θα βγάλουμε και εμείς τον στρατό; Μα και ο στρατός σε λίγο καιρό από αυτούς θα προσπαθεί να αντλήσει προσωπικό και δύναμη». Απίστευτο, ε; Πας μια βόλτα σε μια επικίνδυνη περιοχή, μιλάς και μ’ έναν σοβαρό άνθρωπο και βγάζεις 800 λέξεις. Διόλου άσχημα, πάντα η δυστυχία τάιζε καλά τους πλιατσικολόγους της.
•••

Το ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο έχει γεμίσει με ανακοινώσεις φορέων για τις ευρωεκλογές. Εδώ πρέπει να παραδεχθώ ότι την περασμένη εβδομάδα έπεσα εντελώς έξω σε όσα έγραψα. Η πληροφόρησή μου αποδείχθηκε αναξιόπιστη, αλλά δεν φταίω και τόσο αν οι αθεόφοβοι μου έλεγαν ότι το περασμένο Σάββατο η Ρηγίλλης επρόκειτο να ανακοινώσει ψηφοδέλτια. Έπεσα, όμως, εντελώς μέσα όταν πρότεινα τη μετατροπή της Βουλής σε σκυλάδικο! Όταν, λοιπόν, τηλεφώνησα στο στέλεχος της Ρηγίλλης που μου είχε δώσει λάθος πληροφορίες για τις ευρωεκλογές, ζήτησα, τουλάχιστον, να μάθω τι πιστεύουν εκεί για τη χαριτωμένη πρωτοβουλία του αρχηγού τους. Προσέξτε κάθε λέξη: «Η πολιτική ανάλυση, Προκόπιε, μας δείχνει ότι η κοινωνία είναι τόσο κυνική και τόσο ελαστική στη διαφθορά, ώστε μετά το αρχικό σοκ θα αποδεχθεί την κίνηση ως αναπόφευκτη. Μπορεί να μη τη θεωρήσει ηθική, αλλά θα τη δεχθεί ως λογική. Και εκτός των άλλων, η ατζέντα της επικαιρότητας είναι τόσο καταιγιστική, ώστε το κλείσιμο της Βουλής θα επικαλυφθεί από άλλα γεγονότα μείζονος σημασίας». Είναι απίστευτο, αλλά έχει απόλυτο δίκαιο. Είναι επίσης γεγονός πως τα Μέσα, ειδικά τα τηλεοπτικά, διαχειρίστηκαν αυτό το μικρό «πραξικόπημα» με τρόπο σχετικά διακριτικό. Και η προσπάθεια για απαξίωση της σκανδαλολογίας έχει, όντως, αποτελέσματα. Δεν έχει;
•••

Ασφαλώς δεν ξέρω τι έκανε ο Σάκης χθες. Έχω μια διαίσθηση που μου λέει ότι θα βγει τρίτος, κοινώς θα είναι άλλη μια συμμετοχή που θα ξεχαστεί και ποσώς με ενδιαφέρει. Αν παραδεχθούμε ότι παρακολουθούμε ένα θέαμα ρωμαϊκής αρένας, ο Σάκης είναι το καλλιτεχνικό πρόγραμμα που της αρμόζει. Ένα όμορφο γυμνασμένο αγόρι (που είναι πια άνδρας), το οποίο επιδεικνύει χορευτικές ικανότητες. Αυτό δεν θέλουμε; Μόνο που για μένα η πλέον ενδιαφέρουσα υπόθεση των ημερών είναι η περιπέτεια Φούρλα με τα αρχαία. Θυμάστε τον ηρωικό πυροσβέστη Φούρλα; Τον αποτελεσματικό γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, τον μουστακαλή, τον εθνικό μας σωματοφύλακα; Τώρα αποδεικνύεται ότι κάπου έχει ένα πρόβλημα με κάτι αρχαία. Αυτό κανονικά δεν αναιρεί όλα τα υπόλοιπα. Αλλά τα επισκιάζει. Όσο άσχημο κι αν ακούγεται, είναι μία διδακτική ιστορία. Κανένας έξυπνος άνθρωπος δεν γίνεται ήρωας, όλοι κάτι κρύβουν κάτω από το χαλάκι τους, όλοι έχουν μια ουλή να κρύψουν και ας διαθέτουν κορμί σαν του Σάκη.